іх на месца, толькі калі машыну пачало заўважна весьці ўправа. Пасажыры прамаўчалі. Максім адстаронена падумаў, што можна было б і не вяртаць машыну ў паласу, а як у дзяцінстве – паглядзець, што здарыцца, хаця добра ведаў, што ня будзе нічога, апроч болю на разьвітаньне.
У машыне было прахалодна ад кандыцыянэра, але з захаду пачалі ісьці чым далей, тым больш важкія аблокі. Менавіта так і мусіла быць. Максім адчуў, як па лобе, раздражняючы скуру, сьцякае кропелька поту, і выцер яе адваротным бокам далоні.
– Ціск крыху ўпадзе – уся рыба мая. Прамераю грузам дно. Гэта нядоўга. Магчыма, нават пасьпею сёньня. Кончык яшчэ мусіць быць відно. Можна ня самы чуйны паставіць, гэта пры прамерцы дна няважна.
– Макс, ты гэта з кім цяпер размаўляеш? – запытаў Віктар. – Зусім паехаў ад рыбы? Ці сяструха мая давяла?
Максім толькі цяпер зразумеў, што сказаў усё гэта ўголас.
– Я вам апавядаю, як рабіць трэба.
– Мне пох, я на паплавок карася буду лавіць, – уставіў Ткач і зарагатаў.
– А можа, і сама возьмеш, – падбрэхнуў Віктар. Максім падумаў, што дно прамерваць і не абавязкова. Ён заўсёды запісваў профілі ў нататнік і ўчора яго пераглядаў. Самымі пэрспэктыўнымі месцамі былі ніжняя броўка на пяцьдзясят тры абароты й пераход ад ракушачніка да глею на стале, які, відаць, быў рэчышчам, каля шасьцідзесяці двух абаротаў. Марыя раіла лавіць там, дзе сканчаўся ракушачнік. Але штосьці падказвала Максіму, што броўка пэрспэктыўнейшая.
Вяртаючыся дадому пасьля няўдалай рыбалкі, Максім заўсёды намагаўся пераканаць сябе, што гэта быў апошні раз, калі ён выправіўся, але Марыя заўсёды раіла яму не адчайвацца й давесьці справу да канца. “Калі ўзяўся злавіць ляшча – злаві!” – казала яна. І звычайна дадавала: “Ляшча злавіць – ніколі ня позна!” Кожнага разу ў яе атрымлівалася яго ўпэўніць, хаця аргумэнты нагадвалі зборнік народных прымавак.
– Слухайце, а ў вас бацькі жывых карпаў набывалі?
– Яшчэ б, – адказаў Ткач, – набывалі ўвесь час. Я іх ненавіджу, гэтых карпаў.
– Мама таксама набывала, – сказаў Віктар. – Я помню, яны ў ваньне плавалі, а я ім мыла туды нацёр. Па-мойму, здохлі. Дрэнна помню. Добра помню, што срака балела. Ух ты ж, бля! Глядзі, што здарылася!
З правага боку ў кювэце валяліся дзьве машыны. Каля абедзьвюх няхутка хадзілі людзі. Пасярэдзіне правай паласы, сярод аскепкаў шкла й каляровага плястыку, стаяў трохколавы ровар, так, нібы ня вываліўся з багажніку пры сутыкненьні, а быў кімсьці акуратна пастаўлены, каб можна было сесьці й паехаць. “Сьветлай дарогай дзяцінства”, – падумаў Максім і зглынуў.
– Можа, спынімся?
– Там шмат людзей, – адказаў Віктар Ткачу, – мы ня лекары й не ратавальнікі. Чым мы дапаможам? Дый дапамога там непатрэбная, там усё ў блін. Хіба што папоў выклікаць. Таксама з сэйвамі хтосьці ехаў.
Максім рэзка павярнуў улева, бо даехалі да патрэбнага скрыжаваньня.
– Бляха, – сказаў Ткач. – Вы ровар дзіцячы бачылі?
– Бачылі, – адказаў Максім. – Лепш да сьмерці ці калекаю?
– Каму