кесадиган анжом қўйилган кенг, сўлда эса деворга тиралган ихчам стол. Унда Ринатнинг ҳисоб-китоб дафтари, иш қоғозлари туради. Хонадан турли нарсаларнинг қоришиқ ҳиди анқиса-да, бағоят озода.
Ринат Желани узоқдан кузатиб турганидан, ўзи томонга қайрилганини кўрибоқ хонасига югурди. Стулга ўтириб, гўё зарур иш билан банддай қоғозларини титкиларкан, жиддий қиёфага кириб олди.
Жела кенг эшикнинг бир тавақасини қия очиб, мўралади.
Ринат буни сезса-да, эътибор бермай, ишга шўнғиган одамдай ўтираверди.
Жела дарсга кеч қолган ўқувчи каби ичкари кириб, беихтиёр атрофга аланглаб, нарсаларга ҳайрон тикиларкан, ўзи истамаган ҳолда томоқ қириб юборди.
– Ие, Жела?.. – Ринат унга «ярқ» этиб боқаркан, гўё энди кўриб тургандай деди: – Қачон келдинг?
Желанинг борлиғи тугилиб, ғунчага айланди: у бағоят гўзал эди. Тим қора сочу қош ва киприклар, тиниқ оқиш юз, икки тилим қулупнайдай лаблари, энг асосийси, беғубор ўсмирлик таровати балқиб турибди.
– Келганимга анча бўлди, – деди у болаларча иддао билан. – Сиз эса қарамайсиз. Менда нима ишингиз бор эди?
Ринат ирғиб ўрнидан туриб, шошиб қолган кишидай типирчилади. Сўнг қизнинг елкаларидан оҳиста тутиб, нон кесадиган стол ёнидаги стулга ўтқазди. Қиз ҳатто кийими устидан ҳам унинг кафтларидаги оташни ҳис этди, шунинг асносида нигоҳига боқди – ундаги олов бунисидан кам эмасди: юраги «жиз» этди, вужудини ёқимли ҳис сийпалади.
Жела нон ҳидини жуда-жуда яхши кўрарди. Бу уруш йилларидаги танқисликдан қолганми ёки бунда ҳам ўзи кутган меҳрни туярмиди, емаклар шоҳи бўйидан тез сармаст бўларди. Ҳозир иккига бўлинди гўё: бу ёқда азиз хуш ифор, нарида эса меҳрибон чеҳра.
– Сен шу ерда ўтириб тур, мен ҳозир, – дея Ринат ташқарига чиқиб кетди.
Бу шундай давр эдики, кечагина тўрт йиллик даҳшатли урушдан чиққан халқ эндигина эркин нафас ола бошлаганди ва бу учун, энг аввало, мамлакат раҳбари Сталинга ташаккурлар айтишдан толмасди. Янаки, одамлар мислсиз меҳнат, йўқчилигу айрилиқлардан димиқиб, эзилган, бирор яқинининг тезроқ қайтишини кутаётган, эркаклар озайиб, ўсмирлар ҳали улғаймаган, фақат ва фақат яхшиликка умидворлик нажот бўлган бир пайт эди. Барча эртага, албатта, ёруғ кунлар, эзгуликлар келишига умид қиларди.
Ейиладиган нарсаларнинг бир жойда жам бўлиши ва уни кўз билан бирваракай кўриш мўъжиза эди. Айни дамда Жела шу бахт оғушида турфа емиш, айниқса, нон ҳидидан сархуш турарди.
Ринат қайтди. Қўлида қиз-аёллар орасида русум бўлган сочма қизил гулли оқ рўмол.
– Бу сенга, – деди қизга узатиб, – сочингга ярашади! – Рўмолни бераётганда бармоғи унинг қўлига тегиб кетди. Шартта икки панжасидан тутди-да, кўзларига ютоқиб тикилди. – Бунча қўлларинг чиройли, а?! Жела энтикиб кетди.
– Бор-бор, – деди Ринат унинг елкасидан итариб. – Бўлақол энди, дарсга кечикасан!
Жела рўмолни чангаллаганча, нима бўлаётганини англамай, бирпас у ён-бу ён тебранди-да, чопқиллаб чиқиб кетди.
Ринат ғолибона бир силтанди.
– Қалай, Турди ака, айтганим бўлдими? – деди кўкрагини сийпалаб.
Иккинчи бўлмадан буғдойранг, кийинишидан