Тәлімгерлер. Балалар үйі тәрбиеленушілерімен достық жайындағы боямасыз әңгімелер
жеке бұрышы болсын.
• Жасөспірімнің өміріне араласпаңыз. Хат-хабарларын, күнделігін оқудың қажеті жоқ, рұқсатсыз жеке заттарына тиіспеңіз.
• Жұмыс ауыстыру, қоныс ауыстыру, түрлі отбасылық шаралар сынды маңызды оқиғаларға қатысты жасөспірімнің пікірін сұраңыз.
• Балаға таңдау құқығын беріңіз. Мысалы, жасөспірім өз бетінше киім сатып алуға немесе спорт секциясын таңдауға құқылы. Жасөспірімнен көмек сұраңыз. Бұл тұрмыстық міндеттерден гөрі әлеуметтік желілерден аккаунт ашу, логотип ойлап табу, дүкеннен киім таңдау сияқты тек одан ғана сұрай алатын көмек болуы керек. Бұл ретте, оның бас тартуға құқығы бар екенін де ұмытпаңыз. Ол үшін оған ызаланбаңыз.
• Жасөспіріммен сөйлесуге уақыт бөліңіз. «Есейіп кеткенімен», ол әлі де сіздің көңіліңізге, махаббатыңызға, қамқорлығыңызға зәру. Сіздердің қарым-қатынастарыңыз ата-ананың ақыл-кеңесі түрінде емес, екі адамның қызықты диалогы түрінде өрбісін. Мұндай әңгіме кезінде махаббат, жыныстық қатынас, достармен қарым-қатынас, хобби, болашақ мамандығы туралы тақырыптарды талқылауға болады. Оған бейжай қарамайтыныңызды білдіріп, әңгімені баланың өмірі туралы сұрақтардан бастаған абзал, содан кейін өзі сұраса ғана, ақыл-кеңесіңізді айта жатарсыз. Бұл жерде өз өміріңіздегі оқиғаны бөлісіп, баланың өзі сізге кеңес беретіндей мүмкіндік жасауға болады.
• Жасөспірімнің күнделікті шығынына ақша бөліңіз. Ол келісілген әрі белгілі бір уақытта берілетін сома болғаны дұрыс. Саудаласпаңыз және ақшаны бермеудің амалын іздемеңіз. Бұл – баланы ақшамен жұмыс істеуге, бюджетін жоспарлауға үйретеді әрі оған өзін қажетті деңгейде ересектерше және еркін сезінуге мүмкіндік береді.
• Мән-жайды түсіндіріңіз. Көбінесе жасөспірім не болып жатқанын, неліктен ашуланып немесе қайғырып шыға келетінін өзі де түсінбейді. Оған өмірдегі осы кезеңнің ерекшелігі, физикалық және эмоционалды жағдайдың ағзаға қалай әсер ететініні жайлы айтыңыз. Баламен өз басыңыздан өткен тәжірибеңізді бөлісіңіз.
• Жасөспірімге тән өзінің сырт келбетіне сыни тұрғыдан қарай беруді жеңуді балаға үйретіңіз. Тек шектен тыс асыра мақтаудан аулақ болыңыз. Сырт келбетіндегі мықты жақтары мен жеке қасиеттерін ғана көріңіз де, оның да назарын соған аударыңыз. Стиль мен шаш үлгісін таңдауға жәрдемдесіңіз, егер өзі қаласа, қажетті спорт секциясына жазыңыз.
• Ережелер белгілеңіз. Ереже кез келген жаста қажет: ол жасөспірімге де, ата-анаға да тұрақтылық пен қауіпсіздік сезімін береді. Бұл – күн тәртібі, үйге қайтатын уақыты, бір жаққа барып-келуді қадағалау әдісі, гаджетке бөлінетін уақыт, үй шаруасындағы міндеттер болуы мүмкін.
• Баланың өтпелі жасы ата-ана үшін міндетті түрде қиындықтар болады дегенді білдірмейді. Екі жақ үшін де елеусіз өтіп кететін кезі де аз емес. Бұл тарауда біз мінез-құлқы қиын жасөспірімдердің ата-аналарына көмек көрсету тетіктерін қарастырған жоқпыз, тек есею кезіндегі қиындықты жеңуге септігін тигізетін қарым-қатынас ережелерін ғана айттық.
Екінші