nəyimsən?
Kamal adlı gəncin bu sualından sonra hər iki gənc mənalı-mənalı bir-birinin üzünə baxdı. Sonra bir-birinə sığınıb masadakı yoldaşlarıyla birlikdə qəhqəhə çəkərək gülməyə
başladılar.
Bilal, bu dəli yığıncağı içində tək başına bir masada oturmuşdu. Ətrafındakı kişiləşmiş qızların, nəzakətli görünmək üçün qadın kimi hərəkətlər edən oğlanların ona utanc və iztirab verən çirkin hal və davranışlarını görməmək üçün gözlərini qarşısına qoyduğu dərs kitablarından ayır-mamağa çalışırdı. Bir tərəfdən əlindəki pendirli buterbrodu yeyir, arada bayaq buterbrodla birgə sifariş verdiyi ay-randan da içirdi.
Qarşı masada oturanlar, insafsızcasına hacılardan və
mollalardan danışırdılar. Danışmırdılar əslində, onları qara-lamaqla məşğul idilər. Onlardan biri:
– Hamısının Allah bəlasını versin. – dedi.
Digəri isə:
– Ay, namussuzların o qara saqqallarını görəndə elə
əsəbiləşirəm ki… – deyə yoldaşının fikrinə qahmar çıxdı.
Başqa birisi ümumiyyətlə baltanı lap kökündən vurdu:
–İnanın, dostlar, bunları əsgər kimi cərgəyə düzüb saqqallarını qırxdırmaqdan başqa çarə yoxdur. İyirminci əsrdə
21
belə geridəqalmışlıq olmaz ey, dostlar! Ah, bu ölkədə mən baş nazir olardım. Gör onda bir dənə saqqallı qalardı?
Qızlar qəhqəhə çəkərək gülürdülər. Hamısı bir yerdə:
– Gələcəyin baş nazirinə, alqışlar!.. On il sonra saqqallılara ölüm! – deyə gülərək qışqırışmağa başladılar.
Bilal yerindən dik atılıb bu soysuz, bu imansızlara hədlərini bildirmək arzusu ilə yanıb alışırdı. Amma bu cür özündənrazı gənclərin nə cür çirkab içində olduqlarını bildiyinə görə sadəcə gücü yumruqlarını və dişini bərk–bərk sıxmağa çatdı. Elə yenidən başını kitabın səhifələrinə əymək üzrə idi ki, qarşıdakı masadan, yenidən bir sevincli qışqırıq səsləri yüksəldi. Bir az bundan əvvəl hacının, mollanın saq-qalına söyən qızlar və oğlanlar bufetin qapısından girib onlara tərəf gələn bir nəfəri dəli kimi alqışlayırdılar. Hamı sevinclə qışqırışırdı:
– Əşşi, Tanju, haralardasan?..
– Artıq dərslərə gəlmirsən haaa!…
– Bəs o, sarışın balaca bala hanı?…
– Yoxsa, onu da yola vermisən?
– Tanju, fikir vermə. Olmasın sarışın, olsun qaraşın…
Bilal, bu artıq səs-küyə səbəb olan gəncə baxmaq üçün başını qaldıranda heyrətdən çaşıb qaldı. Gənclərin səs –
küylə qarşıladığı cavan oğlan əsmər, uzun boylu, çəlimsiz və
necə gəldi geyinmiş birisi idi. İşin ən qəribəsi isə Tanju adlı bu avaranın qapqara, darmadağın saqqallı olması idi. Bir az bundan əvvəl "saqqallılara ölüm" – deyə çığırıb bağıran mini yubkalı qızlar bu qara-qura saqqallı Tanjunu aralarına oturdub, ona bir az daha gözəl görünmək üçün adətən əldən–ayaqdan gedirdilər.
Tanju qəfil:
22
– Qızlar, qərara almışam ki, saqqalımı kəsim, – dedi …
Qızlar isə hamısı bir ağızdan:
– Aa… Vallah Tanju, cinayət olar bu. Sənə elə yaraşır ki, saqqal.– deyə etiraz etdilər. Saçlarını alnına tökmüş, iri yaşıl gözlü bir qız Tanjuya hayıl–mayıl bir vəziyyətdə baxaraq:
– Bilirsənmi? – dedi – Belə baxanda Herakl kimi əzəmətli və heybətli görünürsən …
Bilal bu acınacaqlı məxluqların gülünc hallarına için-için gülməkdən özünü saxlaya bilmədi. Lakin bir tərəfdən də hər zaman olduğu kimi, ürəyində dərin bir guşə yenə
onlar üçün sızıldamağa başlamışdı. Onlar… Hərəkətləri qəlibləşmiş robot insanlar… Yazıqlar… Biçarələr…
İçində vurnuxduqları qəflətin dərinliyini belə düşün-məyəcək hala gətirilmiş qafil … qafil … qafil gənclər…
Sendviçindən bir dişləm də aldı. Ayranını içdi və kitabını oxumağa davam etdi. Kitaba elə dalmışdı ki, artıq nə
ətrafındakı səsləri, nə də o nifrət etdiyi hərəkət və davranışları görürdü.
Yanında və qarşısında boş dayanan stullara əllərində ki-tablarıyla üç gənc qızın oturduğunu hiss etmədi əvvəl… Bu qızlara universitet tələbəsi deməyə adamın dili gəlməzdi…
Barlarda vəzifələri könül əyləndirməkdən ibarət olan bar qızlarından ayırd edilməyəcək qədər aşağılıq bir vəziyyətdə
idilər … Bilal yalnız ancaq qızlardan birinin, onun üzünə
doğru üfürdüyü siqaret tüstüsü ilə onların masada otur-duqlarının fərqinə vardı. Lakin başını kitabından qaldırıb yanında və qarşısında oturan qızlara baxmadı da heç… Gözləri israrla kitabın üzərində gəzişirdi… Qızlar bir-birlərinə
mənalı bir tərzdə başları ilə Bilalı işarə edərək, onu ələ salacaq bir şəkildə göz–qaş işarəsi ilə öz aralarında gülüşməyə
23
başladılar. Bilalla üzbəüz oturan, saçları çılpaq çiyinlərindən aşağı tökülmüş, sarışın, iri yaşıl gözlü olanı, dərin bir ah çəkdi… Yataq içində gərnəşirmişcəsinə bir hərəkətlə arxasına söykəndi və başı önündəki kitaba əyili vəziyyətdə olan Bilala baxaraq yüksək səslə:
– Off … uşaqlar, – dedi. Canım elə sıxılır ki… Hər gün evdən məktəbə, məktəbdən evə … Evdə dərs, məktəbdə dərs…
Düşünürəm ki, biz bu dünyaya yalnız dərs çalışmaq, qaşqabaq sallayıb oturmaq üçün gəlmişik?! Düşünürəm, amma nə olsun? Haqsızam sizcə? Gəncəm, əylənmək istəyirəm. Bu dünyaya bir dəfə gəlmişik onsuz da… Təzədən gəlməyəcəyik ki. Amma kim qulaq asır bizə?..
Bilalın yanında oturan qız yoldaşına bir göz vuraraq:
– Canım, səni bağlayan var? – deyə soruşdu. – Get kinoya, get əyləncəli, rəqsli bir yerə. Ürəyin istəyən kimi əylən…
Bax o zaman çətinlik deyə bir şeyin qalar mı?
Sarışın qız bu dəfə söykəndiyi kürsüdən qalxdı, önə
doğru əyilib dirsəklərini masaya söykədi …
Gözlərini Bilaldan ayırmadan, sanki Bilalla danışırmış
kimi:
– Sıxıntımı hansı formada həll edə biləcəyimi mən də bilirəm, amma… – dedi və bir müddət eləcə dayandı… Sonra başını bir az da Bilala doğru yaxınlaşdıraraq, ərköyün bir əda ilə sözlərinə