Prawo finansowe Finanse publiczne. Elżbieta Chojna-Duch

netto budżetu państwa w przyszłym roku.

      W istotny sposób na polską gospodarkę oddziałuje otoczenie zewnętrzne – osłabienie koniunktury w światowej gospodarce i skala niepewności tempa wzrostu gospodarczego w UE i USA, w tym odbiorców polskiego eksportu. Ponadto rosnąca niepewność co do kierunków globalnej polityki gospodarczej oraz możliwe wzmocnienie tendencji protekcjonistycznych hamujących handel światowy są czynnikami, które mogą osłabić wzrost gospodarczy i zwiększyć globalnie awersję do ryzyka.

      Celem polityki fiskalnej prowadzonej przez rząd pozostaje nadal utrzymanie stabilności finansów publicznych, przy jednoczesnym wspieraniu wzrostu gospodarczego.

      Tabela 1. Prognozowane wskaźniki makroekonomiczne (w proc.)

      Źródło: Ministerstwo Finansów

      9. ZARZĄDZANIE ŚRODKAMI FINANSOWYMI PRZEZ PODMIOTY PUBLICZNE

      9.1. Administracja finansów publicznych

      Administracja finansów publicznych jest częścią administracji publicznej i wraz z nią przechodzi kolejne reformy. Określana jest jako zespół organów, osób i jednostek organizacyjnych, których podstawowe zadanie polega na realizacji funkcji administracji w sferze finansów publicznych. Wśród tych kategorii można wyróżnić organy finansowe, zarządzające finansami w sposób władczy przez stanowienie ogólnego systemu prawa finansowego oraz wydawanie norm prawa miejscowego, aktów administracyjnych, decyzji zawierających nakazy i zakazy określonego zachowania się w sprawach indywidualnych dotyczących gromadzenia dochodów i przychodów, dokonywania wydatków i innych operacji finansowych. Są to organy kolegialne lub jednoosobowe, występujące w ramach administracji państwowej oraz samorządowej. Szczególnym rodzajem publicznej administracji finansowej są organy i instytucje Wspólnot Europejskich, stojące na straży interesów finansowych Unii Europejskiej.

      Pomocniczą rolę odgrywają służby finansowe (aparat finansowy), przygotowując analizy, decyzje, opinie i realizujące czynności kontrolne i materialno-techniczne na rzecz właściwego organu, któremu podlegają organizacyjnie lub funkcjonalnie.

      Podział organów finansowych na:

      – władcze, zarządzające finansami publicznymi (w Polsce zalicza się do nich Sejm i Senat, Radę Ministrów, ministra finansów, Narodowy Bank Polski),

      – aparat wykonawczy (w tym zwłaszcza aparat finansowy – Krajową Administrację Skarbową) podległy ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych)

      jest tradycyjnym podziałem administracji finansowej. Tak szeroka jednak kwalifikacja organów finansowych oznacza, że wszystkie organy władzy i administracji publicznej są w pewnym zakresie organami finansowymi, gdyż wykonują w ramach swych kompetencji zadania z zakresu finansów publicznych. Nie upoważnia to do określania ich mianem administracji finansowej.

!

      Organem finansowym (oraz częścią administracji finansów publicznych) jest organ, którego działalność wyczerpuje się w zarządzaniu finansami publicznymi.

      Historia administracji finansów publicznych jest związana z poborem dochodów na rzecz panującego i zarządzaniem jego dobrami. Już w starożytności pojawiały się pierwsze urzędy zarówno poboru z nadań za zasługi lub jako dzierżawa, jak i kontroli tego poboru sprawowanej przez cenzorów. Zorganizowano już wówczas administrację skarbową, której zadaniem było sporządzanie zestawień zebranych dochodów i dokonanych oraz planowanych wydatków publicznych. Za Oktawiana Augusta w Rzymie wykształciła się zasada odrębności w zarządzaniu finansami, stanowieniu o dochodach i wydatkach od funkcji poboru dochodów i kontroli rzetelności jego działania. Władztwo panującego w średniowieczu i czasach nowożytnych przejmowały parlamenty, wzrost kontroli finansowej prowadził zaś do powstania instytucji ministra finansów, wraz z aparatem skarbowym.