Марк Твен

ШАҲЗОДА ВА ГАДО


Скачать книгу

ардоқли орзуси рўёбга чиқадиган вақт етиб келган бўлса? Бу ахир подшоҳ саройи-ку. Балки қисмат Томга илтифот кўрсатиб, у ростакам шаҳзодани – хаёлийсини эмас, тирик шаҳзодани кўришга муваффақ бўлар?

      Зарҳал дарвозанинг ҳар икки тарафида иккита тирик ҳайкал – бошидан оёғигача ялтироқ темир совутга бурканган тик ва ҳаракатсиз соқчилар туришарди. Саройдан анчагина нарида қирол оиласи аъзоларидан бирортасини ҳеч бўлмаса кўз қири билан кўриб қолиш истагидаги деҳқонлар ва шаҳарлик фақирлар кўзга ташланади. Ясаниб олган жаноблар ўтирган ва ташқи харрагида худди шундоқ тарзда олифта кийинтириб қўйилган хизматкорлар жойлашган кўшк-аробалар сарой қўрғонининг кўп сонли салобатли дарвозаларидан кириб-чиқиб турибди.

      Увадаларни ёпиниб олган шўрлик кичкина Том қўрғонга яқинлашди ва соқчиларнинг ёнидан секинлик билан, қўрқибгина ўтиб олди; унинг юраги питирлаб урар, қалбида заифгина ишонч куртак оча бошлаганди. Ва у баногоҳ зарҳал панжара ортида шундай манзарага кўзи тушдики, қувончининг зўридан қичқириб юборишига бир баҳя қолди. Иҳота ортида ёқимтойгина бир болакай турарди: очиқ ҳаводаги ўйинлардан ва жисмоний бадантарбия машғулотларидан қорайган ва тобланган, ярқироқ қимматбаҳо тошлар билан безатилган шоҳи ва атлас либослар кийган; ёнбошида чақноқтошлар қадалган жажжигина қилич ва ханжар осиб олган; оёғида қизил пошнали, қўнжи баланд бежирим этик, бошида эса қимматбаҳо тош билан қадалган патлари елкасигача тушиб турган чиройли қирмизи қалпоқ. Унга яқинроқда башанг кийиниб олган бир нечта жаноблар туришибди – улар хойнахой болакайнинг хизматкорлари бўлиши керак. О, бу албатта шаҳзода! Ҳақиқиқй тирик подшоҳзода! Бунга шубҳанинг шарпаси ҳам бўлиши мумкин эмас. Ниҳоят қашшоқ боланинг ўтинчлари ижобатини топди!

      Том энтикиб нафас ола бошлади, ҳайратдан ва қувончдан унинг кўзлари косасидан чиққудай катта-катта бўлиб кетди. Айни шу дақиқада унинг бутун вужуди барча бошқа туйғуларини ювиб кетган биргина кучли истак билан йўғрилган эди: шаҳзодага янада яқинроқ бориш ва унга тўйиб-тўйиб тикилиш. У нима қилаётганини ўзи ҳам англамаган ҳолда дарвоза панжарасига ёпишди. Лекин шу лаҳзадаёқ аскарлардан бири қўполлик билан болани қўрғондан нарига судраб, шундай куч билан қишлоқи бекорчилар ва шаҳарлик танбаллар тўдаси томон улоқтирдики, шўрлик худди пилдироқ каби чир айланиб кетди.

      – Ўз жойингни бил, дайди! – пўписа қилди аскар.

      Оломон ҳо-ҳолай бошлади, аммо ёш шаҳзода дарвоза ёнига югуриб келди, юзлари ёниб, кўзларидан ғазаб учқунларини чақнатган кўйи дўқ урди:

      – Ночор ўспиринни ранжитишга қандай ҳаддинг сиғди? Қирол отамнинг ҳатто энг хароб фуқароси бўлган тақдирда ҳам, унга қўпол муносабатда бўлишга қандай журъат этдинг? Дарвозани оч, у ичкарига кирсин!

      Беқарор, муте оломоннинг шаҳзодага таъзим учун бел букканини, бош кийимини ечиб, қуллуқ қилганини бир кўрсангиз эди! Омма қандай қувонч билан қичқириқ бошлаганини ўзингиз эшитсангиз эди: “Яшасин Уэлс шаҳзодаси!”

      Аскарлар