Ахсан Баян

Сайланма әсәрләр / Избранные произведения (на татарском языке)


Скачать книгу

шул, кызым. Рәхмәт, менә шәп. Үзең ник эчмисең?

      – Эчәсе килми, әти. Мин тиз генә бозауны карап керим әле.

      – Бозау? Нинди бозау?

      – Рәтләп бикләмәдем бугай… Чыгып сыерны иммәсен, – ди Көлемсәр һәм чыгып та тая.

      – Нишләп керми бу Көлемсәр?

      – Бозау чыгып качканмы әллә? Тукта, карап керим әле!

      Абзарда бозау мыш-мыш күшәп ятуын белә. Кыздан гына җилләр искән.

      – Карале, карчык, кыз бит юк анда…

      – Бозау артыннан киткәндер.

      – Киткәндер сиңа бозау артыннан… Әйдә әле, бүген кыланышлары бик мәзәк иде. Нидер сизенгән идем аны.

      – Булмасны сөйләмә инде, карт.

      – Чыгасыңмы-юкмы, кәнсә кәнис! Әйдә! – Карт шундый итеп акырды ки, гомерендә бу хәтлене ишетмәгән карчыгы аякларына тиз-тиз генә киез каталарын эләктерде дә, ах-ух килеп, карт артыннан йөгерергә кереште. Картның кулында – кай арада алып өлгергәндер – зур имән таяк, каталары өстеннән ябалак канатлары төсле ыштан балаклары лашпырдый.

      – Гөнаһ шомлыгы, хәзер мин ул бозауның җанын алам! Эт итеп тукмыйм юньсезне. – Кемне сүгә торгандыр карт, үзе дә белми.

      Белми дисәң дә, дөрес бара бит әнә – түбән тыкрыктан ике кеше җан-фәрманга чаба – кызы һәм…

      – Әй, туктагыз! Әй! – Карт кычкырып җибәрүгә, тегеләр кире борылып түбән таба сызмасыннармы. Елга буйлап яңа салынып беткән өйгә таба.

      – Юньсезләр, тәүфыйксызлар!

      – Ник алай дисең, карт, туктале, тукта, киңәшик!

      – Син киңәшкәнче… – диде дә тыйлыкты карт. Тик барыбер төшенде карчыгы: «син сафсата саткан арада ни генә булмас бу дөньяда» дигән сүзе иде бу аның. Һәм йөрәкләрен тота-тота йөгерә бирделәр. Җитмәсә, үч иткәндәй, ыштан һәм чапан канатлары куак һәм әрекмән ботакларына эләгә дә туктата, эләгә дә туктата.

      – Әй, җәмәгатьләр, тотыгыз! Кызны урлыйлар! Кызны! Тотыгыз!

      Ул салган сөрәнне ишетеп бөтен авыл диярлек урамга чыккан арада, егет белән кыз яңа гына салынган бер өйгә кереп шылдылар. Көлемсәрнең әтисе ишекне тартмакчы… Ә ишек эчтән бикле… Инде халык та җыелып алган – акырыш, гауга:

      – Җимерергә кирәк ишекне, каерырга кирәк.

      – Әйдә, бүрәнә белән, җәмәгать!

      – Әйдәгез!

      Дөп-дөп иткән тавыш һәм аны туктаткан аваз:

      – Сез нәрсә, җәмәгать, җимерер өчен салдырдыммыни мин бу өйне? Ә?

      – Кызны урлаганнар бит.

      – Кызлы кеше, кем, син, бар, үз өеңне җимер, яме. Минекен җимермә.

      – Нишләп җимерим ди? Ватам гына бит.

      – Һа-һа-һа!

      – Әй, җәмәгать, ташлагыз бүрәнәне…

      – Алайса, ут төртеп кенә яндырыйк, җимермик.

      – Үз кызыңны яндырырсыңмы?

      Җавап урынына – ык-мык.

      Нишләсеннәр, карт «телен йоткач», халык таралыша. Карт белән карчык, мескеннәр, мунчадан пешеп чыккан тәннәре калтырый башлаганчы торсалар да, ялынып-ялварып, куркытып-өркетеп карасалар да, ишек ачылмый.

      – Ходай орган нәрсәләр! Егылып үлгерләре. Башыгыз бетсен! Бусагамнан кертмим мин сезне! Гомер буе бикләнеп яши алмассыз.