Məsihin qanı. Xan Abdulla

müəllimi ilk dəfə qəzəblənmiş gördüm. Üzü qızarmış, qaşları alnında düyünlənmiş, yumruqlarını sıxmışdı.

      – Oğul-bala, mənlə işin olmasın, çıx get. Çıx get, çıx get.

      – Nə deyirəm ki? Hal-əhval soruşmaq da olmur səndən. Bu nə kitabdı?

      “Ovod”-u Məsih müəllimin əlindən aldı.

      – Məsi, az oxu. Oxumaqdan ağlın qaçıb.

      İyrənc bir qəhqəhə çəkdi. Yerimə mıxlanıb oğlana baxırdım, yumruğumu sıxmışdım. Gözlərim dolmuşdu. Onu öldürməyə də hazır idim.

      – Oğul-bala, kitabı qaytar.

      – Qaytarmıram.

      – Sənə deyirəm qaytar.

      – Qaytarmasam nə edəcəksən, Məsi?

      Gözləmədiyim bir hadisə oldu.

      Məsih müəllim oğlana güclü şillə çəkdi. Oğlan səntirlədi, ancaq özünü saxladı, yıxılmadı. Kitab oğlanın əlindən düşdü. Üzündə qəribə bir gülümsəmə var idi. Nədənsə, şillə yeyən insanların hamısı ilk öncə gülümsəyir. Məsih müəllim isə heç nə olmamış kimi şəhidlərin fotoşəkillərinə baxırdı. Oğlan şaşqınlıq içində idi, belə bir şey gözləmirdi. Mən də heç zaman düşünməzdim ki, belə bir şey ola bilər. Oğlan dodağının qanını sildi, bir müddət kinlə və yaşla dolu gözlərini müəllimə dikib qəzəblə bağırdı:

      – Ə oğraş, kimi vurursan?

      Məni kənara itələyib müəllimin üstünə şığıdı, dalbadal yumruqlar vurmağa başladı, mən araya girdim, bir neçə yumruq mənə dəydi. Məni yenə qırağa itələyib yenidən müəllimin üstünə cumdu, yerə yıxıb, üstünə çıxdı, yumruqlamağa başladı. Mən var gücümlə oğlanın sifətinə təpik ilişdirdim. Müəllimin üstündən yıxıldı. Bir müddət yerdə üzünü tutub it kimi zarıdı. Durub mənim üstümə cumdu, əlbəyaxa olduq. Bu zaman başqa müəllimlər səs-küyə gəldilər. Oğlanı polislə hədələdilər. Qaçıb getdi. Bir daha onu görmədim. Məktəbdən çıxdı. Məsih müəllimi ayağa qaldırdıq, qoluna girib ayaqyoluna apardıq. Üzünün qanını yudum. İki qabaq dişi düşmüşdü. Qaşı da partlamışdı, burnunun qanı dayanmırdı. Ayaqyolundan çıxıb qaça-qaça guşəyə getdi. Üzünü rəsmlərdən birinə dayayıb ağlaya-ağlaya nəsə pıçıldamağa başladı. Daha sonra isə qaça-qaça məktəbin həyətinə düşdü. Arxasınca getmədim. Atamın təzə aldığı köynək müəllimimin qanına bulaşmışdı. Anam nə qədər elədisə ləkəni çıxara bilmədi. Bir az da kötəkləndim buna görə. Ancaq, yalvardım, o köynəyi atmağa qoymadım. Məsih müəllim, bu hadisədən sonra bir ay məktəbə gəlmədi. Bir aydan sonra onu görəndə çox sevindim.

      Salamlaşdıq. Qabaq dişləri yox idi.

      – Salam, oğul-bala. Necəsən? Dərslər necədi? Necədi dərslər? Bax yaxşı oxu ha, yaxşı oxu.

      Gələn ildən təqaüdə çıxdı. Onu bir daha görmədim. Bizim sinfə bir qadın müəllimə dərs deməyə başladı. Elə o müəllimədən öyrəndim ki, Məsih müəllim elə onun özünə də dərs deyib. Arvadını oğlunun doğumundan bir il sonra itirib. Oğlu da Qarabağda şəhid olub. O vaxtdan onda dəyişikliklər başlayıb, bu hala düşüb. Yoxsa, əvvəl məktəbdə ən hörmətli müəllim imiş. Direktorun özü də onla iki əllə görüşürmüş. Düşündüm ki, yəqin o vaxt qanlı üzünü dayayıb nəsə pıçıldadığı fotoşəkil oğlunun fotoşəkli imiş. Oğlana da şilləni ona görə vurmuşdu ki, oğlunun qarşısında onu təhqir etmişdi. O rəsm qarşısında döyülmək Məsih müəllimin faciəsi idi. Məncə, arvadını, oğlunu itirməkdən az təsir etməmişdi ona.

      On birinci sinifdə oxuyanda öyrən dim ki, Məsih müəllim intihar edib. Asıb özünü. Hadisə isə bir həftə sonra bilinib. Bir həftə tavandan asılı qalıb Məsih müəllim.

      Məsih müəllimi tez-tez xatırlayıram. Kitab oxuyanda, o qanlı köynəyə baxanda, filmlərdə kimsə kimisə döyəndə, mırıqdiş bir uşaq görəndə.

      Çürük diş

      I

      Bəzən, anama nifrət edirəm. Buna görə vicdan əzabı çəksəm də, hisslərimə qarşı gələ bilmirəm. Bəzən də, onu qucaqlayıb saatlarla ağlayıram, üz-gözünü dəfələlə öpürəm. Yəqin ki, o mənim kim olduğumu və nə etdiyimi anlamır. Bəlkə də, anlayır, dəqiq bilmirəm. Anam ruhi xəstədi, həm də ayaqları yoxdu, yataqdan qalxa bilmir. Gününü gözlərini tavana zilləyib nəsə pıçıldayıb, səssizcə gülərək keçirir. Nə pıçıldamağı, kimə və yaxud nəyə güldüyü mənə həmişə maraqlı olub. Özünə də dəfələrlə sual vermişəm: