waarskynlik net irriteer. Aldo kan dalk raad gee. Sy skryf vir hom ’n e-pos.
“As jy nie in iets wil spesialiseer nie, kom af Kaap toe en kom werk hier by ’n hospitaal,” raai hy aan.
Rafaella oorweeg dit ernstig, begin planne maak om eers vakansie te hou en dan te verhuis en in alle erns haar beroep te beoefen.
Maar ’n dubbele tragedie lê en wag.
3
Rafaella is nog skaars wakker toe haar pa stilletjies by haar kamer inkom.
“Oupa Pietro is in sy slaap oorlede.” Sy stem is hees van hartseer.
“Ag nee, Papà!”
Sy spring uit die bed en omhels haar pa. “Ek het ’n voorgevoel gehad hy gaan nie meer lank hou nie. Toe ons by die gedenkdiens was, het ek gedink hy sê vir oulaas totsiens. Nou is ek baie bly ons het hom geneem.”
Was dit nie vir haar oupa wat Zonderwater toe wou gaan nie, het sy Giulio di Mareneschi ook nooit ontmoet nie.
Die volgende week is vol begrafnisreëlings. Aldo laat tot hul ontsteltenis uit die Kaap weet dat hy dit nie sal kan bywoon nie, want hy het die ergste griep in jare opgedoen.
Rafaella is baie hartseer by die diens. Sy was so lief vir haar oupa en hy het voor hul oë weggekwyn. Al het hulle gereeld gekuier, soveel na hom omgesien soos hulle kon, was hy maar nie dieselfde ná sy vrou se dood nie. Hy wou nie by haar ouers aan huis bly om ’n las van homself te maak nie, het hy gesê, en homself geleidelik onttrek. Die dag by Zonderwater was ’n buitengewone oplewing.
Hulle is nog aan die rou toe die volgende ramp hulle tref.
“Rafaella, ek wou nie ’n ophef oor niks maak nie, maar ek dink daar is ’n knop in my bors.”
Rafaella skrik vir haar ma se bleek, strak gesig.
“Ag hemel, is Mamma seker?”
“Doodseker, teen dié tyd. Ek het nog nie vir jou pa vertel nie. Dit sal hom onnodig ontstel. Ek wou eers hoor wat jý sê.”
Rafaella probeer klinies onbetrokke wees, voel of sy ook die knop kry. Ja, dit is onmiskenbaar.
“Dis glad nie noodwendig kwaadaardig nie,” paai sy. “Dis nie te sê dis kanker nie.” Hoe wens sy Aldo was nou hier, met sy groter kennis. “Die meeste sulke dinge is op die ou end nie kanker nie. Ons hoop dis ’n fibroadenoom. Die eerste ding wat ons moet doen, is om vir Mamma ’n biopsie te laat kry. Ek sal dit dadelik reël.”
“Hoe dankbaar is ek nou dat my dogter ’n dokter is.”
Rafaella kry trane in haar oë en omhels haar ma. Dis ’n geweldige skok, maar sy wil nie haar ma nog banger maak met ’n gehuilery nie. Eers as hulle die toetsuitslae het, kan hulle die volgende brug oorsteek. Sy sal dokter Ngwenya vra of sy nog by die Masondo-hospitaal kan aanbly. In so ’n tyd kan sy mos nie weggaan nie.
“Ek gaan elke tree van die pad hier by Mamma wees.”
Snaaks hoe so ’n krisis alle ander oorwegings sekondêr en onbelangrik maak. ’n Dokter dink mos dit gebeur met ánder mense, met pasiënte. Jy sien siekte meestal objektief.
Haar ma was altyd blakend gesond. Hulle hele gesin is nog altyd geseën met goeie gesondheid en stamina. Sy moet net dadelik vir Aldo laat weet.
“Aldo, moenie skrik nie, maar daar is ’n knop in Mamma se bors.”
Rafaella hoor hoe haar broer sy asem geskok intrek. Toe sy hom verseker het dat sy die knop self kon voel, begin hy dadelik planne maak.
“Oukei, ek vlieg op. Gelukkig is dit al Desembervakansie en die studente is klaar met eksamens. Ek sou in elk geval binnekort vir Kersfees gekom het. Ek sal Mamma na dokter Justus Havenga neem. Ek en hy het saam gespesialiseer. Ek was nou eintlik van plan om vir René saam te bring om haar aan julle voor te stel. Ek dink aan verloof raak.”
“Wat? Ons weet dan niks van haar af nie!”
“Nee, ek weet, dit het ’n bietjie vinnig gegaan. Sy is ’n teatersuster en ek het haar onlangs ontmoet. Sy is fantásties, my sus. Jy gaan van haar hou. Ek hoop in elk geval so. Sy is mooi en intelligent, sommer alles wat sy moet wees. Maar nou dink ek ek moet haar eerder later bring. Laat ek eers Mamma se krisis hanteer.”
Rafaella sug van verligting. “Dankie tog. Ek wou weggaan, maar nou sal ek vir eers by Masondo aanbly, totdat ek gerus is oor Mamma, of …” Sy sluk haar woorde. Amper het sy gesê “dat ek niks kan verander deur te bly nie”. Meteens wil sy huil, en snuif hard.
“Moenie huil nie, sus. Ons sal die wa deur die drif trek,” kom Aldo se troos. Hy wat so goed weet wat die verloop van kanker is. Hoe dit so dikwels ’n uitgestelde doodsvonnis is.
“Hoe gou kan jy hier wees?”
“Seker al teen oormôre. Hou jy en Pa nou net moed. Kan ek gou met Mamma praat? Ek moet haar probeer gerusstel.”
“Het Aldo verduidelik wat hulle tydens die biopsie gaan doen?” vra Rafaella haar ma.
“So half en half. Hy sê hy sal meer volledig verduidelik wat al die moontlikhede is as hy hier aankom. Ek is só bly hy kom.”
Rachel sit verwese op die rand van die dubbelbed in haar nagklere en japon. Vanaand is Jacopo by ’n vergadering van ’n gespreksgroep. Rafaella weet dat hulle die nuus sal moet bekend maak sodra hy terug is.
Rafaella gaan sit langs haar ma en neem haar hand. “Ons kry die beste spesialis moontlik om na Mamma te kyk – dokter Justus Havenga, het Aldo gesê.”
Rachel sug sidderend. “Ag my kind, jammer dat ek nou so ’n ou papbroek is. Dis net dat ek nooit juis siek was nie. Vertel jý maar vir my wat hulle alles by die biopsie gaan doen sodat ek my kan voorberei.”
“Dit word gewoonlik onder plaaslike verdowing gedoen, Mamma. Maar ons sal Mamma aan die slaap maak om dit minder erg te maak. Die chirurg maak ’n klein snytjie so naby aan die knop as moontlik, en verwyder ’n klein stukkie weefsel, wat getoets sal word. As die knop baie klein is, haal hy sommer die hele ding uit. Dit behoort nie langer as ’n uur te duur nie. Maar Aldo sal alles weer verduidelik.”
“Dankie, my liefling, dat jy my so bystaan. Dis ’n groot troos. O … daar hoor ek Papà se motor.” Sy kyk verskrik na Rafaella. “Kom ons gaan vertel hom maar.”
Hand aan hand loop hulle na die voorportaal. Die motorhuisdeur kraak toe en die deur daarvandaan gaan oop. Jacopo kom al fluitende in, aktetas in die hand. Hy gaan staan stokstil en kyk fronsend na hulle.
“En nou? Wat lyk julle twee so verskrik? Wat het gebeur?”
Rafaella los haar ma se hand sodat haar ma haar pa kan gaan omhels. Hy kyk bekommerd oor Rachel se skouer na Rafaella.
“Kom ons gaan sit in die sitkamer, dan vertel ons vir Papà,” stel sy voor.
Jacopo is papierbleek geskok ná die nuus. Hy sit op die bank met sy arm om sy vrou, wat nou kalm is, maar ewe bleek.
“Dankie tog ons het twee kinders wat medies gaan swot het,” prewel hy. “Nou kan hulle jou darem help, cara.”
“Aldo is binne twee dae hier,” sê Rafaella. “Mamma moet maar net geduldig wag, dan sal hy alles kom hanteer.”
Rachel sug bewerig en leun haar kop teen haar man se skouer. Rafaella weet maar alte goed dat dit Job se geduld gaan verg om te wag. Dit gaan twee swaar dae wees.
* * *
Aldo kom twee aande later daar aan in sy huurmotor, met ’n groot tas wat wys dat hy nie beplan om gou na sy Kaapse tuiste terug te keer nie. Al drie wag hom by die voordeur in. Rafaella kyk met trane wat vlak lê hoe haar ma hom om die hals val en hoe mooi hy met haar praat. Aldo word vroeg kaalkop, nes sy pa, maar hy is steeds lenig en aantreklik. Haar beste, liefste broer, met sy uitstekende mensvaardighede.
Met sy arm om sy ma en sy ander hand wat sy tas