section>
© Copyright by PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2017
Wszystkie prawa zastrzeżone.
Przedruk i reprodukcja w jakiejkolwiek postaci całości bądź części książki bez pisemnej zgody wydawcy są zabronione.
Autorzy i Wydawnictwo dołożyli wszelkich starań, aby wybór i dawkowanie leków w tym opracowaniu były zgodne z aktualnymi wskazaniami i praktyką kliniczną. Mimo to, ze względu na stan wiedzy, zmiany regulacji prawnych i nieprzerwany napływ nowych wyników badań dotyczących podstawowych i niepożądanych działań leków, Czytelnik musi brać pod uwagę informacje zawarte w ulotce dołączonej do każdego opakowania, aby nie przeoczyć ewentualnych zmian we wskazaniach i dawkowaniu. Dotyczy to także specjalnych ostrzeżeń i środków ostrożności. Należy o tym pamiętać, zwłaszcza w przypadku nowych lub rzadko stosowanych substancji.
Recenzent: prof. dr hab. n. med. Anna Przondo-Mordarska
Wydawca: Anna Plewa
Redaktor merytoryczny: Barbara Staśkiewicz
Producent: Magdalena Preder, Monika Walczak
Skład wersji elektronicznej na zlecenie PZWL Wydawnictwa Lekarskiego: Marcin Kapusta / konwersja.virtualo.pl
Projekt okładki i stron tytułowych: Lidia Michalak-Mirońska
Ilustracja na okładce: dmitrysteshenko/Fotolia
eBook został przygotowany na podstawie wydania papierowego z 2017 r., (wyd. I)
Warszawa 2017
ISBN 978-83-200-5454-5
PZWL Wydawnictwo Lekarskie
02-460 Warszawa, ul. Gottlieba Daimlera 2
tel. 22 695 43 21
Księgarnia wysyłkowa:
tel. 42 680 44 88; infolinia: 801 33 33 88
e-mail: [email protected]
Autorzy
Prof. dr hab. n. med. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka
Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Bulanda
Katedra Mikrobiologii, Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński
Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Chomiczewski
Zakład Patomorfologii, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Prof. dr hab. med. Janusz Cianciara
Klinika Chorób Zakaźnych, Tropikalnych i Hepatologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr hab. n. med. Izabela Domitrz
Katedra i Klinika Neurologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr hab. n. med. Tomasz Dzieciątkowski
Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr n. wet. Małgorzata Gieryńska
Katedra Nauk Przedklinicznych, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. Renata Górska
Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr n. med. Kazimierz Hałaburda
Klinika Transplantacji Komórek Krwiotwórczych, Instytut Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. Jacek Juszczyk
Profesor emerytowany, wieloletni kierownik Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Rafał Krenke
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr n. med. Anna Majewska
Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Prof. dr hab. n. med. Sławomir Majewski
Klinika Dermatologii i Wenerologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr n. med. Maciej Nowak
Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr hab. n. med. Agnieszka Pawlak
Zakład Fizjologii Stosowanej, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN w Warszawie;
Klinika Kardiologii Inwazyjnej Centralnego Szpitala Klinicznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie
Dr n. med. Maciej Przybylski
Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Prof. dr hab. n. med. Jacek P. Szaflik
Katedra i Klinika Okulistyki, II Wydział Lekarski, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr n. med. Agnieszka Tomaszewska
Klinika Transplantacji Komórek Krwiotwórczych, Instytut Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie
Dr n. med. Monika Wanke-Rytt
Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Prof. dr hab. n. med. Alicja Wiercińska-Drapało
Klinika Chorób Zakaźnych, Tropikalnych i Hepatologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Dr hab. n. med. Marta Wróblewska
Zakład Mikrobiologii Stomatologicznej, Warszawski Uniwersytet Medyczny;
Zakład Mikrobiologii, Samodzielny Publiczny Centralny Szpital Kliniczny w Warszawie
Przedmowa
Współczesna wirusologia kliniczna stanowi naukę interdyscyplinarną, łączy bowiem wiedzę z zakresu chorób zakaźnych z elementami diagnostyki, epidemiologii, a nawet farmakologii. Problem zakażeń wirusowych jest obecnie niezmiernie istotny, ponieważ w ostatnich latach ciągle obserwuje się pojawianie nowych, dotąd nieznanych wirusów (np. MERS lub SARS). Jednocześnie notuje się nowe zagrożenia epidemiologiczne z powodu szerzenia się wirusów w regionach, w których dotąd ich nie notowano lub pojawiały się tylko na niewielką skalę (wirus Ebola, wirus Zika). Dotyczy to nawet wirusów przenoszonych przez stawonogi, uznawanych dotąd za patogeny występujące wyłącznie w regionach tropikalnych, a więc niezagrażające w Europie (np. wirus Chikungunya).
Dynamiczny rozwój wirusologii medycznej rozpoczął się w latach 80. XX w., w momencie szerokiego wprowadzenia do badań naukowych metod biologii molekularnej. Pozwoliły one nie tylko na lepsze poznawanie cech wirusów, lecz także na usprawnienie technik diagnostycznych oraz opracowywanie nowych leków przeciwwirusowych o zminimalizowanych działaniach niepożądanych.
Nowym wyzwaniem w medycynie są oportunistyczne zakażenia wirusowe zagrażające zdrowiu, a nawet życiu osób z głębokimi zaburzeniami odporności. Mimo że liczba leków przeciwwirusowych dostępnych w terapii tych zakażeń