Андрей Тихомиров

דער ספר פון עמוס הנביא – אַ וויסנשאפטלעכע קאָמענטאַר אויף דעם טעקסט


Скачать книгу

אָבּער איך האָבּ אייך אַרויסגעבראַכט פוּן אֶרֶץ מִצרַיִם, אוּן האָבּ אייך געפירט אין דער מדבר פערציק יאָר, כּדי איר זאָלט ירש דאָס אֶרֶץ פוּן דעם אמורי. (עמוס דערמאָנט כסדר די גרויסע ברכות וואָס ה' האָט פריער געטאָן צו ישראל: ער האָט זיי אַרויסגעבראַכט פון מצרים, זיי מציל געווען פון קנעכט-קנעכט, און פאַר זיי אויסגעמעקט די שבטים פון די אמוראים).

      11 איך האב אויסדערוויילט פון דיין זין צו זיין נביאים, און פון דיין יוגנט צו זיין נזירי; איז עס ניט אַזוי, קינדער פון ישראל? זאָגט גאָט. (הער גאט "רעדט"!).

      12 אָבּער דוּ האָסט געגעבּן ווייַן צו טרינקען די נצָרים, אוּן האָסט צוה די נביאים, אַזוי צו זאָגן: זאָלסט נישט נביאות זאָגן. (אבער די נביאי ה' האבן זיי געווארנט אז גאט וועט נישט אויסהאלטן אויף אייביק, נאר זיי האבן באפוילן די נביאים נישט צו זאגן נביאות. .

      13 הִנֵּה, איך וועל דיך קרע ווי אַ רֶכֶב מַלְאוּנָה בְּשֵׁבוֹת קְרִיצָה – (השווה מיט אַ מרכּה).

      14 און דער זָכִיר וועט נישט האָבּן כּוח צו רוץ, און דער חזק וועט נישט האַלטן זיין כּוֹח, און דער אמיץ וועט נישט הציל זיין נפש, (גום רשעים).

      15 ניט אַ בּוֹגְגֶער קען שטיין, און אַ לויפער קען נישט אַנטלאָפן, און דער וואָס זיצט אויף אַ פערד היט זיין נפש. (גומל רשעים).

      16 און די העלדישסטע פון די גבורים וועלן אַנטלאָפן נאַקעט אין יענעם טאָג, אמר ה'. (גומל רשעים).

      קאַפּיטל 3

      1 שמע דאָס דאָזיקע דבר וואָס ה' האָט דבר אויף אייַך, קינדער פון ישראל, אויף דעם גאַנצן שבט וואָס איך האָב אַרויסגעפירט פון אֶרֶץ מִצרַיִם, אַזוי צו אמר:

      2 דיך אַליין האָב איך דערקענט פוּן אַלע שבטים פוּן הָאָרֶץ, דעריבער וועל איך חשבון מיט דיר פאַר אַלע אייַערע עוונות. (הבחירה גיט נישט קיין זכותים, נאר איז א חובה בקשר צו ה'. און אויב די חובה ווערט נישט מקיים, זענען עס די בחורים וואס וועלן באקומען א ספעציעלע שטראף. ה' באשטראפט די רשעות איבער דער וועלט, אפילו ווען מען טוט רעה דורך איינעם. פאגאנישע פאלק אין באציאונג צו א צווייטן, ווייל ער איז בעיקר דער גאט פון יושר, דאס באשטימט זיין שטעלונג צו מדינת ישראל. ישראל איז טאקע דער "בחיר העם" פון יהוה, אבער עמוס לייגט אריין א נייע באדייט אין דעם באגריף, פריער האבן די ישראלים געגלייבט אז אויב ה' איז פטרון זיין פאלק, איז דאס קלאר מסביר געווען זייער פשוט: ישראל איז די עם פון ה', און ה' איז דער גאט פון ישראל, אזוי ווי כמוש איז דער גאט פון מואב וכו'. טייז פון בלוט – אַ געדאַנק כאַראַקטעריסטיש פון אַלע רעליגיאָנס אין דער תקופה פון די שבטים סיסטעם און אפגעהיט דורך די אלטע אידן אין סערווייווינג פארמען און אין שפּעטער צייט, ווי עווידאַנסט, ספּעציעל, דורך די טעאָפאָריק נעמען אַזוי פּראָסט צווישן זיי (למשל, אחיהו (ה' איז מיין ברודער), אביהו (ה' איז מיין פאטער) וכו'), שרייבט מ"י ריגא אינעם ספר "נביאים תנ"כיים ונביאות תנ"ך, ז'. 101-102 , – מכוח דעם פארבינדונג איז דאס פאלק מחויב צו זיין געטריי צו זייער קרובי גאט: נישט צו דינען פרעמדע געטער, נישט צו זיי קרבן וכו', אבער די זעלבע איבערגעגעבענע שטעלונג צו זיין פאלק ווערט אויך געריכט פון גאט. . פראגעס פון עטיק און יושר האָבן גאָרנישט צו טאָן מיט אים. אין עמוס כאַפּן מיר עפּעס אַנדערש. ווײַזט זיך אויס, אַז דאָס, וואָס ה' האַלט אין לכתחילה, אַז ישׂראל איז זײַן פֿאָלק, גיט דאָס יענער גאָר ניט קיין שום סיבה צו דערוואַרטן פֿון גאָט קיין באַזונדערע מעלות און נחת. פֿאַרקערט, דורך דעם מױל פֿון דער נבֿיא, דערקלערט יהוה, דאָס הײסט, „בראָדקאַסט“ די כּהני יהדות פֿאַראינטערעסירט אין דעם).

      3 וועלן צוויי מענטשן גיין צוזאַמען אָן