Наталка Бабіна

Рыбін горад


Скачать книгу

то, прыгледзеўшыся, застрашылася менавіта таго, што кіпела ў яе вачах. Апошні раз мы бачыліся на пахаванні бабы, і тады, паабяцаўшы адна адной сустрэцца найбліжэйшымі днямі, рассталіся зусім мірна. Але цяпер яна была раз’юшаная, быццам вось толькі што, за хвіліну да гэтага, я нясцерпна яе пакрыўдзіла, зрабіла нейкую неймаверную шкоду, здрадзіла, забіла яе дзіця… Поўныя вусны аж скруціла ад злосці, а вялікія вочы звузіліся да шчалюбінаў.

      – Ах ты, гадзіна! – ускрыкнула яна і моцна пхнула мяне ў грудзі.

      Я ўпала ніцма, выпусціўшы з рук свой сельскагаспадарчы інвентар.

      Аксанка схапіла маю цяпку, замахнулася зза пляча і секанула па мне. Я ў гэты момант ужо паднімалася, але адхіліцца не паспела – вострае лязо ўрэзалася мне ў спіну, пад лапатку. Гэта была старая бабуліна матычка, вастрынёй яна не саступала нажу: зробленая на замову кавалём адразу па вайне, з лёгкім альховым, адлякаваным часам тронкам.

      Ад шоку, болю, нечаканасці я зноў упала.

      – Аксанка, ты што!?

      – Заб’ю! – Аксанка схапіла вілы.

      Гавораць, у стрэсавыя, небяспечныя для жыцця моманты людзі набываюць неймаверную моц і спрыт і дзякуючы гэтаму выратоўваюцца. Можа быць. Але да мяне гэта не мае дачынення. Воля ў мяне занадта слабая – гэта я адчувала не раз. Фатальна адчула цяпер. Замест таго, каб крычаць, уцякаць, хоць нешта рабіць, я толькі няўцямна, да межаў магчымага расплюшчанымі вачыма глядзела на Аксанку, на ўзнятыя нада мной вілы і не магла нават варухнуцца.

      Але памерці на дарозе ў гарод ад рук сяброўкі дзяцінства мне суджана не было.

      Раптам твар яе перамяніўся, змякчэў, і я зразумела, што застануся жывой. З усяе сілы яна ўвагнала вілы ў пясок побач з маёй галавой і, выдыхнуўшы з нянавісцю: «Каб ты здохла, праклінаю цябе!» – знікла за кустом, як і не было.

      Я здолела вырваць цяпку са спіны. Кроў на сталёвым лязе, як густая фарбагуаш.

      Я страціла прытомнасць.

      Далейшае памятаю ўрыўкамі.

      Добра памятаю пясчынкі – маленькія валуны, белыя, залатыя, шэрыя перад маімі вачыма. Заклапочаны мураш у роздуме круціць вусікамі. Чырвоная пляма на пяску каля майго пляча.

      Лялька-маладая. Закусіўшы губу, абсыпаная ружовай пудрай, з нафарбаванымі бураком шчокамі, яна сядзіць побач, выцягнуўшы загарэлыя да кален і малочныя вышэй ногі, малюе пальцам па чырвонай крывавай пляме і з цікавасцю разглядае мяне.

      – Лялька, калі ласка, пакліч каго-небудзь, – з цяжкасцю разляпіўшы вусны, папрасіла я. – Скажы мацеры.

      – У тую нядзелю мы былі ў царкве, – адказала Лялька. – І ў тамтую нядзелю.

      Яна сядзела побач са мной, перасыпаючы са жменькі ў жменьку пясок… Рукі прыгожыя, тонкія…

      Потым, памятаю, твар Ярашыхі качаўся нада мной, бы ў сіняй смузе – карычневы ад сонца твар, у рамцы белай хусткі, на тле высокага неба:

      – …цярпі, Алка! То ніц, Алка, то ніц. Вочы не заплюшчуй! – але я, мусіць, заплюшчыла вочы.

      Памятаю прэтэнзію фельчаркі з хуткай:

      – Ну, разве можно было вырывать из раны мотычку? Ничего нельзя было