раскладваць усё па палічках, слухаць лекцыі пані Логікі і канспектаваць іх небяспечна. Не патрэбна. Шкодна. Калі пачынаеш рабіць гэта, то раптоўна разумееш: тваё новае, цяперашняе каханне – звычайнае дэжавю. Так ужо было. Калісь.
І скончылася расчараваннем і болем (і, як выяўляецца, нічому цябе не навучыла!).
Звычайныя палімпсесты… Старадаўні рукапіс на пергаменце ці мо на папірусе твайго быцця… Даўнейшы тэкст (пражыты, перажыты, пераплаканы) праступае зноў, адбіваецца на тваім сённяшнім. Так, сапраўды, каханне – усяго толькі віртуальнасць у рэальнасці, паўтарэнне мінулага, і яно, хутчэй за ўсё, робіць нас толькі няшчаснымі. Пры сапраўдным каханні – і гэта закон – усё ідзе чамусьці ва ўсе бакі.
Яшчэ са студэнцкіх «філалагічных» часоў ты (смешныя акуляры, пальцы ў чарніле, блакітныя гольфы) зразумела, што на свеце шчаслівых жанчын не бывае. Ты не знайшла іх ні ў адным літаратурным творы (а літаратура, як вядома, – люстэрка жыцця). Нейкая шматвекавая змова, закляцце яшчэ з пячорных часоў… Амаль кожная жанчына губляла свайго каханага: усе гэтыя старамодныя геніі-пісьменнікі выявіліся не надта арыгінальнымі…
Хіба што булгакаўская Маргарыта, якая не баялася лятаць, адправілася разам са сваім Майстрам у касмічны ўтульны свет – ёй, шчаслівай, выпаў рэдкі шанс… «Той, хто кахае, павінен раздзяліць долю таго, каго кахае…» Усё правільна…
Табе было трыццаць, калі ты напісала вялікі ліст Маргарыце, як звычайнай сяброўцы… Туды, у той далёкі свет, сатканы з бездані часу, з неабсяжнай прасторы, расквечанай зоркамі, у якія ператварыліся, можа, словы малітвы… Але гэты твой ліст нельга было аднесці на пошту і адправіць заказным ці спешным… Пра яго нават немагчыма было камусь расказваць, бо гэта выглядала б як прызнанне ў неадэкватнасці, шызафрэнія чыстай вады.
Яшчэ тады, у студэнцтве, ты настойліва шукала сястру сваю, для якой доля і каханне былі б не небам журбы, а лагоднай верасовай палянай на ўзлеску. Не халодным стэпам самоты, а цёплым прытулкам з коньмі, якія ляцелі б насустрач сонцу…
Ты заўжды помніла свой першы пацалунак. Табе падараваў яго вяснушкаваты аднакурснік, падстрыжаны пад бокс і з чубчыкам (праз два гады, калі ён стаў граць у інстытуцкім ВІА, ён адгадаваў валасы і зрабіў прычоску пад Ленана). Вы нахабна ўцяклі з лекцыі па стараславянскай мове, прыхапіўшы ў студэнцкім буфеце звычайнае «саўковае» сітро, дзве бутэлькі. Прыселі на лавачку ў прыпудраным асеннім аксамітавым пылам скверы з бюстам Элізы Ажэшкі. Сквер знаходзіўся на той самай вуліцы, дзе калісьці і жыла славутая пісьменніца, а сам інстытут – амаль насупраць яе дома. Калі яна хварэла, гараджане выклалі брукаванку саломаю, каб колы экіпажаў і стукат капытоў яе не трывожылі… Першы пацалунак – як прычасце. Нешта асаблівае. Здаровая, нічым не сапсаваная рамантычнасць юнацтва спадзявалася менавіта на гэта. Пацалунак выявіўся трошкі няўдалым, цалкам дзіцячым – са смакам ліманаду «Бураціна». Пазней, праз…наццаць гадоў, ты чамусьці ўспомніла яго, калі прачытала ў каляровым глянцавым часопісе для жанчын, што смак