FRANCINE JAY
Bayan Minimalist olarak da bilinen Francine Jay, daha azla yaşamak üstüne www.missminimalist.com’da yazıyor. Sitesinde önerilerde bulunuyor, deneyimlerini paylaşıyor ve minimalist yaşamın mutluluğunu birbirine benzer ruhlardan oluşan hayat dolu bir toplulukla tartışıyor.
Önerileri CNN ve BBC kanallarında, Today, The Chicago Tribune, The Guardian, The Financial Times, Forbes, The Huffington Post, Dr. Oz The Good Life gibi gazetelerde hızla yayılırken basit ve etkili STREAMLINE yöntemiyle yüz binlerce insanın evlerini arındırmalarına ve yaşamlarını sadeleştirmelerine yardımcı oldu.
Portland, Oregon’da yaşıyor.
NOTOS KİTAP
Aganta 004
Azla Mutlu Olmak
Özgün adı: The Joy of Less
© 2010, 2016 by Francine Jay
© Notos Kitap Yayıncılık, 2016
Bu kitabın yayın hakları The Fielding Agency ve Onk Ajans aracılığıyla alınmıştır.
Birinci Basım Haziran 2016
İkinci Basım Nisan 2017
ISBN 978-605-9851-81-7
Sertifika 16343
Editör: Derya Yağmur
Kapak tasarımı: Geray Gençer
Uygulama: M. Tila Sadık
Bu dijital eser Libronet e-kitap atölyesinde üretilmiştir.
Notos Kitap Yayıncılık Eğitim Danışmanlık
ve Sanal Hizmetler Tic. Ltd. Şti.
Ömer Avni Mahallesi, Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya Sokak
No: 11/6 Gümüşsuyu Beyoğlu İstanbul
0212 243 49 07
facebook.com/NotosKitap
twitter.com/NotosKitap
Baskı ve Cilt
Pasifik Ofset Ltd. Şti.
Cihangir Mahallesi, Güvercin Caddesi, No: 3/1 Baha İş Merkezi
A Blok Kat:2 34310 Haramidere Avcılar İstanbul
0212 412 17 77
Sertifika 12027
BİRİNCİ BÖLÜM
Felsefe
Savaşa yürüyen generaller ya da büyük yarış öncesindeki atletler olduğumuzu hayal edelim: En iyi performansı sergilemek için önümüzdeki zorluklara zihnimizi hazırlamalıyız. Bizi başarıya götürecek sırrımızı geliştirmenin zamanı geldi: minimalist düşünce yapısı.
Bu bölüm tamamen tutum üstüne. Eşyalarımızın kontrolünü ele geçirmeden önce onlarla ilişki biçimimizi değiştirmek zorundayız. İlişkimizi tanımlayacak, ne için olduğunu ve olmadığını görecek, hayatlarımızdaki etkisini inceleyeceğiz. Edineceğimiz prensipler eşyalarımızı serbest bırakmamızı kolaylaştıracak ve daha fazlasının kapılarımızdan içeri girmesinin önüne geçecek. En önemlisi, eşyalarımızın bize hizmet etmek için var olduğunu anlayacağız, tersi değil.
1. Eşyalarınız Ne İçin?
Çevrenize bir bakın, muhtemelen görüş açınıza girecek yirmi ya da otuz nesne fark edeceksiniz. Nedir bu eşyalar? Nasıl oldu da buraya geldiler? Neye yarıyorlar?
Eşyalarımızın neye yaradığını görmenin zamanı geldi. Bunlara bir isim vermek, bunları tanımlamak ve gizemlerini ortadan kaldırmak istiyoruz. Elde etmek, korumak ve depolamak için bu kadar zaman ve enerji harcadığımız tüm bu eşyalar nedir? Ve nasıl oldu da sayıları bu kadar arttı? (Yoksa biz uyurken kendi kendilerine çoğalıyorlar mıydı?)
Genel olarak, eşyalarımızı üç kısma ayırabiliriz: yararlı eşyalar, güzel eşyalar ve duygusal eşyalar.
En basit kategoriyle işe başlayalım: yararlılar. Bunlar pratik, fonksiyonel olanlardır ve bize değişik işleri yapmakta yardımcı olurlar. Bazıları hayatta kalmamız için elzemdir; diğerleri hayatımızı biraz kolaylaştırır. Bütün eşyalarımızın yararlı olduğunu düşünmek gayet cezbedicidir – ancak hayatta kalma teknikleri üstüne bir kitap okumuşluğunuz var mı? Hayatta kalabilmek için ne kadar az şeye ihtiyaç duyduğumuzu öğrenmek gayet aydınlatıcıdır: basit bir barınak, vücut ısımızı düzenlemek için giysiler, su, yiyecek, az sayıda kap kacak ve birkaç yemek pişirme edevatı. (Eğer sahip olduklarınız bunlardan ibaretse, okumayı burada bırakabilirsiniz; aksi durumda bize katılın ve devam edin!)
En hayati olanlar dışında kalan bir grup hayatta kalmak için zorunlu olmasa da gayet yararlıdır: yataklar, yatak örtüleri, bilgisayarlar, çaydanlıklar, taraklar, kalemler, tel zımbalar, lambalar, kitaplar, tabaklar, çatallar, kanepeler, uzatma kabloları, çekiçler, tornavidalar, çırpıcılar – ne demek istediğimi anlıyorsunuz. Sık sık kullandığınız ve hayatınıza gerçekten değer katan her şey minimalist bir evde hoş karşılanır.
Ama unutmayın: Yararlı olmak için, bir eşyanın kullanılması gerekir. Püf noktası buradadır: Çoğumuz potansiyel olarak yararlı olabilecek ama hiç kullanmadığımız eşyalara sahibiz. Çift eşyalar bunun en temel örneğidir: Plastik yemek kaplarından kaç tanesi mutfak dolabınızdan yemek çantanıza ya da buzdolabına doğru gidebilmektedir? Kablosuz matkabınızın gerçekten bir dublöre ihtiyacı var mı? Bazı eşyalar durdukları yerde çürür, zira ya çok karmaşıktırlar ya da bunları temizlemesi çok zordur: Akla ilk gelenler mutfak robotları, fondü setleri ya da hava nemlendiricilerdir. Sonra şu “neme lazım”, “belki ihtiyacım olur” eşyaları vardır; hayata atılabilmeyi beklerken çekmecelerimizin diplerinde zaman öldürürler. Günleri sayılı eşyalardır bunlar.
Yararlı eşyalarımızın arasına katılan bir dizi eşyanın pratik fonksiyonu yoktur ama başka türden bir ihtiyacı tatmin ederler: Basitçe söylersek, onlara bakmayı severiz. Tarih boyunca biz insanlar çevremizi güzelleştirmek için içten gelen bir zorunluluk hissetmişizdir – paleolitik mağara resimlerinden kanepelerimizin üstünde asılı duran resimlere kadar nice şey bunun kanıtıdır.
Estetik zevk kimliğimizin önemli bir parçasıdır ve inkâr edilemez. Güzel bir vazodaki parlak sır ya da modernist bir sandalyenin biçimli çizgileri ruhlarımıza derin ve neşe dolu bir tatmin sağlayabilir; bu nedenle bu tür nesneler hayatımızın parçası olmayı hak ediyorlar. Ama şu koşulla: Evlerimizde göze çarpan bir yerde durarak saygı görmeli ve onurlandırılmalılar. Eğer Murano camları koleksiyonunuz bir rafta tozlanıyorsa ya da daha da kötüsü paketlenip tavan arasına kaldırılmışsa, işte o, renkli bir kalabalıktan başka bir şey değil.
Sahip olduklarınızın envanterini çıkarırken gösterişli olan her şeye otomatik geçiş izni vermeyin. Bir yaz günü gittiğiniz sanat festivalinde gönlünüzü çelmiş olması, oturma odanızın rafında hayat boyu kiracı olmayı hak ettiği anlamına gelmez. Diğer yandan eğer yüzünüzde her zaman bir gülücük yeşertmeyi başarıyorsa –ya da görsel uyumu size hayatın güzelliğini takdir etmeyi hatırlatıyorsa– evinizdeki yerini hak ediyor demektir.
Genel olarak, eşyalarımızı üç kısma ayırabiliriz: yararlı eşyalar, güzel eşyalar ve duygusal eşyalar.
Eğer evlerimizdeki bütün eşyalar güzel ya da yararlı olsaydı, işler kolay olurdu. Ama gecenin ardından sabahın geleceği nasıl kesinse, karşınıza çıkacak eşyaların birçoğunun da güzel ya da yararlı olmayacağı kesindir. Peki, nereden geldiler, neden oradalar? Onda dokuz, bir tür hatırayı ya da duygusal bağı temsil ediyorlardır: büyükannenizin eski porselenleri, babanızın para koleksiyonu, balayınız sırasında satın aldığınız peştamal. Bunlar bizim için özel önem taşıyan insanları, mekânları ve olayları hatırlatır. Sıklıkla da evlerimize hediye, miras ve hatıra olarak girerler.
Aynı şekilde, eğer söz konusu eşya kalbinizi neşeyle dolduruyorsa onu gururla sergileyin ve varlığının tadını