бўридир ул, берса, тўймас…
Буюрди сўнгра ул: зар келтиринглар,
Шу чолнинг халтасини тўлдиринглар.
Ҳамон сандиқчани шай этдилар, ўнг,
Очиб, бир неча олтин олдилар сўнг.
655 Ва лекин халтага ул бўлмади юқ,
Сезилмас эрди олтин бормидир, йўқ.
Ҳовучлаб солдилар ўн бора тилло,
Ютарди халта, лек тўлмасди асло.
Ниҳоят халта ул тиллога тўлди,
Қиёслаб боқди сўфий, рози бўлди.
Боқиб олтинга бир ҳолатга тушди,
Яқин келди вазирга, кўнгли жўшди.
Кўтарди халтасин ногоҳ яшинвор,
Вазирнинг бошидин тўкди баякбор.
660 Чекармен, деди, андоқ рўзгор мен,
Бошингга борим этмакка нисор мен.
Сенга бермоққа нарсам йўқ, не мушкул,
Берармен сенга сендин олганим ул.
Сени деб зарга мен қўлни очармен,
Олармен сендану сенга сочармен…
Азизим, бўйла бир нақд сенда ҳам йўқ,
Нисор эт ўзни шоҳга, кутма ортиқ.
Сўра Ҳақдин азиз жонингга маъни,
Олиб, сўнг ўзига сочгайсен они.
665 Не давлатдирки бул йўқсил, гадога,
Азиз жонини тикса подшога.
Манам ишқ ичра саргардон эрурмен,
Ҳушимдин айрилиб, ҳайрон эрурмен.
Ярим уйқу, ярим уйғоқда ҳолим,
Тилармен жонга шу ҳолда камолим.
Тополмас эрсам унда ҳосилимни,
Танимдин ажратиб отгил дилимни.
Агар ул йўқса, менга завқи жон йўқ,
Не эрмиш завқи жон, балки жаҳон йўқ.
670 Кишиким ишқи йўқ, ул одам эрмас,
Ки унга бўйла бир дам ҳамдам эрмас.
Агар аслида ул дам бўлмас эрди,
Шу одам бирла олам бўлмас эрди.
Ўшал дам бўйлаким ишқ берди жонга,
Тириклик нашъаси етди жаҳонга…
Бале, Аттор, чу асрор очганинг дам
Сенга гавҳар сочиш бўлди мусаллам.
Бу асрор кўйида сен юрма ортиқ,
Йўлинг олис, минарга маркабинг йўқ…
Олтинчи мақола
675 Кўзинг бор эрса, боқ, кўз ташлагил тик,
Бу дунё ўйлаким дарёда кўпик.
Бу дунёни хаёл деб ўйлагил, бас,
Гумон этма, хаёлдин ортиқ эрмас.
Магар девона ё ошуфтадурсен,
Хаёлга ғарқ бўлиб, оғуштадурсен.
Хаёл бирлан дамо-дам ўйнашурсен,
Гўдаксен, ўйлаким қоп ичрадурсен,
Пари кўргай бола ойинада, сир,
Хаёлсиз ҳам киши пастдир, баланддир.
680 Эшит Арш авжидин энди бу асрор,
Ки йўқ, эй хожа, дор остида дайёр58.
Неча ҳарфларни кўрдинг, ҳеч эди ул,
Вале сенга ўроғлиқ эрди буткул.
Ўшал ҳарфким, ўранмай келди, силлиқ,
Алиф эрди, алифда ҳеч вақо йўқ.
Чу сен абжад ўқирсен неча бир гал,
Алиф келгай ўшал абжадда аввал.
Алиф аввалда ҳечдир, охири ло59,
Чўзилгай то зазағ60 бу сиру савдо.
685 Ўқи абжадни сен юз бора яксар,
Қолурсен “ҳеч”у “ло” ичра муқаррар.
Агар сен эр эрсанг, бас, кутма бир дам,
Етишди сенга рахшу61 кори Рустам…
Бир