mənim bundan qətiyyən xəbərim yoxdur!
– Siz başqa yerdən gəlmisiniz, xanım? – gənc zabit soruşdu.
– Bəli, cənab! Deyin, mən nə etməliyəm? Onlar kabrioleti qırırlar!
– Qoy qırsınlar, xanım. Fürsətdən istifadə edin. Varlıların özlərini gözə soxması kasıb parislilərin xoşuna gəlmir. Bugünkü sərəncam əsasında sizi komissarlığa apara bilərlər.
– Of, belə şey ola bilməz! – yaşca kiçik qadın bərkdən dedi.
– Onda, – zabit güldü, – mən camaatın arasından yol açan kimi siz tez aradan çıxın.
– Əlinizi verin, cənab. Bizi meydandakı faytonlara qədər ötürün, – yaşca böyük qadın hökmlə dedi. Sonra isə arabaçıya üz tutdu. – Veber! Belusu şahə qaldır. Qoy camaat qorxub qaçsın!
– Birdən onlar kabrioleti qırdılar?
– Bacarırsansa, Belusu, ən başlıcası da özünü xilas et. Mənim yeganə tapşırığım budur.
Bir neçə dəqiqə sonra gənc zabit hər iki qadını faytonların müştəri gözlədiyi meydana çatdırdı.
Versala doğru
Gənc zabit meydandakı faytonçulardan birinə xanımları Versala aparmağı tapşırdı. Arabaçı pulu bəri başdan istədi. Ancaq nə qədər axtarsalar da, qadınlarda hətta bir su[4] belə tapılmadı. Onlar arabaçıya girov olaraq nəsə qiymətli bir şey vermək qərarına gəldilər. Lakin zabit qadınları sıxıntıdan qurtarmaq üçün pul kisəsini açıb arabaçıya bir luidor uzatdı. Bundan sonra arabaçı qapını açdı və xanım onu müşayiət edən qadınla karetə mindi.
– Avara, – gənc hərbçi arabaçıya dedi, – xanımları istədikləri yerə çatdır. Özü də tez, fırıldaq-zad olmasın. Eşitdin?
Arabaçı qadınların xoşuna gəlməmişdi. Odur ki gənc zabitin onları tərk etmək fikrində olması hər ikisini qorxuya saldı.
– Xanım, – yaşca kiçik qadın pıçıltı ilə yol yoldaşına dedi, – o bizi tək qoymamalıdır…
– Niyə? Adını, ünvanını soruşarıq, sabah bir luidorunu yollayarıq.
– Mən bunu nəzərdə tutmurdum. Arabaçıdan gözüm su içmir…
– Haqlısınız, – yaşca böyük qadın onunla razılaşdı və zabitə səsləndi: – Cənab! Biz arabaçıdan qorxuruq. Nəsə yaxşı adama oxşamır.
– Nahaq yerə narahat olursunuz, – zabit dedi. – Karetin nömrəsini bilirəm. Sizi qane etməsə, mənə müraciət edərsiniz.
– Sizə? – Andre çaşıb fransızca dedi. – Necə müraciət edəcəyik ki, heç adınızı da bilmirik.
Gənc zabit duruxdu, sonra da heyrətlə dilləndi:
– Siz fransızca danışırsınız! Bir saatdır alman dilinin qol-qabırğasını sındırmaqla məşğulam! Xanım, bu heç də yaxşı iş deyil!
– Cənab, bizi bağışlayın, – o biri qadın yol yoldaşının köməyinə çatdı. – Parisdə çətin vəziyyətə düşdüyümüzü görürsünüz. Bizim haqqımızda pis fikirləşməyin. Əgər mümkünsə, köməyinizi bizdən əsirgəməyin. Yoxsa başqasından yardım istəmək məcburiyyətində qalacağıq.
– Xanım, mən sizin ixtiyarınızdayam! – yad qadının hökmlü və məlahətli səsi qarşısında təslim olan zabit cavab verdi.
– Onda, cənab, zəhmət olmasa, bizə qoşulun.
Zabit dinməzcə karetə oturub arabaçıya qışqırdı:
– Tərpən!
O, səliqə ilə surtukunun[5] ətəyini düzəldib iki qadınla üzbəüz bir küncdə özünə yer elədi.
Karet hərəkətə gəldi. Elə ki mənzil başına çatdılar, yaşca böyük qadın zabitə minnətdarlıq elədi:
– Sizin yardımınız sayəsində gəlib çata bildik. Bunu heç vaxt unutmayacağıq, cənab! Zəhmət olmasa, bizə adınızı deyin. Yoxsa, bir luidoru bizə bağışlamaq istəyirsiniz?
– Mən kral donanmasının zabiti qraf de Şarniyəm.
– Şarni! – yaşca böyük qadın təkrarladı. Sanki dedi: “Çox gözəl, mən bu adı unutmaram!”
Əmr
İki naməlum qadın saraya tərəf gedəndə Müqəddəs Lüdovik kilsəsi saatının səsi eşidildi.
– İlahi! Saat on ikiyə iyirmi dəqiqə qalıb! – hər iki qadın bərkdən dedi.
– Baxın, qapılar bağlıdır! – Andre əlavə etdi.
– Mən Loranı səsləyəcəyəm. O məni gözləməlidir. Gec gələcəyimi ona demişəm.
Andre qapıya yaxınlaşdı.
– Kimdir? – içəridən eşidilən səs onu qabaqladı.
– Bu, Loran deyil! – gənc qadın qorxu ilə dedi.
– Loran burada yoxdur! – həmin səs hökmlə cavab verdi.
– Kim olursunuzsa olun, açın qapını! – Andre is-rarla dedi.
– Açmıram! Mən əmr almışam!
– Axı biz əlahəzrətin məiyyətindən olan xanımlarıq! Biz sarayda yaşayırıq. İstəyirik öz evimizə qayıdaq.
– Mən isə, xanımlar, birinci bölüyün qapıçısıyam. Sizi içəri buraxa bilmərəm. Bu, kralın əmridir.
– Kralın? – qadınlar vahimə içində təkrar soruşdular. – Biz məhv olduq!
Andre, az qala, havalanmışdı.
– Xanım, – o dedi, – əgər bu qapı bağlıdırsa, deməli, bütün qapılar bağlıdır.
– Siz haqlısınız, Andre. Bu, kralın dəhşətli gedişidir!
Qadın son sözləri hədələyici nifrətlə dedi. Hər iki xanım divar boyu sıralanmış daş skamyalara oturdu.
– Sabah hamı biləcək. Mən biabır oldum. Mən məhv oldum! – yaşca böyük qadın məyus halda pıçıldadı. Sonra da əlavə etdi: – Burada qəsd var, Andre, biz isə həmin qəsdin qurbanlarıyıq.
Bu vaxt Versal körpüsündən addım səsləri eşidildi. Eyni vaxtda sadəlövh, şən bir gəncin səsi gəldi. O, qadınları görmədi və qapını döyərək səsləndi:
– Loran!
– Qardaş! – yaşca böyük qadın gəncə yaxınlaşıb onun çiyninə toxundu.
– Kraliça! – gənc bir addım geri sıçrayıb şlyapasını çıxardı.
– Axşamınız xeyir, qardaş.
– Axşamınız xeyir, bacı. Siz tək deyilsiniz?
– Yox, madmazel Andre de Taverne mənimlədir.
– A-a, lap yaxşı! Axşamınız xeyir, madmazel!
– Əlahəzrət! – Andre təzim edərək pıçıldadı.
– Xanım,