ва нега хато қилишини англасаккина, яхшироқ иқтисодий сиёсат юрита оламиз.
Албатта, эски ғояларнинг аксари ҳали-ҳануз аҳамиятини йўқотмаган. Федерал захира раиси Бен Бернанке лавозимга тайинланишидан аввал Принстон университетида Катта депрессияни ўрганган олим эди. Ўнинчи бобда Бернанке ишига ўзига хос яратувчанлик ва кескинлик билан ёндашуви мавжуд вазиятнинг янада ёмонлашиб кетишидан асраб қолгани тўғрисида ҳикоя қилинади. Бернанкенинг ҳаракатлари асосан 1930-йиллардаги кўнгилсизликларни ўрганиш асносида қилинган хулосалар натижаси эди.
Бу китоб иқтисодиётдаги энг муҳим тушунчаларни изоҳлар экан, уларнинг мазмунини соддалаштириб тушунтиради ва мураккаб таркибий қисмларга бўлиб ўтирмайди. Ҳар бир бобда бутун бошли китоб бағишлашга арзийдиган кенг миқёсдаги мавзулар таҳлил қилинади. Шунингдек, ҳар бир бобда ҳаттоки айрим олимларнинг карьераларига туртки ва маънавий озуқа берган кичик-кичик фикр ҳамда ғоялар бор. Мен фан таянчи бўлган техник жиҳатларга батафсил тўхталмадим. Ғоямнинг асоси ҳам шу: Фрэнк Ллойд Райтнинг даҳолигини эътироф этиш учун пойдевор уйнинг қайси қисмига жойлаштирилиши ҳақида бош қотиришнинг ҳожати йўқ. Бу китоб содда инсонлар учун иқтисодиётни ўргатувчи китоб эмас. Аксинча, у иқтисодиётни ҳеч қачон ўқибўрганмаган (ёки оз-моз ўрганган) ақлли кишиларга аталган. Мураккаблик тўни ечилса, буюк иқтисодий ғояларнинг кўпчилиги тушунарли эканини кўрамиз. Мана шу “Яланғоч иқтисодиёт” деб аталади.
Иқтисодиёт фақат соҳа мутахассислари учун керак, деган қараш нотўғри. Ундаги ғоялар барча учун ўта муҳим ва қизиқарлидир. Аслида, яланғоч иқтисодиётни ўрганиш ҳатто завқ беради.
Ташаккурнома
Ушбу лойиҳани амалга оширишда менга кўп одам кўмаклашди. Ҳар сафар тўхтаб қолган чоғимда кимдир пайдо бўлиб, олдинга қараб силжишимга туртки берган, десам ҳам бўлади. Аввалига Тиффани Ричардс иқтисодиёт ҳақидаги китобнинг бозори чаққон бўлишига қатъий ишонч билдирди. Унинг руҳлантириши ушбу китобнинг илк парчаларини оққа кўчиришимга сабаб бўлди. Табиса Гриффиндан эса лойиҳани У. У. Нортонга элтиб бергани учун умрбод миннатдорман.
Ундан кейин ҳам ишимни давом эттиришимда бошқалар ёрдам қўлини чўзди. Тиффани ва Табисанинг кўмакларидан сўнг яна бошқа ажойиб инсонларни учратдим. Тина Беннет агент учун керакли барча хислатларга эга эди: ақлли, қўллаб-қувватлашни биладиган ва доим янги ғояларга қизиқувчан. Бу орада Дрейк МакФилини учратганим яна бир омад бўлди, у китобни таҳрирлаш вазифасини ўз бўйнига олди. Битта одам ҳам китоб таҳрирлашга, ҳам компания бошқаришга, ҳам Нобель мукофоти совриндорларига ёрдам беришга қандай қилиб вақт топаркан, билмадим. Лекин Дрейк МакФили барига улгуради ва мен унинг тажрибаси ҳамда фикрларидан катта манфаат кўрганим рост. Албатта, Ив Лазовитз биринчи нашр ўз вақтида чиқиши учун Дрейкка кўмаклашди. Шунчаки кўмаклашмади, балки буни синчковлик ва эътибор билан бажарди. Жефф Шрев меҳрибон одам бўлишига қарамай, иккинчи нашрни тайёрлашда