un həsədlə baxdığımız, uğurlarının heyranı olduğumuz dahilər yüksəkliyə rahatca çatmadı. Heç biri anadan bu özəlliklərlə doğulmadı. İstedadlı doğulmuş olsa belə, uğuru əldə etmək və əldə saxlamaq üçün böyük sınaq və imtahanlardan keçdi. Onların həyatını oxuyarkən heyrətlənirsən. Hər biri fərqli düşüncə, hədəf, ailə tərbiyəsi və ölkələrdən olan bu adamları birləşdirən bir ortaq cəhət vardır: Hədəfə çatmaq əzmi!
Onlardan bəzilərinin həyat hekayəsi, geniş yayılmış dünyəvi bir fikri təsdiqləməkdədir. “Qələbəyə aparan hər yol qəbul ediləndir”. Məncə bu, maddiyyatı əsas alan, ruhani düşüncə ilə əlaqəsi zəifləmiş Qərb mədəniyyəti üçün keçərlidir. Şərqlilərin düşüncə tərzi Şərq fəlsəfəsi ilə yoğrulduğu üçün bəzi maddiyyatçı ehkamları qəbul etməməkdədir.
Hədəflər bəlirlənmiş, məqsədlər qoyulmuşdur. Bəs nəyi gözləyirsiniz? Əsl maneə, uğursuz olmaq qorxusudur. O qorxu deyildimi, Çarlz Dikkensi heç kim onu görməsin deyə, ilk əsərini gecə yarısı nəşriyyata göndərməyə məcbur edən? O hiss deyildimi, Kleopatranı xalçaya bürünməyə vadar edən? Qorxu insana xas bir duyğudur. Ondan utanmaq və çəkinmək lazım deyildir. Onu kontrol etmək lazımdır. Benqal cəngəlliklərində Frensis Yets-Braun, məhz içindəki qorxunu məğlub etmək üçün vəhşi donuza hücum etmirdimi?
Uğursuzluqdan çəkinmək, neçə böyük ideyaların və kəşflərin qarşısını almış, ayağını zəncirləmiş və beşikdəcə boğmuşdur. Uğursuzluq daimi deyildir. Onun bir ömür müddəti vardır. Sizin uğura doğru atdığınız hər addım və ALLAHın təqdiri bu ömrün müddətini təyin etməkdədir. Atdığınız hər addım qorxunu zəiflədir və uğursuzluğun ömrünü azaldır.
Bəzi araşdırmaçılar, hədəflərin böyük olmasını məsləhət görürlər. Mən isə arzu və vizyonunuzun böyük olmasını, hədəfin isə əlçatan və uzunmüddətli olaraq, iki hissəyə ayrılmasını təklif edirəm.
Böyük arzular, xəyallarınızı hər zaman canlı tutacaq, gündəlik məişət problemləri labirintində yolunuzu itirməyinizə imkan verməyəcəkdir.
Əlçatan hədəflərə çatmaq üçün kiçik uğurlar qazanmaq yetərlidir. Kiçik uğurlar isə sizi sevindi-rəcək, özünüzə inamınızı artıracaq və sizi canlı tutacaqdır.
Kiçik hədəfləri əldə etməyiniz sizə böyük hədəflərin qapısını açacardır.
Bu kitabda, haqqında söz edilən məşhurların əksəriyyəti, eyni strategiya ilə hərəkət etmiş və uğura imza atmışdır. Bu yolda uğursuzluq, məhrumiyyətlər mütləq olacaqdır. Amma güclü xarakter sərgiləsək, qorxu, tərəddüd və utancaqlığı bir kənara atsaq, əlbəttə ki, bir gün cənab uğurun qapımızı döyəcəyindən əminəm.
Əziz oxucu, bu kitabdan zövq və ilham almanızı, hədəfə doğru addımlarınızda qətiyyətli olmağınızı arzu edirəm. Hədəflərinizi seçin və kiçik addımlarla ona doğru hərəkət edin.
ALBERT EYNŞTEYN
Bir neçə il əvvəl, Almaniyanın cənubunda kiçik bir qəsəbədə gəzişərkən yanımdakı tanışım birdən ayaq saxladı və baqqal dükanının üstündəki mənzilin pəncərəsini göstərdi.
”Bu mənzili görürsənmi? Eynşteynin dünyaya gəldiyi mənzil oradır”, – dedi.
Bu hadisədən bir müddət sonra Eynşteynin əmisi ilə tanış oldum. Başqalarından heç bir fərqi yoxdu. Heyrətlənmək lazım deyil. Çünki Eynşteyn də uşaqlıqda heç nə ilə fərqlənmirdi, heç kim onun gələcəkdə dahi olacağını ağlına belə gətirmirdi. Əlli il əvvəl kütbeyin, axmaq olduğu düşünülən bu uşaq, böyüdüyündə dünyanın ən böyük dahisi, tarixin yetişdirdiyi nadir insanlardan biri olduğunu sübut etmişdir. Halbuki danışmağı da çətinliklə öyrənmişdi. Onun kütlüyündən bezən müəllimləri onu başdan etmək üçün bəhanələr uydururdular. Hətta valideynləri anormal olacağından qorxurdu.
Bir neçə il əvvəl, sanki yuxudan oyanıb silkələnərək işləməyə başlayan Eynşteyn, dünyanın ən məşhur adamı olduğunu gördüyündə çaşıb qalmışdı. Bir riyaziyyat professorunun, bütün qitələrin qəzetlərində əsas başlıqda yer tutacaq qədər məşhurlaşmasına onsuz da təəccüblənməyən qalmamışdı.
Alim olduğu halda, Cek Demsi qədər məşhurlaşmışdı. Bunun necə baş verdiyini özü də anlamamışdı. Özünün başa düşmədyi kimi, başqaları da başa düşməmişdi. Bəşər tarixində bu hadisənin bənzəri yox idi.
Eynşteynin özü, nisbilik nəzəriyyəsi qədər əcaib bir insandı. Çox insanların canından belə keçməyə hazır olduğu var-dövlət, şöhrət, lüks həyat kimi şeylərə dəyər vermirdi. Bir gəmi ilə səyahət etdiyi zaman gəminin kapitanı, gəminin ən lüks və bahalı kayutunu hazırlatdıraraq oraya yerləşməsini təklif etdi. Eynşteyn bu təklifi qəbul etmədi, lüks yerdə darıxacağını və göyərtədə qalmaq istədiyini bildirdi.
Eynşteyn əlli yaşını qeyd edərkən Almaniya onu şan-şöhrətə boğdu; xalqın sevgisinin təzahürü olaraq Potsdam meydanında onun heykəli qoyuldu və ona bir yaxta bağışlandı.
Fəqət bir neçə il sonra ona verilən hədiyyələr geri alındı. Hətta anadan olduğu ölkəyə geri qayıtmağı da qadağan olundu. Həftələrlə Belçikada yaşadı, gecələr qapısını kilidləyir və yatağının yanında polis keşik çəkməzsə, rahat yata bilmirdi.
Nyu-Yorka gəldiyi zaman Prinston Universitetinin Araşdırmalar institutuna riyaziyyat professoru olaraq təyin edildi. Jurnalistləri, mətbuat konfransı və alqışlarla qarşılanmaq kimi şeyləri sevmədiyi üçün, dostları gəmi limana yaxınlaşmadan onu gizlincə gəmidən qaçırdılar və avtomobilə mindirərək uzaqlaşdılar.
Eynşteynin fikrinə görə, nisbilik nəzəriyyəsini tam başa düşən dünyada ancaq 10 və ya 12 adam vardır. Halbuki bu nəzəriyyəni izah etmək üçün minlərlə kitab yazılmışdır.
Özü isə nisbilik nəzəriyyəsini çox bəsit bir yolla izah edir:
Bir kişi gözəl bir qadının yanında bir saat oturarsa, sadəcə beş dəqiqə oturduğunu zənn edər,amma qızmar bir soba üstündə beş dəqiqə oturarsa, bir saat oturduğunu iddia edər.
Bu nümunə nisbilik nəzəriyyəsini necə də gözəl izah edir, elə deyilmi? Məncə, çox düzgün və sadə.Razı deyilsinizsə, yoxlaya bilərsiniz. Mən qızın yanına, siz isə sobanın üstünə oturun, təəssüratlarımızı bölüşək.
Eynşteyn iki dəfə evlənmişdir. İlk evliliyindən iki övladı vardır. Xanım Eynşteyn ərinin nisbilik nəzəriyyəsini başa düşmədiyini iddia edir. Amma bu qadın daha vacib bir şeyi kəşf etmişdir: ərinin kim və nə olduğunu.
Eynşteynin xanımı, hərdən dostlarını çay qonaqlığına dəvət edərkən, professora da yanlarına gəlib onlarla bərabər çay içməsini təklif etdiyi zaman Eynşteyn əsəbləşirdi: “Yox! Gələ bilmərəm! İstədiyinizi edin, mən buradan gedirəm!.. İşləməyimə mane olursunuz, buna dözə bilmirəm!..” deyirdi.
Xanımı sakitcə hirsinin soyumasını gözləyirdi. Sonra bir diplomat kimi davranaraq, onu aşağıda qonaqlarla çay içməyə, beləcə bir az istirahət etməyə razı salırdı.
Xanımının sözlərinə görə, işində və düşüncəsində intizama çox önəm verən Eynşteyn, evində intizamsız və dağınıqdır. Ürəyi nə istəsə, onu edər. İki qaydaya görə hərəkət edər. Birinci qayda: Heç bir qaydaya görə hərəkət etməmək. İkinci qayda: Heç kimin fikrinə görə hərəkət etməmək,
Həyat tərzi çox sadədir. Ütülənməmiş geyimdə gəzər, istədiyində şlyapa taxar, çimərkən mahnı oxuyar və ya fit çalar. Hamamda yerdə oturaraq üzünü təraş edər, heç vaxt təraş sabunundan istifadə etməz, sadə sabundan istifadə etməyi sevər. Kainat qanunlarını kəşf etməyə çalışan bu adam, iki növ sabundan istifadə etmənin çətin olduğundan və hər şeyi qarışdıracağından şikayət edir. Məncə Eynşteynin ən böyük xüsusiyyəti xoşbəxt olmağı bacarmasıdır. Bu xüsusiyyəti dahi nəzəriyyəsindən də üstündür. Heç kimdən heç nə istəmədiyinə görə xoşbəxt olduğunu və hamiya vacib bir dərs verdiyini deyir. Pula, rütbəyə və alqışlanmağa önəm vermir. İşləmək, skripka çalmaq və dəniz gəzintiləri kimi sadə əyləncələrlə