Egilin Saqası. Vikinq dastanı

bir örnəyi olaraq ortaya çıxmaqdadır və bu durum, " Prose Edda"nın və içindəki uzun şeir "Hattatal"ın yazarı Snorri Sturlusonun Egilin Saqasının da yazarı olabiləcəyi yönündəki ümumi rəyi güçləndirməkdədir.

      Düzdür, Qədim Şimal şeirinin önəmli avtoritelərindən Jön Helgason, heç bir skald yazarının Egilin iki oğlunun ölümüylə bağlı yaşadığı kədəri təqlid edə bilməyəcəyiini iddia etmişdir; lakin bilirik ki Snorri, ən sevdiyi oğlu Jön Murturun 1231-ci ildə Norveçdə ölümü haqqında dərindən sarsılmışdır. Bu olay Sturlunga Saqasında danışmışdır. 1229-cu ildə Jön, evlənmək istəmiş və babasından xərcləri tələb etmiş, Snorri isə onun istəyini yerinə yetirməmişdi. Oğlu Norveçə getməyə qərar verəndə İslandiyada qalması üçün ona istediklərini verməyə razı oldu, lakin o qərarını dəyişdirmədi və bir daha əsla geri dönə bilmədi.

      Maraqlı olan bənzərlik budur ki, Saqanın 38-ci bölümündə Egilin atası Skallagrimr, oğlu Thörölfrun ölkə xaricinə getməməsini istəmiş, amma oğlu bunu rədd edərək ölkəni tərk etmiş və İngiltərədə savaşda ölmüşdür.

      Sevilən övladın ölüm motivi Egilin Saqasında üç fərqli yerdə yenilənir: Kveld-Ülfrun oğlu böyük Thörölfr, Skallagrimrun oğlu kiçik Thörölfr, Egilin oğlu Bödvarr. Egil oğlu üçün uzun bir şeir yazmaqla özünü nə qədər təsəlli etdisə, bunun Snorri üçün də eyni şəkildə olduğu düşünülməlidir.

      Saqanın Snorri Sturluson tərəfindən yazılıb yazılmadığına dair modern mübahisələr XIX əsrin ilk yarısına qədər davam edir. Bu məsələdəki çalışmaların keçən əsrdəki iki aparıcısı, 1933-cü il nəşrinin müəllifi Sigurôur Nordal və İsveçli alim Peter Hallbergdir. Hallbergin çalışması

      İsveç dilində olmaqla yanaşı geniş bir İngiliscə müqəddimə də verilmişdir. Kitabda, Egilin Saqası ilə Snorrinin yazdığı dəqiq olaraq bilinən Heimskringlanın dil və üslub özəlliklərini qarşılaşdıraraq Egilin Saqasının da onun tərəfindən yazıldığı sonucuna varmışdır.

      Ralph West, Hallbergin çalışmasını biraz daha irəli apararaq əsərdə başqalarının da müdaxalələri olduğunu iddia edir.

      EGIL’IN SAGASI

      1. Qoca Kveld-Ülfr və Oğulları

      Ulfr adında bir adam vardı; Qorxusuz Ulfr`un qızı Hallbera`yla Bjafi`nin oğluydu.1 Halbera, Hrafnista`dan Cinsoylu Hallbjörn`ün bacısıydı. Hallbjörn isə Qanca Ketill`in atasıydı. Ulfr, heçkəsin gücü yetməycək qədər iri və güclü biriydi. Viking axınlarına hələ cananlıq illərində qoşulmuşdu. Yoldaşıysa gücü və cəsarətiylə ad çığarmış Berdlalı berserk Kari idi.2 Ulfr və Kari, əldə ovucda nə varsa bir-birləriylə paylaşan iki möhkəm dostdu.

      Savaşlara qatılmağı dayandırdıqlarında Kari, Berdla` dakı fermasına qayıtdı və varlıq içində yaşadı. Üç uşağı vardı: Quzu Eyvindr, Topuz Ölvir və qızı Salbjörg. Qızı gözəl, eyni zamanda nəcib ruhluydu. Ulfr helə bu qızla evləndi. Ardından Fermasına geri qayıtdı. Ulfr`un malı mülkü çoxdu. O da ataları kimi torpaq sahibi olaraq cəmiyyətdə nüfuz sahibi oldu.

      Çalışqan biri olduğu deyilirdi. Səhər tezdən oyanıb ferma işçilərinə və mal-qaraya göz gəzdirirdi. Ondan ağıl istəyən insanlara ağıl verir, onlarla məsləhətləşirdi. O çox ağıllı bir insandı. Lakin, hər axşam evə qayıdarkən aqresif olar, heçkəs onunla danışmağa cürət etməzdi. Axşamları çox erkən yatardı. Deyildiyinə görə çox dəyişkən insandı. Bundan ötrü ona Kveld-Ulfr deyərlərdi.3