öz təcrübənizi nümayiş etdirin, – Psixoloq həyəcanlandı, – hərçənd bu, cəfəngiyatdır.
Zaman Səyyahı gülümsəyərək nöbvə ilə hamımızı süzdü. Sonra elə həmin istehzalı təbəssümlə otağı tərk etdi. Sonu laboratoriyaya aparan uzun dəhliz boyu onun uzaqlaşan addım səslərini eşitdik. Psixoloq bizə baxdı:
– Görəsən, niyə ora getdi?
– Yəqin, bizə fokus göstərəcək, – Həkim dedi.
Filbi Barslemdə rastlaşdığı gözbağlayıcı haqda təzəcə söhbətə başlamışdı ki, otağa qayıdan Zaman Səyyahı onu yarımçıq qoydu.
2. Zaman Maşını
O, əlində masaüstü saatdan bir az böyük olan parlaq metal əşya tutmuşdu. Bu əşya fil sümüyündən və büllur kimi şəffaf hansısa maddədən düzəldilmişdi. Bundan sonra baş verən ağlasığmaz olayları təsvir etmək üçün diqqətli olmağa çalışacam. Ev sahibi otaq boyu düzülmüş səkkizbucaqlı kiçik masalardan birini buxarıya yaxınlaşdırdı. Özü də bunu elə etdi ki, onun iki ayağı buxarının önündəki xalçanın üstünə düşdü. O öz aparatını bu masanın üzərinə qoydu. Sonra stulu çəkib oturdu. Masada aparatdan savayı ətrafı parlaq işıqlandıran qapaqlı lampa da vardı. Ümumiyyətlə, otaq yetərincə işıqlı idi. Mən alçaq kürsüyə oturub onu ocağa elə yaxınlaşdırdım ki, düz buxarı ilə Zaman Səyyahının arasında qaldım. Filbi yerini arxada rahatladı və baş verənləri onun çiynindən seyr etməyi qərarlaşdırdı. Həkim və Əyalət Meri sağdan, Psixoloqsa soldan müşahidə etmək istədi. Çox Cavan Oğlan Psixoloqun arxasında dayandı. Bu şəraitdə hətta ən fəndgir hiylə ilə belə bizləri aldatmaq ağlasığmaz olardı.
Zaman Səyyahı aparatı əlinə götürdü.
– Bu kiçik mexanizm, sadəcə, modeldir, – masaya dirsəklənən Zaman Səyyahı söylədi. Zaman Maşınını onun nümunəsi ilə düzəldirəm. Aparatın qeyri-adi görünüşə malik olduğunu, yəqin ki, hiss edirsiniz; məsələn, bu lövhəciyin qəribə səthi var, sanki o qədər də həqiqi deyil.
O, barmağı ilə modelin hissələrindən birinə işarə etdi.
– Bax burda balaca ağ bir ling var, burada isə başqası.
Həkim stuldan qalxıb modeli nəzərdən keçirməyə başladı.
– Çox maraqlıdır, – söylədi.
– Onun üzərində iki il çalışmışam, – biz hamımız modeli seyr edəndən sonra Zaman Səyyahı dilləndi və əlavə etdi: – Əgər bu lingi dartsam, maşın gələcəyə sürüşməyə başlayacaq. İkinci ling isə keçmişə aparır. Bu da Zaman Səyyahının oturacağı yəhərdir. İndi lingi basacam – və maşın işə düşəcək. O yoxa çıxacaq, yəni gələcəyə gedəcək. Masaya da diqqətlə baxın və bunun fokus olmadığına əmin olun. Modelin yəhərində oturmaq mümkün olmadığından onsuz da onu itirmək məcburiyyətində qalacam. Amma bunun əvəzində fırıldaqçı adını qazanmaq da istəməzdim.
Ortaya birdəqiqəlik sükut çökdü. Psixoloq sanki nəsə demək istədi, amma fikrini dəyişdi. Zaman Səyyahı barmağını lingə tərəf uzatdı.
– Yox, – birdən söylədi. – Siz əlinizi uzadın. – O, Psixoloqa tərəf çevrilib dirsəyindən tutdu və şəhadət barmağını lingə toxundurmasını xahiş etdi.
Beləcə, Psixoloq Zaman Maşınının modelini sonsuz səyahətə göndərdi. Biz hamımız lingin necə çevrildiyini gördük. Mən burda heç bir yalan olmadığına özüm kimi əminəm. Havada nəsə titrədi, lampanın işığı göz vurdu. Buxarının üstündə olan şamlardan biri söndü. Model yırğalandı, dumanlandı, bir an gözümüzə kölgə kimi göründü və sonra yoxa çıxdı. Masanın üstündə yalnız lampa vardı. Bir dəqiqə hamı donub-qaldı. Sonra Filbi “Lənət şeytana!” söylədi. Təəccübdən gözləri bərələn Psixoloq masanın altına baxdı. Zaman Səyyahı onun bu hərəkətini qəhqəhə ilə qarşıladı.
Biz matdım-matdım bir-birimizə baxdıq.
– Siz, həqiqətən də, ixtiranızın Zaman boyu səyahətə yollandığına inanırsınız? – Həkim dilləndi.
– Zərrə qədər də şübhə etmirəm, – o, əlindəki tənbəki çubuğundan bir qullab alıb Psixoloqa baxdı. – Üstəlik, onu da deyim ki, artıq böyük maşınım belə, de- mək olar ki, hazırdır… Bax orda. – Zaman Səyyahı barmağını laboratoriyasına tərəf uzatdı. – Tam hazır olan kimi sizi səyahətə dəvət edəcəm.
– Siz bu maşının gələcəyə yollandığını söyləyirsiniz? – Filbi soruşdu.
– Keçmişə, ya gələcəyə – dəqiq bilmirəm.
– Dayanın, – Psixoloq cuşa gəldi. – Əgər o, həqiqətən də, harasa yollanıbsa, bu, mütləq keçmiş olmalıdır.
– Niyə? – Zaman Səyyahı soruşdu.
– Ona görə ki əgər o, Fəzada hərəkət etməsəydi və gələcəyə yollansaydı, həmişə bizimlə qalardı: axı biz də ora səyahət edirik!
– Amma əgər o, keçmişə yollansaydı, – mən əlavə etdim, – biz onu ötən cümə axşamı burda olarkən, ya da ondan əvvəlki həftə görə bilərdik! Geriyə saydığım günlərin sayını istənilən qədər artırmaq olar!
– Maraqlı etirazdır! – Əyalət Meri qeyd etdi və qərəz dolu baxışlarını Zaman Səyyahına dikdi.
– Heç də yox, – Zaman Səyyahı dedi və bu dəfə Psixoloqa müraciət etdi: – Siz özünüz bunu rahat izah edə bilərsiniz.
– Əlbəttə, – Psixoloq bizə anlatmağa çalışdı. – Psixoloji nöqteyi-nəzərdən izah çox sadədir. Biz havada uçan güllə tək eynilə bu maşının hərəkətini də görə bilmərik. Əgər maşın gələcəyə doğru bizdən yüz dəfə sürətlə hərəkət edirsə, əgər biz saniyəni ötüb-keçə bildiyimiz vaxtda o, rahatlıqla dəqiqəni arxada qoya bilirsə, əlbəttə, maşını görmək qeyri-mümkündür. – O, əlini az əvvəl aparatın dayandığı yerə sürtdü. – Anlayırsınız?
– Bu gün baş verənlərə inanmaq istərdim, – Həkim cavab verdi, – amma gəlin sabahacan gözləyək. Necə deyərlər, axşamın xeyrindənsə səhərin şəri yaxşıdır.
– Zaman Maşınına baxmaq istəmirsiniz ki? – Zaman Səyyahı soruşdu.
Sonra o, lampanı götürüb bizi uzun dəhlizin sonunda yerləşən laboratoriyasına apardı. Lampanın sayrışan işığını, onun irəlidə görünən iri başını, divarlarda oynayan kölgələrimizi yaxşı xatırlayıram. Biz hələ də baş verənlərə şübhə ilə yanaşa-yanaşa laboratoriyadakı maşını diqqətlə seyr etdik. Onun bəzi hissələri nikeldən, digərləri fil sümüyündən və hətta dağ büllurundan düzəldilmişdi.
– Onun Zaman Maşını olduğuna heç inanmağım gəlmir, – Həkim söylədi. – Yoxsa ötən Milad bayramında bizə nümayiş etdirdiyiniz kabus kimi bu da növbəti fokusunuzdur?
– Bu maşınla, – əlindəki lampanı yuxarı qaldıran Zaman Səyyahı dedi, – Zamanı tədqiq etmək niyyətindəyəm. Anlayırsınız? Tam ciddi sözümdür.
Onun bu sözlərinə necə münasibət