саги (см. ниже «Рукописи»), из которых – по причине их большого сходства, с одной стороны, и ограниченности объема настоящей публикации, с другой – здесь представлены фрагменты только одной – по рукописи AM 61 fol.
Рукописи
1) AM 61 fol; AM 53 fol; AM 54 fol; Holm perg 1 fol («Bergsbók»).
2) AM 62 fol; GkS 1005 fol («Flateyjarbók»).
Издания:
Saga þess Haloflega Herra Olafs Tryggvasonar Noregs Kongs / Þórður Þorláksson. Skal-hollt, 1689–1690. T. 1–2 [близко к Flat].
Saga Ólafs konúngs Tryggvasonar. Eptir gömlum skinnbókum / Þorgeir Guðmundsson, C. C. Rafn, R. К. Rask (Fms. В. I–III). 1825–1827 [AM 61 fol].
Flateyjarbók. En Samling af norske Konge-Sagaer med indskudte mindre Fortællinger om Begivenheder i og udenfor Norge samt Annaler / Guðbrandr Vigfusson, C. R. Unger. Christiania, 1860, 1862, 1868. В. I–III.
Flateyjarbók/ Sigurður Nordal et al. Akranes, 1944–1945. B. I–IV.
The Great Sagas of Olaf Tryggvason and Olaf the Saint: AM 61 fol. / Ólafur Halldórsson (EIMF. Vol. XIV). 1982.
The Saga of King Olaf Tryggvason: AM 62 fol. / Ólafur Halldórsson (EIMF. Vol. XX). 1993.
Óláfs saga Tryggvasonar en mesta. B. I–III / Ólafur Halldórsson (EdAm. Ser. A. Vol. 1–3). 1958,1961, 2000.
Text by Snorri Sturluson in Óláfs saga Tryggvasonar en mesta / Ólafur Halldórsson. L., 2001.
Переводы:
Английский:
The Saga of King Olaf Tryggwason who Reigned over Norway A.D. 995 to A.D. 1000 (Northern Library. Vol. I). L., 1895 (J. Sephton) (reprint – 2009).
Датский:
Kong Olaf Tryggvesöns Saga (OS. B. I–III). 1826–1827 (С. C. Rafn).
Латинский:
Historia Olavi Tryggvii filii (Shi. B. I–III). 1841 (Sveinbjörn Egilsson).
Русский:
Извлечение из Саги О лава, Сына Триггвиева, Короля Норвежского. Пребывание Олава Триггвиевича при Дворе Владимира Великого / Пер., предисл. и примеч. Ст. Сабинина // Русский исторический сборник, издаваемый Обществом истории и древностей Российских. М., 1840. Т. IV. Кн. 1. С. III–V, 1-116.
То же: Древне-северные саги и песни скальдов в переводах русских писателей. СПб., 1903. С. 1–31.
Фрагменты в Джаксон 1993а. С. 122–154.
Литература
Ólafur Halldórsson 1967; Simek, Hermann Pálsson 1987; Джаксон 1991а; Джаксон 1993а; Ólafur Halldórsson 1993а; Ólafur Halldórsson 2000а; Ólafiir Halldórsson 2000b; Ólafur Halldórsson 2001.
Текст
Публикуется по изданию: Óláfs saga Tryggvasonar en mesta. В. I–III / Ólafur Halldórsson. 1958, 1961,2000.
1 46. (J)þann tima er Gunnhildar s(ynir) gengu til RÍkis i Noregi. Reð sa konungr fyrir Garða Riki er ValldamaR het. kona hans het Allogia. hon var uitr ok goð giorn þo at heiðin væri iþann tima. Valldamar konungr atti moþur miok gamla ok öruasa sva at hun la ireckiu. en þo var hun fram syn af fítons anda sem margir heiðnir menn þeir sem synduz segia fyrir v uorðna luti ok v uisa. En sa var þar sidr iafnan at iola kvelld hit fyrsta фа) er menn voro j sæti komnir i höll konungs. var kerlin-gin moþir konungs borin fyrir hasæti hans. sagði hun þa ef nðckurr haska samligr vfriðr uæri nalægr konunginum e(ðr) hans Riki. ok sva arat þat er hun var eptir spurð. Sva bar enn til einn uetr at kerling var inn komin ihallina eptir uana. þa sp(urði) konungr ef hon sæe nðckura utlenda hofþingia еда hermenn uilia aa gimaz Riki hans. hon suar(ar). eigi ueit ek son minn nðckurn skaðsamligan hernat e(ðr) v hamingiu þik nalgaz e(ðr) þitt Riki. En þo se ek mikla syn ok mikils verða. Norðr j Noregi er fæddr fyrir litlu einn konungs s(on) sa er her man upp fæþaz i Garða Riki þar til er hann uerðr aagiætr hofþingi. Eigi man hann skaða gera þinv Riki. helldr man hann þat friða ok firelsa ok margfalldliga auka þina sæmð. hann man koma aptr um sidir til sinar fostr iarþar þa er hann er ibloma alldrs sins ok oðlaz Riki þat er hann er til borinn. hann mann skína með mikilli birti ok uegh. ok verða morgum þioðum hialpari j norðr halfu heímsins. En þo mun hann skamma stund Riki hallda i Noregi. Berit mik nu i brott s(egir) hon þo hefi ek helldzti margt ok satt talat af þessum manni. var hun þa brott borin.
2 Margir ungir menn ok rikra manna synir stucku or Noregi fyrir of Riki Gunnhilldars(ona). Sumir lðgduz ihemad til ymissa landa. Sumir leitadu ser sæmða til utlendra hðfþingia sem aðr er s(agt) at Haralldr grenski var iSuiþioð með Sköglar tosta.
Sigurðr het s(on) Eiriks aa Ofro stödum broðir Astridar. hann var austr iGarða Riki með Valldamar konungi. ok hafði af honum mikinn metnat ok ualld. fystiz Astriðr systir hans þa at fara þangat til hans. þa hafði hun uerit.ij. uetr iSuia uelldi með Hakoni gamla. Var Olafr s(on) þeira TryGva konungs þa þreuetr. Hakon gamli kom henni i foroneyti með kaupmðnnum nöckurum ok feck henni ok hennar mðnnum alia luti uel ok gnogliga þa er þau þurftu at hafa. En er þau helldu austr i hafit. komu at þeim uikingar. þat voro Eistr. toko uikingar at herfangi bæði feið ok mennina. drapu suma. en sumum skiptu þeir með ser til m nauþar. þar skilðiz Olafr við moþur sína. tok þa við Olafi ok Þorolfi fostra hans ok Þorgilsi s(yni) Þorolfs sa maðr er Klerkon het. Klerkoni þotti Þorolfr of gamall til þrælkanar ok þotti ecki foruerk i honum. þvi drap hann Þorolf. en hafði sueinana með ser til Eistlandz. ok selldi þa þeim manni er Klerkr het. ok tok fyrir hafr einn helldr godan. En þriði maðr keypti Olaf litlu siðaR ok gaf fyrir uesl gott e(ðr) slagningh. Sa maðr het Reas, en копа hans het Rekon. en s(on) þeira Rekni. var Olafr þar með þeim hus-bonda lengi siþan uel halldin. þviat Reas unni engum mun (minna) Olafi en sinum syni. Olafr var.vi. uetr i þessi ut legð aa Eist landi. Reas bondi hafði ok keypt Þorgils s(on) Þorolfs lusa skeggs. hann var þiaðr til uinnu sem aðrir mans menn.
3 þa kom til Eist landz Sigurðr Eiriks s(on) moþur broðir Olafs. hann var sendr af Valldamar konungi af Holmgarði at heimta þar i landi skatta konungs. for Sigurðr rikmannliga með milclu fiölmenni. þat var einn d(ag) at Sigurðr reið með sitt foroney-ti fram at garði Reas, at sueinninn Olafr var aa leiki með auðrum ung meNum. […] þa keypti Sigurðr Þorgils fyrir mðrk gullz. en Olaf fyrir.ix. merkr gullz. flutti Sigurðr sueínana baða með ser til Holmgarðz.