Janusz Korczak

Kiedy znów będę mały


Скачать книгу

– tu: ktoś natrętny, od kogo trudno się uwolnić, jak od lepkiej smoły. [przypis edytorski]

      7

      bom łobuz – dziś: bo jestem łobuzem. [przypis edytorski]

      8

      we środku (reg. pot.) – dziś popr.: w środku. [przypis edytorski]

      9

      dawać linią łapy – bić linijką w dłonie, kara stosowana dawniej w szkole. [przypis edytorski]

      10

      lizuch a. lizus (pot.) – ktoś, kto się „podlizuje”, czyli jest przesadnie miły wobec nauczycieli i innych osób, które mają nad nim władzę, od których zależy. [przypis edytorski]

      11

      szkoła początkowa – dziś używana nazwa: szkoła podstawowa. [przypis edytorski]

      12

      możeś wrony łapał – dziś: może łapałeś wrony. [przypis edytorski]

      13

      sprobować – dziś popr.: spróbować. [przypis edytorski]

      14

      rugnąć – skrzyczeć, zwymyślać. [przypis edytorski]

      15

      sprobować – dziś popr.: spróbować. [przypis edytorski]

      16

      przyczepny – tu: drugi wagon tramwaju. [przypis edytorski]

      17

      brauning a. browning (daw.) – pistolet, nazwa pochodzi od nazwiska amerykańskiego konstruktora i wytwórcy broni palnej, Johna Mosesa Browninga (1855–1926). [przypis edytorski]

      18

      lekcyj – dziś częstsza forma D. lm: lekcji. [przypis edytorski]

      19

      Aleśmy szorowali – ale szorowaliśmy, tj. biegliśmy niezwykle szybko. [przypis edytorski]

      20

      szorować (daw. pot.) – biec, iść. [przypis edytorski]

      21

      andrus (daw.) – łobuziak. [przypis edytorski]

      22

      nawalić (tu pot.) – pobić. [przypis edytorski]

      23

      milicjant – formacja, która pilnowała porządku w przedwojennej Polsce, nosiła nazwę policji, ale jej funkcjonariuszy autor nazywa często milicjantami. Milicja i policja to wyrazy bliskoznaczne, oba oznaczają zorganizowaną grupę ludzi przygotowanych do walki, których obowiązkiem jest pilnować porządku i zapewniać spokój w społeczności, np. w mieście czy w państwie. Nazwa policja pochodzi od łac. politia i gr. politeia, a te słowa oznaczały pierwotnie sztukę zarządzania miastem, utrzymywania porządku w mieście, zaś milicja wywodzi się od łac. militia, co znaczyło: służba wojskowa. W Polsce przed II wojną światową używano obu tych słów, w latach 1944–1990 stróżów prawa nazywano oficjalnie Milicją Obywatelską, a potem przywrócono nazwę Policja. [przypis edytorski]

      24

      wydawać, właśc. wydawać lekcję – odpowiadać na ocenę z zadanego tematu. [przypis edytorski]

      25

      bawiem się (gw.) – bawimy się. [przypis edytorski]

      26

      skądciś (gw.) – skądś. [przypis edytorski]

      27

      jakeśmy się bawili – dziś raczej: jak się bawiliśmy. [przypis edytorski]

      28

      toście mi rękaw oberwali – dziś: to mi rękaw oberwaliście. [przypis edytorski]

      29

      przygórek – strych. [przypis edytorski]

      30

      wymówić – tu: umówić się, zastrzec. [przypis edytorski]

      31

      poswarzyć się – pokłócić się, pospierać się. [przypis edytorski]

/9j/4AAQSkZJRgABAQ

1

przezrocza – obrazy lub zdjęcia wyświetlane na ścianie lub na ekranie; w XVIII i XIX w. było do tego wykorzystywane urządzenie zwane latarnią czarnoksięską, w którym skupiony w soczewce promień światła przechodził przez obrazek namalowany na szkle i wyświetlał ten obraz na ścianie. [przypis edytorski]

2

gdybym był wiedział – dziś: gdybym wiedział; przykład użycia czasu zaprzeszłego, oznaczającego czynność wcześniejszą niż wyrażona czasem przeszłym lub, jak w tym przypadku, w połączeniu z przypuszczeniem, warunek, o którym już wiadomo, że się nie spełnił. [przypis edytorski]

3

probować – dziś popr.: próbować. [przypis edytorski]

4

kierownik – tu: dyrektor szkoły. [przypis edytorski]

5

wtrącalski (daw. pot.) – ktoś, kto się wtrąca w nieswoje sprawy. [przypis edytorski]

6

smoła – tu: ktoś natrętny, od kogo trudno się uwolnić, jak od lepkiej smoły. [przypis edytorski]

7

bom łobuz – dziś: bo jestem łobuzem. [przypis edytorski]

8

we środku (reg. pot.) – dziś popr.: w środku. [przypis edytorski]

9

dawać linią łapy – bić linijką w dłonie, kara stosowana dawniej w szkole. [przypis edytorski]

10

lizuch a. lizus (pot.) – ktoś, kto się „podlizuje”, czyli jest przesadnie miły wobec nauczycieli i innych osób, które mają nad nim władzę, od których zależy. [przypis edytorski]

11

szkoła początkowa – dziś używana nazwa: szkoła podstawowa. [przypis edytorski]

12

możeś wrony łapał – dziś: może łapałeś wrony. [przypis edytorski]

13

sprobować – dziś popr.: spróbować. [przypis edytorski]

14

rugnąć – skrzyczeć, zwymyślać. [przypis edytorski]

15

sprobować – dziś popr.: spróbować. [przypis edytorski]