китте. Йомык күз кабаклары аша, авырттырып диярлек, җете кызыл яктылык бәреп керде.
Күк йөзе, аҗаган уйнаган вакыттагыча, сирпелеп-сирпелеп китте. Йолдызлар сукыраеп торды, зәңгәрсу Ай йөзе сары балкышка күмелде.
Ибрай күзен ачарга өлгерми калды. Кыштырдау ишетеп, колагын гына сагайтты. Аның куышыннан тышта – кайдадыр читтә, Чишмә чокыры ягында – тыелып кына яшь бала елаганы ишетелде. Мәче, ахры, дип уйлады ул. Юк икән, охшамаган. Мәчеләр сулкылдамый, шәрран ярып кычкыра. Мәче башлы ябалак та түгел инде: анысы ара-тирә генә ухылдый.
Ул мүкәләп чыкты да кулын колагына куеп тыңлап торды. Чит тавыш ачылыбрак китте. Ул, чыннан да, Чишмә чокырында кемдер барлыгына ышанды инде. Берәр бала адашып барып чыккан мәллә соң? Дөньяныкын кем белеп бетерсен. Ай әнә нинди тулган, сәерсендерә, борчый, җилкендерә, әйди, котырта. Үзе дә белештермичә, Ай чакыруына ияреп чыккан бала булмагае.
Ибрайны төнге салкын чиркандырып куйды. Ул ызанга төште.
Гаҗиләсен каргамый-нитми генә, багана башы белән капка үрәчәсенә салынган бауны кайтарып, тугайга чыкты да саргаеп сузылган бормалы сукмактан түбән юнәлде, чокыр ярына барып җиткәннән соң, аска карады. Килә-килешенә елаган аваз басылганнан-басыла барган иде, ә хәзер тәмам тынды. Улактан челтерәп су акканы гына ишетелде.
Күзе ияләшкән иде инде. Әнә ич, чишмә басмасына кемдер утырган түгелме соң?
Күк күкрәвен авызлыклап, яшенне иярләп атланса да, Ибрай шултиклем сәерсенмәгән, курыкмаган булыр идедер. Ни күрсен: утыра. Ничек кенә утыра әле – шәп-шәрә килеш. Ул сиздерми генә чигенер, алдына-артына карамастан сыпыртыр, таяр, качар, котылыр иде дә – өлгерми калды. Астагы кеше аның сөзәк ярдан аргы текә ярга кадәр сузылып яткан озын күләгәсен шәйләгән дә икән инде: торды, бер басма югары күтәрелде дә аңа текәлде.
Ибрайның кипкән иренен ялап алгач, пышылдап кына:
– Әй!.. – димичә чарасы калмады.
Җавап урынына астагы кеше аны үз янына төшәргә әйдәп кул изәде.
Ибрай:
– Кем син? – дип сорады.
– Адәми зат. Ә син кем?
Ибрайның бая көпшәкләнгән, йомшаган аяк буыннары ныгый төшкән, бугаз төбенә тыгылган кайнар курку төере таралган, аңын биләгән Курку хисе кызыксыну уе, дәрте белән алмашына башлаган иде инде. Шуңа күрә шаяртасы килеп китте.
– Син Адәми зат икәнсең, мин төнге Шүрәле инде алайса, – диде ул.
Болай гына, үз-үзен юатыр, тынычландырыр, кипкән аңкавын дымлатыр, юешләр өчен генә ихтыяри-мәҗбүри төстә көлү авазы чыгармакчы иде дә, бөтен чокырны тутырып, аннан алда Адәми зат шаркылдап көлеп җибәрде:
– Адәм актыгы! Шүрәле булырга синең борын астың кипмәгән әле.
– Ничек кипмәгән? Ничек кипмәгән? Син башта эш аты, хөкүмәт ялчысы, хатын колы, урам эте булып кара. Улларыбыз – комсыз дәүләтнең туп ите, кызларыбыз – капкорсак түрәләрнең түшәге. Белдеңме?
– Шыңшыма, – диде Адәми зат.
– Шыңшырсың да. Әнә үзең дә җылап утырасың ич әле. Әллә мәче, әллә ябалак шикелле… Баксаң, сакаллы сабый икәнсең.
– Нәкъ