bizim formalaşmağımızda əhəmiyyətli rol oynamışdı. Biz məhz onun sayəsində təhsilimizi başa vura bilmişdik. Atamız gözəl insan olsa da, qayğısız, laqeyd xasiyyəti vardı. Təhsilimizlə ciddi məşğul olmaq fikri həmişə ona yad olmuşdu. Onu hər zaman dərd-qəm içində, düşüncəli gördüyümü indi də xatırlayıram. Dərd çəkməyinin səbəblərindən biri də qardaşlarımın təhsil ardınca başqa şəhərlərə çıxıb getməsi idi. Yazıq kişi uşaqlarının fikrini çəkirdi. Bu, ayrılıq atam üçün nə qədər qəddar, amansız (bu onun sözləri idi!) ruh düşkünlüyü yaradan hadisə idi.
Mən onun vəsfəgəlməz, təsvirolunmaz sevincini də xatırlayıram… Qardaşlarım qayıdıb gələndə… Onların sənədlərində anadan olduqları tarixlə bağlı nəsə anlaşılmazlıq olmuşdu. Hər halda, belə məlum olmuşdu ki, məktəbə qəbul edilən deyillər. Bu uğursuzluğun qarşısında atamın sevinci aşıb-daşır, uçmaq üçün bircə qanadı çatışmırdı…
Sözümün canı ondadır ki, oxumağımız üçün ilk təşəbbüs əmimiz tərəfindən gəlmişdi. Hər halda, atam öz qardaşının, yəni, əmimizin bizimlə bağlı bütün arzu və istəklərinə həmişə razılıq verirdi. Bizimlə eyni binada yaşayan əmimiz, bizi qoruyur və istiqamətləndirirdi.
Həmçinin o da doğrudur ki, əmimiz bizdə bədii zövqü son dərəcə ciddi şəkildə öldürmüşdü. Mənim də, qardaşlarımın da heykəltəraşlıq sənəti, rəssamlıq və musiqi bacarığını irsən kimdən aldığımızı bilmirəm. Çünki əmimiz heykəltəraşlığı da, rəssamlığı da mürtədlik adlandırır, insan fiqurlarını modelləşdirməyi, onlara müəyyən şəkil verməyi, yaxud şəklini çəkməyi insanın yaratdığına ibadət etmək kimi qəbul edirdi. Çünki yaratmaq yalnız Yaradana məxsus olan müstəsna hüquq idi.
Əmim bizə deyirdi ki, o biri dünyada hər birimizdən hansısa fiqura nəfəs üfürərək onu canlandırmaq tələb olunacaq.
Əmim hesab edirdi ki, “böyüklər” qarşısında mahnı və musiqi ifa edilirsə, bu da bir tərbiyəsizlikdir.
Bu, eynilə bizim inkişafımza da aiddir. Atamız bədən quruluşuna görə qədd-qamətli idi. O, güləş məşqləri, atçılıq idmanı ilə məşğul olurdu (mən özüm də 4 yaşımdan at minirdim). Şəhərdə əmimizin nəzarəti altında isə idman “yaxşı” adamların vaxt keçirtmək üçün istifadə etdiyi proqramdan həmişəlik olaraq çıxarılmış, ləğv edilmişdi. Açıq havada idmanla məşğul olmaq üçün “hamıya” qaynayıb-qarışmaq, məhəllə uşaqları ilə “oğru-vəzir” oyunu oynamaq lazım idi, çünki dünyanın belə bir yerində, belə bir vaxtında başqa “ləyaqətli” oyunlar mövcud deyildi.
Amma əmimiz “hamıya qarışmağımızı” istəmirdi. Bizə kirşə ilə sürüşmək icazəsi verilirdi, biz də qış aylarında ehtiyatla sürüşürdük. Məşqlər zamanı atamız xüsusi qayda-qanun qoyurdu. Onunla məşq etdiyimizdə qazandığımız təcrübə bizə qısa şalvarı asanlıqla geyinməyi öyrədirdi. Əmimsə bunun əleyhinə idi.
Amma bütün bunlar ona əlinə düşən hər fürsətdə öz gəncliyi ilə öyünməsinə mane olmurdu. Çünki o, uzununa tullanma sahəsində çox yaxşı nəticələr göstərirdi.
Xoşbəxtlikdən bizim bağların yaxınlığında şahzadə-lərin orta səviyyəli bağı vardı ki, qiymətli stadion kimi idman oyunlarımız, tullanmağımız üçün xidmət göstərirdi.
Əmimizin adını bizi qorxutmaq üçün tez-tez çəkirdilər. Həmişə bu sözləri eşidirdik: “Əgər filan işi etsən, əminə deyəcəyəm”, “Bax, əmin gəldi!”, “Gözlə, gözlə əminin nə dediyini, yaxud, nə etdiyini indicə görəcəksən”.
Əmi isə əslində heç nə etmirdi. Sadəcə çox söz deyirdi… Onun bütün cəza tədbirləri öyüd-nəsihətlə qurtarır və acıqlı sözləri tanımadığımız kimlərinsə ünvanına söylənirdi. Ancaq bununla belə, bu sözlər bizim öz içimizdə pərtliyimizə və məyusluğumuza kifayət edirdi.
Günlərin bir günündə mən az qalmışdı ki, ov tüfəngimizlə xidmətçimizi öldürüm: tüfəngi pəncərəyə tərəf tutub atanda cavan qulluqçu qız o tərəfdən keçirmiş… Əmim mənə heç nə demədi: silahımı qamarlayıb əlimdən aldı və üstümə qışqıraraq həyətə tolazladı. Onun bu hərəkəti vəziyyəti inanılmaz dərəcədə ciddiləşdirdi.
Bir gün də o məni məktəb müəllimini ifşa etdiyim üçün möhkəmcə danladı. Dərsdə ehtiyac yarandığında müəyyən məsələlər haqqında danışmağı mən ədəbsizlik saymırdım. Amma adət-ənənənin ciddiliyini sevən əmimin hər hansı şəraitdə, zarafatyana söhbətlərdə belə ədəbsiz sözləri xatırlatmaq qətiyyən xoşuna gəlməz, qısası, bunu özünə sataşmaq kimi qəbul edərdi…
Yenə günlərin bir günündə, hamının eyhamla, məcazi mənada işlətdiyi ikibaşlı cümlənin ucundan tutub gözlənilmədən məndən soruşdu: “Təhsilini qurtaranda sən hansısa sahənin mütəxəssisi olacaqsan, “s....a” danışdığın kimi onda əminlə də elə danışacaqsan?
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.