qardaşına ha desə də heç kəs inanmadı. Atasısa:
– Qızım kəpirlikdə olan gürzələr heç vaxt bizim həyətə gəlməzlər. Onlar eləcə kəpirlikdə yaşayırlar. Görünür gözünə görünən qaraltıymış.
Nə isə… Həyat xəyaldan ayrılıb bərkdən dedi:
– Ana, sən fikir eləmə, hər şey yaxşıdır. Gedək, sizi ötürüm.
Cəmil bayaqdan təzə gəlinin ata-anasını yola salmağa getsə də hələ gəlib çıxmamışdı.
Həyat qaynanasının hamiləlik üçün aldığı iri donu əyninə keçirib həyətə düşdü. Həyətin kölgəlik yeri günün bu vədəsində heyva ağacının altı olduğundan ora getdi. Sərin meh əsirdi. Qurumuş ağac kötüyünün üstündə oturub Cəmili gözləyirdi.
Kimsə yanağından öpdü. İsti bir nəfəs boyun-boğazında dolaşdı… Təzə gəlin huşsuz kimi oldu.
Və başını qaldırıb bunun nə olduğunu ayırd etmək istəyəndə gözü heyva ağacından ona baxan qara xallı gürzəyə sataşdı. İlan ağacdan sürüşüb düşdü. Təzə gəlinin ayaqlarına qədər gəldi. Başını qaldırıb haça dilini bir neçə dəfə çıxarıb oynatdı. Gəlin əyilib ilanın başını sığalladı.
– Mələyim!.. – dedi.
İçindən dəli bir hıçqırtı qopdu. Üzünü əlləri ilə tutub otağa qaçdı.
Neçə vaxt vardı Cəmilin içində ilana qarşı qısqanclıq toxumu cücərirdi.
Axşam yeməyini külfətlə birgə yedikdən sonra Cəmil gəlin otağına keçdi. Bir azdan Həyat da bir qab üzümlə otağa gəldi.
– Yuxuxor qocalar təkin axşam düşən kimi yatağa keçirsən.
Cəmil yoldaşının bu sözündən sonra tənbəl-tənbəl durub kresloya əyləşdi. Balaca mizə qoyulmuş üzümdən bir salxım götürüb yeməyə başladı. Həyatın ona diqqətlə baxdığını görüb gülümsədi.
Gəlin kreslonun dirsəkliyinə əyləşdi, pıçıltı illə:
– Nə gözəl ətrin var… – dedi.
Cəmil onun incə belinə qolunu dolayıb özünə sarı çəkdi:
– Deyirlər qadın xoşbəxtliyini görmək istəyirsənsə onun üzünə hamiləliyinin beş-altı ayında bax.
– Niyə?
– Çünki o ana olmağa hazırlaşır. O nişanlı deyil ki, xoşbəxtliyini sabahlarda axtarsın. Uşaq dünyaya gətirmiş ana isə körpəsinin qayğısı ilə yaşayır. Hamilə qadın, özü də ilk hamiləliyini yaşayan xanım əsl xoşbəxtliyi duyur və yaşayır. Hətta bir çox məşhur rəssamlar hamiləliyin üç-altı aylarında olan gənc xanımları çəkiblər.
– Mən də sənin əsərinəm hə?..
– Hayıf ki, rəssamlığı bacarmıram. Rəsmini çəkib qocalığımıza saxlayardım.
– Biz qocalmayacağıq.
Təzə gəlin uzun bir yuxu görürdü: nuranı, ağsaçlı, əli əsalı, olduqca qoca bir kişi gəlin otağının qapısı ağzında dayanmışdı. Həyat onu içəri dəvət etsə də keçmədi. Seyid Mirsədi Babaya oxşayırdı. Qoca sirli baxışlarla ona baxaraq deyirdi:
– Qızım o ilan səndən kömək istəyir. Onun boğazında sümük qalıb. O ilan vaxtilə sənin qoruduğun yumurtada olan ilandı. Bu dəfə də ona kömək elə. Qorxma onun boğazını sığalla, o asqıracaq, sümük düşəcək… O ilan Vüqarın ruhunu daşıyır. Beləcə sənin əlin şəfaya çevriləcək. İnsanlar sənin əlinlə şəfa tapacaq. Amma sən övlad sahibi olmayacaqsan…
Təzə gəlin qımıldanmır, eləcə ona baxırdı. Qoca gəldiyi kimi də qeybə çəkildi.
Həyat hövlanək, qan-tər içində yuxudan oyandı, ətrafına baxındı. Ona elə gəlirdi ki, qoca hələ də otaqdadır. Yuxu ilə gerçəyi qarışıq salmışdı.
Bir azdan yuxudan oyanan Cəmil qapını açaraq bayıra çıxmaq istədi. Və birdən əsəbi şəkildə geriyə – otağa dönərək divardan asılmış tüfəngi qapıb, lüləsinə güllə yerləşdirə-yerləşdirə qapıya cumdu. Təzə gəlin təəccüblə ərinə baxdı və:
– Cəmil! Neynirsən?! Səhər-səhər tüfəng nə üçün? – deyə qışqırdı.
– O, qapının ağzında durub. İlan!.. Öldürəcəm.
Gəlin cəld özünü irəli atdı, Cəmilin əllərindən tutub özünə sıxdı və yazıqcasına, imdad dilədi:
– Olmaz, olmaz… Mən yuxu görürdüm.
Əlləri ilə tüfəngin lüləsini aşağı əydi.
Cəmil qəribə, süst baxışlarla ona baxırdı. Gəlinin gözlərindən gilə-gilə yaş axırdı…
– Övladımız doğulmayacaq…
Gəlin tüfəngi bərk-bərk özünə sıxmışdı, gözlərini Cəmilin gözlərinə zilləyib onun qəzəbini soyutmaq istəyirdi. Birdən güllə səsi otağı başına götürdü. Və…
Təzə gəlinin bir andaca əlləri boşaldı. Bir neçə addım geri çəkilərək, arxası üstə yerə yıxıldı. Şiddətli ağrıdan qıvrıla-qıvrıla yerdə uzanmışdı. Cəmilsə nə baş verdiyini ayrıd edə bilmədən, key-key ona baxırdı.
Gəlin al qan içində belə:
– Vurma, vurma ilanı! – deyə zarıyırdı.
Cəmilsə hələ də nə baş verdiyini anlamaq iqtidarında deyildi.
Haya əvvəlcə ailə üzvləri, ardınca da qonşular axışıb gəldilər. Bir azdan həyat-baca insan seli ilə doldu, təzə gəlini xalça qarışıq götürüb xəstəxanaya apardılar.
Cərrahiyyə əməliyyatı ilə təzə gəlinin qarnına dolmuş güllə qırmaları çıxarıldı. Uşaq da tələf oldu.
Hüquq-mühafizə işçiləri elə həmin gün Cəmilgilin həyətinə gələrək tüfəngi maddi subut kimi götürüb, Cəmilin əl-qolunuı yerindəcə qandalladılar.
Qısa bir vaxtda istintaq işi yekunlaşdırılıb məhkəməyə göndərildi. Cəmilə azadlıqdan məhrum edilməklə üç il həbs cəzası kəsildi, Şuşa həbsxanasına göndərildi.
Ay yarım xəstəxanada yatan təzə gəlini bir gün evə buraxdılar. Körpəsini itirməsi, üstəgəl ərinin də həbs olunması ona ağır dərd olmuşdu.
Güllə qırmalarını çıxaran cərrah təzə gəlinə deməsə də anasına demişdi ki, o daha ana ola bilməyəcək.
Təzə gəlin xəstəxanadan evə gələndən sonra ər evində ona qarşı münasibət əvvəlki kimi olmadı. Ailə üzvlərinin şirin münasibətindən əsər-əlamət qalmamışdı. İndi ona tənəli baxışlarla baxır, tikanlı sözlərlə çalmağa çalışırdılar. Bir kərə qaynanası ona dedi:
– Ayağın düşərli olmadı, gəlin. Ev quran olmadın, ev yıxan oldun. Evimdə ərsiz gəlinin qalmasını istəmirəm. Get atan evinə. Ərin qayıdanda gəlib gətirər.
Onu günün şərqarışan vədəsində atası evinə gətirdilər. Sən demə, bu gəliş həmişəlik olacaqmış.