Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej
został im nadany w młodości; ik heb al wat huizen zien vallen – widziałem już kilka domów, które upadły, en gewoonlyk, wanneer ik de oorzaken naging – i zazwyczaj, kiedy badałem przyczyny, kwam het me voor – wydawało mi się, dat die moesten gezocht worden – że należy ich szukać, in de verkeerde richting die aan de meesten gegeven was in hun jeugd – w złym kierunku, który został im nadany w młodości).
Ik zeg: waarheid en gezond verstand, en hier blyf ik by. (Mówię: prawda i zdrowy rozsądek, i przy tym pozostaję; ik zeg – mówię, waarheid en gezond verstand – prawda i zdrowy rozsądek, en hier blyf ik by – i przy tym pozostaję).
Voor de Schrift maak ik natuurlyk een uitzondering. (Dla Pisma Świętego robię oczywiście wyjątek; voor de Schrift – dla Pisma Świętego, maak ik natuurlyk een uitzondering – robię oczywiście wyjątek).
De fout begint al van Van Alphen af, en wel terstond by den eersten regel over die ‘lieve wichtjes’. (Błąd zaczyna się już od Van Alphena, a mianowicie od pierwszego wiersza o „kochanych dzieciaczkach”; de fout begint al van Van Alphen af – błąd zaczyna się już od Van Alphena, en wel terstond by den eersten regel – a mianowicie od pierwszego wiersza, over die ‘lieve wichtjes’ – o „kochanych dzieciaczkach”).
Wat drommel kon dien ouden heer bewegen, zich uittegeven voor een aanbidder van myn zusje Truitje die zeere oogen had, of van myn broêr Gerrit die altyd met zyn neus speelde? (Co do diabła mogło skłonić tego starego pana do udawania wielbiciela mojej siostry Truitje, która miała bolące oczy, lub mojego brata Gerrita, który zawsze bawił się nosem?; wat drommel kon dien ouden heer bewegen – co do diabła mogło skłonić tego starego pana, zich uittegeven voor een aanbidder – do udawania wielbiciela, van myn zusje Truitje die zeere oogen had – mojej siostry Truitje, która miała bolące oczy, of van myn broêr Gerrit die altyd met zyn neus speelde – lub mojego brata Gerrita, który zawsze bawił się nosem).
En toch, hy zegt: ‘dat hy die versjes zong, door liefde gedrongen.’ (A jednak, on mówi: „że śpiewał te wierszyki, kierowany miłością”; en toch – a jednak, hy zegt – on mówi, dat hy die versjes zong – że śpiewał te wierszyki, door liefde gedrongen – kierowany miłością).
Ik dacht dikwyls als kind: ‘man, ik wilde u graag eens ontmoeten, en als ge my de marmerknikkers weigerde, die ik u vragen zou, of myn naam voluit in banket – ik heet Batavus – dan houd ik u voor een leugenaar.’ (Często myślałem jako dziecko: „człowieku, chciałbym cię kiedyś spotkać, i jeśli odmówiłbyś mi szklanych kulek, o które bym cię poprosił, lub mojego imienia w całości z marcepanu – nazywam się Batavus – to uznałbym cię za kłamcę”; ik dacht dikwyls als kind – często myślałem jako dziecko, man, ik wilde u graag eens ontmoeten – człowieku, chciałbym cię kiedyś spotkać, en als ge my de marmerknikkers weigerde – i jeśli odmówiłbyś mi szklanych kulek, die ik u vragen zou – o które bym cię poprosił, of myn naam voluit in banket – lub mojego imienia w całości z marcepanu, ik heet Batavus – nazywam się Batavus, dan houd ik u voor een leugenaar – to uznałbym cię za kłamcę).
Maar ik heb Van Alphen nooit gezien. (Ale nigdy nie widziałem Van Alphena; maar ik heb Van Alphen nooit gezien – ale nigdy nie widziałem Van Alphena).
Hy was al dood, geloof ik, toen hy ons vertelde dat myn vader myn beste vrind was – ik hield meer van Pauweltje Winser, die naast ons woonde in de Batavierstraat – en dat myn kleine hond zoo dankbaar was. (On już nie żył, chyba, kiedy powiedział nam, że mój ojciec był moim najlepszym przyjacielem – bardziej lubiłem Pauweltje Winsera, który mieszkał obok nas na ulicy Batavierstraat – i że mój mały pies był taki wdzięczny; hy was al dood, geloof ik – on już nie żył, chyba, toen hy ons vertelde – kiedy powiedział nam, dat myn vader myn beste vrind was – że mój ojciec był moim najlepszym przyjacielem, ik hield meer van Pauweltje Winser – bardziej lubiłem Pauweltje Winsera, die naast ons woonde in de Batavierstraat – który mieszkał obok nas na ulicy Batavierstraat, en dat myn kleine hond zoo dankbaar was – i że mój mały pies był taki wdzięczny).
We hielden geen honden, omdat ze zoo onzindelyk zyn. (Nie trzymaliśmy psów, ponieważ były takie nieczyste; we hielden geen honden – nie trzymaliśmy psów, omdat ze zoo onzindelyk zyn – ponieważ były takie nieczyste).
Alles leugens! Zoo gaat dan de opvoeding voort. (Wszystko kłamstwa! Tak więc edukacja trwa; alles leugens – wszystko kłamstwa, zoo gaat dan de opvoeding voort – tak więc edukacja trwa).
Het nieuwe zusjen is van de groenvrouw gekomen in een groote kool. (Nowa siostrzyczka przyszła od zielonej kobiety w dużej kapuście; het nieuwe zusjen – nowa siostrzyczka, is van de groenvrouw gekomen – przyszła od zielonej kobiety, in een groote kool – w dużej kapuście).
Alle Hollanders zyn dapper en edelmoedig. (Wszyscy Holendrzy są odważni i szlachetni; alle Hollanders – wszyscy Holendrzy, zyn dapper en edelmoedig – są odważni i szlachetni).
De Romeinen waren bly dat de Batavieren hen lieten leven. (Rzymianie byli szczęśliwi, że Batawowie pozwolili im żyć; de Romeinen waren bly – Rzymianie byli szczęśliwi, dat de Batavieren hen lieten leven – że Batawowie pozwolili im żyć).
De Bey van Tunis kreeg een kolyk als hy het wapperen hoorde van de nederlandsche vlag. (Bej Tunisu dostał kolki, gdy usłyszał powiew holenderskiej flagi; de Bey van Tunis – Bej Tunisu, kreeg een kolyk – dostał kolki, als hy het wapperen hoorde – gdy usłyszał powiew, van de nederlandsche vlag – holenderskiej flagi).
De hertog van Alva was een ondier. (Książę Alby był potworem; de hertog van Alva – książę Alby, was een ondier – był potworem).
De eb, in 1672 geloof ik, duurde wat langer dan gewoonlyk, expres om Nederland te beschermen. (Odpływ, w 1672 roku, chyba, trwał trochę dłużej niż zwykle, specjalnie aby chronić Holandię; de eb – odpływ, in 1672 geloof ik – w 1672 roku, chyba, duurde wat langer dan gewoonlyk – trwał trochę dłużej niż zwykle, expres om Nederland te beschermen – specjalnie aby chronić Holandię).
Leugens! Nederland is Nederland gebleven, omdat onze oude luî goed op hun zaken pasten, en omdat ze het ware geloof hadden. (Kłamstwa! Holandia pozostała Holandią, ponieważ nasi starzy ludzie dobrze dbali o swoje sprawy i mieli prawdziwą wiarę; leugens – kłamstwa, Nederland is Nederland gebleven – Holandia pozostała Holandią, omdat onze oude luî goed op hun zaken pasten – ponieważ nasi starzy ludzie dobrze dbali o swoje sprawy, en omdat ze het ware geloof hadden – i mieli prawdziwą wiarę).
Dat is de zaak! (To jest rzecz!; dat is de zaak – to jest rzecz).
En dan komen later weer andere leugens. (A potem pojawiają się inne kłamstwa; en dan komen later weer andere leugens – a potem pojawiają się inne kłamstwa).
Een meisjen is een engel. (Dziewczyna to anioł; een meisjen – dziewczyna, is een engel – to anioł).
Wie dit het eerst ontdekte, heeft nooit zusters gehad. (Kto to pierwszy odkrył, nigdy nie miał sióstr; wie dit het eerst ontdekte – kto to pierwszy odkrył, heeft nooit zusters gehad – nigdy nie miał sióstr).
Liefde