җибәрде. Исәбе аннан Сабантуй батыры ясау иде, шуңа күрә колынга Җилдем дип исем кушты.
Җилдем кулга өйрәтелсә дә, чабышкы булып җиткәнче, авыр эшләргә артык күп катнашмады, Әхмәтҗанның үзенең һәм күршеләренең бакчасын гына сукалады, елына бер-ике тапкыр тегермәнгә он тарттырырга, күрше авылга йон теттерергә барды.
Яз җиткәч, иң элек арчылып, иң элек кипкән ишегалдына җибәрсәң, тыпырчынып торган Җилдем, ярышка атлыгып, җирне ярып-ярып бетерә торган иде. Инде дә капка ачып иреккә ычкындырсаң, артыннан куа килүчеләр бардай, томырылып болынга таба чаба һәм, кара тиргә баткач, кире кайтып керә дә, баскыч төбенә килеп, иреннәре белән келә бавын тарта, хуҗасының чыкканын, мактап маңгаен кашыганын, тәмле ризык каптырганын көтә торган булды.
Тора-бара Җилдем ярышта җиңәрлек бер тай булып өлгерде һәм берничә ел Сабантуй чабышында иптәшләрен басу юлының кара тузаны эчендә калдырып, иң алдан мәйданга килде.
Быел Әхмәтҗан өчен көтелмәгәнрәк бер хәл булды. Гадәттә, Сабантуйларда кызыл сөлгеләрнең, чиккән кулъяулыкларның иң күбен бәйгенең артында килгән ат дугасына бәйлиләр. Зәмзәмбану, бүләксез калган ат яшь белән елый, рәхмәтсез кешеләргә рәнҗи икән, дигәнне дә уйлап тормастан, кыш буе чиккән шакмак сөлгесен тәүге килгән Җилдем дугасына элде. Әлеге дугага җай яткан үлчәмле чуар тукымалар арасында чуклы сөлге бик матур дулкынланып берничә мәртәбә мәйдан әйләнде дә, Әхмәтҗан йөзендәге тир бөртекләрен сөртеп алганнан соң, батыр муенында мәйданнан кайтып китте.
Зәмзәмбануның бу гамәле Әхмәтҗанда күңел төпкелләрендә сакланып килгән ярату хисләрен тагын уятып җибәрде. Үз-үзенә ялгыз гына көн итү турында биргән вәгъдәләрен дә онытып, ул соңгы тапкыр бәхетен сынарга, кыз артыннан яучы җибәрергә карар кылды. Зәмзәмбануның яше бара, бәлки, ризалашып та куяр дип өметләнде. Хәер, яучы җибәрүнең дә кирәге чыкмады. Сабантуйлар бетеп, атна-ун көннәр узгач, Җилдемне, бик үтенеп, башка атлар белән бергә ераграк бер авылга фураж онына җибәрделәр. Председатель, көнен дә арттырып язарбыз, акчасын да кызганмабыз, дигәч, Әхмәтҗан ризалашты, җитмәсә, Зиннәтулла абзасының да теләүчеләр арасына язылганын белгән иде. Яше җитмешкә җиткән кеше олауга чыгып йөрмәс, ат җене кагылган Зәмзәмбануны гына җибәрер дип өметләнде ир.
Уйлаганы бик үк дөрескә чыкмаса да, олаучылар арасында Зәмзәмбану бар иде. Өстенә зәңгәр борчаклы күлмәк кигән, башына чөеп кенә косынка бәйләгән, аягында – җиңел зәңгәр сандалилар. Һаман да сылу калган күрше кызын күргәч, Әхмәтҗанның йөрәге тагын дерт итеп куйды. Сөйләшергә җай чыкмасмы дип, Җилдемне аларның Иркәкүзе артына бәйләде.
Менә дилбегәләр чишелде, атлар юлга кузгалды. Кайсы – ялгыз, кайсы күршесе арбасында бергәләшеп, атларны бер җайга җиңел атлатып, үр яктагы мари авылына таба юл тоттылар. Әхмәтҗан, Җилдемнең чыгымламавын белгәнгә, Зиннәтулла абзасының кордыйлары белән гәп куертып барганлыгын күрде дә, бераз юл үткәч, сикереп, Зәмзәмбану арбасына менде һәм аңа терәлеп диярлек утырды.
Кызның