ölen Abdik
Hayatı ve Seçme Eserleri
TAKDİM
Türk Dünyasında Yılın Edebiyat Adamı-2013 Tölen Abdik, günümüz Kazak edebiyatının önemli kalemlerinden birisidir. Tölen Abdik, kaleme aldığı ve daha şimdiden Kazak edebiyatının neoklasikleri haline gelmiş edebî eserleri, her biri yoğun ilgi ile izlenen piyesleri ve eserlerinden uyarlanan filmlerle Kazakistan halkını derinden etkilemeyi başaran çok yönlü bir yazar.
1942 yılında dünyanın altüst olduğu II. Dünya Savaşının zor ve acılı günlerinde dünyaya gelen Tölen Abdik, Kazak dilinin bütün güzellikleri ile kullanıldığı ve Kazak gelenek ve göreneklerinin hiç bozulmadan yaşandığı bir bölgede dünyaya gözlerini açtı.
Halkının geleneksel yaşantısını yakından öğrenerek ve yaşayarak yetişen Tölen Abdik, bozkırın emzirdiği bir çocukluktan Kazakistan’ın bilge Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in danışmanlığına kadar uzanan bir hayat yaşadı. Onun bu hayatı kendisine büyük tecrübeler kattı. Tölen Abdik, hem halkın ruhunu hem de günümüz dünyasının yönelişlerini toplumun her kesiminde bizzat yaşayarak öğrendi. İkinci Dünya Savaşının çetin ve yokluk yıllarını, dünya ile yarışan Sovyetlerin kudretli zamanlarını ve dağılışını, Kazakistan Devletinin kuruluş yıllarının mutluluk ve sıkıntıları ile gök renkli bayrağı ile genç cumhuriyetin Avrasya’nın ortasında parlayan bir yıldız haline gelişini yaşayarak gördü. Ve duyarlı bir yazar olarak bu süreçlerde biriktirdiklerini eserlerine yansıttı.
Yazar, 1965 yılında Almatı’daki en seçkin eğitim kurumlarından biri olan Kazak Devlet Üniversitesi’nin Filoloji Fakültesi’nden mezun olduktan sonra dönemin önde gelen gazetelerinden “Sotsialistik Kazakstan” ve “Kazakstan Pioneri” gazetelerinde çalışmaya başlar (1965-70). 1970-1977 yıllarında “Jalın” dergisinde Bölüm Sorumlusu ve sonra Genel Yayın Yönetmeni Yardımcısı olarak hizmet ettikten sonra “Kazakfilm” film stüdyosunda Genel Yayın Yönetmeni olur (1977-1979). Ayrıca Kazakistan Yazarlar Birliği yönetiminde bulunan ve “Kazak Adebiyeti” gazetesinde de Genel Yayın Yönetmenliği görevinde bulunan Abdik, önemli çalışmalara imza atar. Bunların yanı sıra, Kazakistan Komünist Partisi Merkez Komitesi’nin Edebiyat Bölümü’nde çalışır(1976-86). Tölen Abdik, Kazakistan’ın bağımsızlığına kavuşması sonrasında Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Başkanı’nın kültür, edebiyat ve sanat danışmanı olur (1994-1996). 1996-2008 yıllarında da Cumhurbaşkanlığı Devlet Siyaseti ve İç Siyaset Bölümü ile Cumhurbaşkanlığı İçtimai ve Siyasi Bölümü’nde hizmet verir. Halen “Örkeniyet” (Uygarlık) adlı ulusal derginin baş editörlülüğünü yürütmektedir.
Sansür ve baskının en yoğun olduğu yıllarda bile halkının ve insanlığın ıstıraplarını, korkusuzca kaleme aldı. Hatta bu yazılarını yayınlayabilecek dergiler bulamasa da yazmaya devam etti. Tölen Abdik, yalnızca eserlerindeki üstün edebî üslupla değil hayat, sisteme ve insanlığın genel kabul gören değerlerine getirdiği farklı bakış açılarıyla toplumunu etkiledi ve bugün de etkilemeye devam ediyor.
Elinizde bulunan kitaba onun, bir dönem edebiyat camiasının takdirlerini toplamış, meşhur “Erdem Cephesi”, “Baba” ve “Hayat ya da Şöhret” hikâyeleri alınmıştır.
Yazar eserlerinde hayat akışının derinliklerine, gizemli sırlarına dalarak, hayatın gerçeklerini felsefi yönden değerlendirmeye ağırlık verir. Ona göre insan hayatı, genel anlamda bir toplumun küçük bir aynası gibidir. Kahramanlarının derin bunalımlarını sadece psikolojik bir olgu olarak değil, zamanın ruhunu şekil ve şemailini belirleyecek manevi bir ölçü gibi ele almaktadır.
Yazar Tölen Abdik, Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Hizmet Ödülü (2002), Uluslararası Franz Kafka Altın Madalya ödülü (2003) ve Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Ödülü’ne (2004) layık görülmüştür.
Eserlerinden; “Erdem Cephesi” hikâyesiyle Kazakistan Cumhuriyeti’nin “Devlet Ödülü”nü, “PEN-club” ödülünü ve Franz Kafka adındaki Avrupa “Altın Madalya”sını kazanmıştır.
Tölen Abdik, 17 ülkeden 44 edebiyat dergisi genel yayın yönetmeninin katıldığı V. Türk Dünyası Edebiyat Dergileri Kongresi tarafından 2013 yılı Türk Dünyasında Yılın Edebiyat Adamı olarak ilan edilmiştir.
Kongre üyesi dergiler 2013 yılı içerisinde Tölen Abdik’in eserlerini kendi ülkelerinde okuyucuları ile buluşturdular.
Onun seçilmiş eserlerinden oluşan bu kitap Tölen Abdik’in Türkiye’de daha yakından tanınmasına hizmet edecektir. Eminiz ki okuyucu, ilk eserden itibaren ne kadar büyük bir yazarla tanıştığını hemen fark edecektir.
Tölen Abdik’i Türk Dünyasında Yılın Edebiyat Adamı olarak saygıyla selamlıyor ve daha uzun yıllar kalemiyle, Kazak halkına, Türk Dünyasına ve insanlığa yaptığı katkıları vereceği güzel eserlerle devam ettirmesini diliyoruz.
KAZAKLARIN CESUR YAZARI TÖLEN ABDİK VE ESERLERİ 1
Hayatı
Tölen Abdik, 4 Eylül 1942 yılında Kazakistan’da, Torğay ili3, Jangeldi ilçesine bağlı Kölkamıs (Enbek) köyünde dünyaya gelir. Kazak dilinin ustaca kullanıldığı, âdeta Kazak gelenek ve göreneklerinin altın beşiği olan bu mekânda, halkının geleneksel yaşantısını yakından öğrenerek ve yaşayarak büyür. Çocukluğu, savaş yıllarına ve savaş sonrası zor yıllara denk gelen Abdik, hayatın zorluklarına ve devrin yokluklarına aldırmadan, okuma ve öğrenme arzusuyla yanıp tutuşur. 1965 yılında Almatı’daki en seçkin eğitim kurumlarından biri olan Kazak Devlet Üniversitesi’nin Filoloji Fakültesi’nden mezun olur. Mezun olur olmaz dönemin önde gelen gazetelerinden “Sotsialistik Kazakstan” ve “Kazakstan Pioneri” gazetelerinde çalışır (1965-70). 1970-1977 yıllarında “Jalın” dergisinde Bölüm Sorumlusu ve sonra Genel Yayın Yönetmeni Yardımcısı olarak hizmet eder. Sonrasında “Kazakfilm” film stüdyosunda Genel Yayın Yönetmeni olur (1977-1979). Ayrıca “Kazak Adebiyeti” gazetesinde de Genel Yayın Yönetmenliği görevinde bulunan Abdik, önemli çalışmalara imza atar. Bunların yanı sıra, Kazakistan Komünist Partisi Merkez Komitesi’nin Edebiyat Bölümü’nde çalışır (1976-86). Tölen Abdik, Kazakistan’ın bağımsızlığına kavuşması sonrasında Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Başkanı’nın kültür, edebiyat ve sanat danışmanı olur (1994-1996). 1996-2008 yıllarında da Cumhurbaşkanlığı Devlet Siyaseti ve İç Siyaset Bölümü ile Cumhurbaşkanlığı İçtimai ve Siyasi Bölümü’nde hizmet verir. Halen “Örkeniyet” (Uygarlık) adlı ulusal derginin baş editörüdür.
Yazar Tölen Abdik, Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Hizmet Ödülü (2002), Uluslararası Franz Kafka Altın Madalya ödülü (2003) ve Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Ödülü’ne (2004) layık görülmüştür.
Eserleri
Tölen Abdik, yirmili yaşlarında eserlerini vermeye başlar: İlk eserleri olan “Rayhan” (1964) ve “Sağ Kol” adlı hikâyeleri oldukça ses getirir. 1969 yılında hikâye ve povestleri (uzun hikâyeleri) “Ufuk” adlı kitapta toplanır. 1970 yılında yazarın “Hakikat” adlı uzun hikâyesi yayımlanır, 11 yıl sonra bu eser Rusça’ya çevrilir. 1977 yılında basılan “Ellada Kahramanları” isimli tercüme kitabında Yunan mitlerini çevirir. 1984 yılında “Aysız Gece” adlı kitabı, 1992 yılında Seçilmiş Eserleri ve 1987 yılında “Akşokı’nın Sert Kışları” isimli kitabı yayımlanır. Tölen Abdik, bağımsızlık sonrasında da geçiş döneminin zorluklarına rağmen çok sayıda eşsiz eser yayımlamıştır.
Okurları tarafından büyük beğeniyle okunan Ölü Ara (Өліара) romanı. Feraset Savaşı (Парасат майданы), Baba (Әке), Hayat ya da Şöhret (Тұғыр мен ғұмыр), Hakikat (Ақиқат), Batiş Kız ve Erseyit (Қыз Бәтіш пен Ерсейіт), Cehennem Ateşi Gülücüğü (Тозақ оттары жымыңдайды) ve Geri Dönüş (Оралу) adlı uzun hikâyeleri. Biz Üç Kişiydik (Біз үшеу едік) ve Gazi (Ardager) adlı piyesleri. El Çocuğu (Жат перзент), Hayırsız Cuma (Қайырсыз жұма),