möhürüm?
– Surəti çıxarılıb.
– Bəs fotoşəklim?
– Satın alınıb.
– Əgər ikimiz birlikdə olan fotoşəkildirsə?
– Aman Tanrım! Bu çox pisdir! Əlahəzrət, həqiqətən, düşüncəsiz hərəkət edib.
– Dəli olmuşdum. Ağlım başımda deyildi.
– Özünüzü ciddi təhlükəyə atmısınız.
– O zaman vəliəhd idim. Çox gəncdim. İndinin özündə də otuz yaşındayam.
– Fotoşəkli geri almaq lazımdır.
– Cəhd elədik, amma alınmadı.
– Əlahəzrət pulunu ödəməklə, satın alınmalıdır.
– Satmaq istəmir.
– Elə isə oğurlasınlar.
– Beş dəfə cəhd edilib. Tutduğum oğrular iki dəfə evini soyub. Bir dəfə səyahətdə olanda çamadanını dəyişdirtdik. İki dəfə yolunu kəsdilər. Heç bir nəticə əldə edilmədi.
– Fotoşəkli görmüsünüz?
– Heç görməmişik.
Holms güldü:
– Olduqca xoş və kiçik məsələdir.
– Ancaq mənim üçün çox önəmlidir. Kral narahatlıqla dilləndi.
– Belə də olmalıdır. Qadın fotoşəkli nə edəcək?
– Məni məhv edəcək.
– Axı necə?
– Evlənməyə hazırlaşıram.
– Eşitmişdim.
– Skandinav kralının ikinci qızı Kotilde Lotman fon Saksen-Miningenlə. Ailəsinin qatı prinsiplərini bilirsiniz, bəlkə də. Gələcək həyat yoldaşım özü də çox həssas ruhludur. Sədaqətimlə bağlı ən xırda şübhə kölgəsi evlilik planlarımın sonu ola bilər.
– Bəs İren Adler?
– Onlara fotoşəkli göndərəcəyi ilə təhdid edir və bunu edəcək. Göndərəcəyini bilirəm. Siz onu tanımırsınız. Polad kimi sərt ruhu var. Üzü qadınların ən gözəli, ağlı isə kişilərin ən prinsipialıdır. Başqa bir qadınla evlənməyim deyə edə bilməyəcəyi iş yoxdur.
– Hələ ki göndərmədiyinə əminsiniz?
– Əminəm.
– Bəs sizcə, niyə indiyədək göndərməyib?
– Çünki nişanın rəsmən açıqlandığı tarixdə göndərəcəyini deyib. Bu da qarşıdakı bazar gününə düşür.
– Hələ üç günümüz var, – Holms əsnəyərək dilləndi, – Bu çox yaxşıdır, çünki hazırda bir neçə vacib işim var. Əlahəzrət bir neçə gün Londonda qalacaq, elə deyilmi?
– Əlbəttə. Məni “Lenghem”də Qraf fon Kramm adı ilə tapa bilərsiniz.
– Elə isə proses ilə bağlı sizə teleqram göndərəcəyəm.
– Lütfən, səbirsizliklə gözləyəcəyəm.
– Bəs pul məsələsi?
– Olduqca rahat olun. Xərcləməkdə sərbəstsiniz.
– Tamamilə?
– Sizə belə izah edim: o fotoşəkli əldə etmək üçün krallığımın əyalətlərindən birini verərdim.
– Bəs xərclər üçün?
Kral plaşının altından dəri çanta çıxarıb masanın üstünə qoydu:
– Üç yüz qızıl və yeddi yüz banknot var, – dedi.
Holms dəftərin vərəqinə bir qəbz yazaraq ona uzatdı:
– Madmazelin ünvanı? – deyə sual verdi.
– Brioni qəsri, Serpentine prospekti, Sent-Consvud.
– Son sual. Fotoşəkil böyük ölçülüdür?
– Bəli.
– Elə isə gecəniz xeyrə qalsın, əlahəzrət, sizə tezliklə gözəl xəbərlər gətirəcəyimə inanıram.
Krallıq faytonu yola düşəndə mənə tərəf döndü:
– Sənin də gecən xeyrə, Vatson. Əgər sabah günortadan sonra saat üçdə bizə gəlsən, bu kiçik məsələ ilə bağlı söhbət edə bilərik.
II
Ertəsi gün üç tamamda Beyker küçəsində idim, ancaq Holms hələ qayıtmamışdı. Ev sahibi saat səkkizdən sonra çıxdığını dedi. Gözləməyə qərar verərək buxarının yanında oturdum. Bu araşdırma çox diqqətimi çəkmişdi. Düzü, əvvəl danışdığım iki hekayədəki qəribə və qaranlıq xüsusiyyətlər yox idi. Amma məsələnin təbiəti və müştərinin yüksək mövqeyinə görə dolayısı ilə bu hekayənin özünəməxsus forması vardı. Aparılan araşdırmalardan daha çox, dostumun hadisələrə vaqif olması, kəskin ağlı və iş sistemi, ən qarmaqarışıq sirləri sürətli, mükəmməl üsulları ilə çözməsi məni çəkirdi.
Qeyd-şərtsiz uğuruna o qədər alışmışdım ki, uğursuzluq ehtimalı ağlımdan da keçmirdi.
Saat dördə az qalmış qapı açıldı və qırmızı üzlü, pis geyinmiş, sərxoş görkəmli mehtər otağa girdi. Dostumun cilddən-cildə girmək məsələsində xüsusi qabiliyyətləri olduğunu bilməyimə rəğmən, Holms olduğuna əmin olana qədər onu diqqətlə nəzərdən keçirmək məcburiyyətində qaldım. Mənə salam verib yataq otağına girdi və beş dəqiqə sonra hər zamanki təmiz və səliqəli paltarları ilə çıxdı. Əllərini cibinə soxub buxarının qarşısında ayaqlarını uzatdı və bir neçə dəqiqə qəhqəhə çəkərək güldü.
– Ola bilməz, – deyə bağırdı və nəhayət, heydən düşənə qədər gülməyə başladı.
– Necə oldu?
– Çox əyləncəli. Əminəm ki, sabahdan bəri nə ilə məşğul olduğumu təxmin edə bilməzsən.
– Təxmin edə bilmirəm. Düşünürəm ki, xanım İren Adlerin vərdişlərini, kim bilir, bəlkə də, evini müşahidə edirdin.
– Demək olar ki. Amma proses olduqca qəribə idi. Sənə danışacağam, onsuz da. Bu gün səhər səkkizdə işdən çıxmış mehtər cildində evdən çıxdım. Mehtərlərə hər zaman rəğbət ilə yanaşırlar. Onlardan biri olsan, istədiyin çox şeyi öyrənə bilərsən. Brioni qəsrini dərhal tapdım. Arxasında bağçası olan, önü küçəyə baxan iki mərtəbəli gözəl bir villa idi. Qapısından böyük qıfıl asılmışdı. Evin sağ tərəfindəki zalın, az qala, yerə çatan uzun pəncərələrinin qıfılları isə uşaqların belə aça biləcəyi gündə idi. Arxadan, yan tərəfdəki fayton dayanacağının taxtapuşundan evin dəhlizinə keçmək mümkündür. Başqa diqqət çəkəcək heç nə gözə dəymirdi. Ətrafında fırlanıb hər künc-bucağı araşdırdım, amma diqqət çəkən heç nə görmədim.
Sonra küçə ilə aşağı düşərkən bağçanın bir divarının başqa küçəyə baxdığını fərq etdim. Atları qaşovlamaqda mehtərlərə kömək etmək