Владимир Кондаков

Алгыстар – эн көмүскэллэриҥ


Скачать книгу

тура түһэллэр. Онтон бары олбохторугар тобуктууллар уонна сүрүн эрэйдиир ыарыылара үтүөрэригэр көрдөһөллөр. Онтон бары Үрүҥ Аар Тойоҥҥо махтал этэллэр:

      – Үрдүк дьүүллээх

      Үрүҥ Аар Тойон

      Үтүөнү оҥордо,

      Үчүгэй хараҕынан көрдө.

      Үтүөртэ, чэгиэртэ!

      Үрүҥ тыыммытын өллөйдөөтө,

      Хара тыыммытын харыһыйда!

      Чэгиэрдибит, үтүөрдүбүт!

      Ыарыыларбыт ыраах бардылар,

      Дьаҥ-дьаһах дьалбарыйда,

      Харыс устата халбарыйдылар,

      Уллуҥах устата уларыйдылар,

      Атын сирдэринэн,

      Туспа ыллыктарынан

      Бардылар, сүттүлэр, тэйдилэр!

      Үрдүкү Аар Айыыларга

      Үтүө махтал буоллун!

      Кэлэр үрдүк үйэлэргэ

      Кэрэ кэпсэл буоллун!

      Уһун үйэлэргэ

      Уруй-тускул буолуохтун!

      Айхал-мичил!

      Уруй-тускул!

      Арчы-араҥаччы!!!

      Төрдүс Домм! Дьон куһаҕан санааларыттан,кырыыһыттан төлөрүйүү

      Айыы Ойууна:

      – Үрдүк эйгэ

      Үтүө Баһылыга,

      Муҥура суох эйгэ

      Муҥутуур Тойоно,

      Бараммат куйаар

      Бастыҥ Дьүүлдьүтэ

      Үрүҥ, Сырдык эйгэ

      Үрдүк быһаарааччыта

      Үрүҥ Аар Тойон!

      Күҥҥэ тэҥнээх Күн Күбэй Хотун!

      Оҥоһуулаах Одун Хаан!

      Ыпсарыылаах ыйаахтаах Чыҥыс Хаан!

      Дьылҕаны ыйар Дьылҕа Тойон!

      Сүдү Күүстээх Сүҥ Дьааһын Тойон!

      Хотуулаах санаалаах Хотой Айыы!

      Улуу Суруксут Уһун Дьурантаайы!

      Абыраллаах Ала Мылахсын Хотун!

      Уордаах Күрүө Дьөһөгөй Тойон!

      Иэйиилээх Эдьэҥ Иэйэхсит!

      Алгыстаах Ахтар Айыыһыт!

      Бэттэх көрөн мичик гынан,

      Үтүө хараххытынан көрөн,

      Үчүгэй быһыыгытынан биллэн,

      Үрүҥ тыыммытын өллөйдөөҥ!

      Хара тыыммытын харыһыйыҥ!

      Көрдөһөр көрдөһүүбүтүн ылыныҥ

      Диэммит үҥэн-сүгүрүйэн эрэбит!

      Аламай Маҥан Халлаантан

      Айыы күүһүн ыытаҥҥыт,

      Үрдүк модун Халлаантан

      Үрүҥ күүһү аҕалаҥҥыт,

      Тулабытын ыраастааҥ!

      Аҕыс өттүбүтүттэн араҥаччылааҥ!

      Тоҕус өттүбүтүттэн көмүскээҥ!

      Аллараттан аргыар аргыйбатын!

      Үөһэттэн үргүөр үргүйбэтин!

      Атах анныттан

      Алдьархай тахсыбатын!

      Илин халлаан

      Итиитинэн илгийдин!

      Айыы күүһэ

      Алгыһынан абыраатын!

      Күн күүһэ

      Көмүскэлинэн көрдүн!

      Аан Дойдубут

      Алҕаатын-силээтин!

      Аар Айыылар алҕаатыннар,

      Амарах харахтарынан көрдүннэр,

      Арчылаатыннар! Араҥаччылаатыннар!

      Атын дьон албас санаалаах

      Аньыардаах кырыыстарын,

      Дьаныйбыт дьаныардарын,

      Куһаҕаны оҥорон,

      Кэннибитигэр кэнчиэ,

      Иннибитигэр инчиэ,

      Ойоҕоспутугар ончуо

      Бырахпыттарын,

      Кэйээриҥнээбиттэрин,

      Кэнчиэлээбиттэрин,

      Ордугурҕаан ончуолаабыттарын,

      Бэрт былдьаһан,

      Бэлэстэрин