Pierre Choderlos de Laclos

Niebezpieczne związki, tom pierwszy


Скачать книгу

nakładcy jest również pióra Laclosa i stanowi jedynie ironiczną mistyfikację czytelnika. [przypis tłumacza]

9

interes – tu: zainteresowanie. [przypis edytorski]

10

uwiadomić – zawiadomić, powiadomić. [przypis edytorski]

11

sypać bury – ostro upominać. [przypis edytorski]

12

wicehrabia – tytuł odnoszący się do rodziny hrabiowskiej, gdzie tytuł hrabiego przypadał najstarszemu członkowi rodu, zaś tytuł wicehrabiego jego synowi; funkcjonował także we Francji jako samodzielny tytuł arystokratyczny, nadawany rodzinom bez tytułu hrabiowskiego. [przypis edytorski]

13

przysiąż – dziś popr.: przysięgnij. [przypis edytorski]

14

intendentowa – żona intendenta; intendent: urząd administracyjny w prowincjach francuskich przed rewolucją. [przypis edytorski]

15

mam zostać kuzynką Gercourta? (…) – aby zrozumieć ten ustęp, trzeba wiedzieć, że hrabia de Gercourt opuścił markizę de Merteuil dla intendentowej ***, która poświęciła dla niego wicehrabiego de Valmont i że wówczas markiza i wicehrabia zbliżyli się do siebie. Ponieważ zdarzenie to sięga znacznie wcześniej niż wypadki, o których mowa w niniejszych listach, przeto autor uważał za stosowne pominąć całą odnośną korespondencję. [przypis tłumacza]

16

przednio (daw.) – znakomicie. [przypis edytorski]

17

zabawa – tu: rozrywka, uciecha, żarty. [przypis edytorski]

18

różować się – barwić sobie różem policzki. [przypis edytorski]

19

markiza – żona markiza; markiz: tytuł arystokratyczny sytuujący w hierarchii społecznej między hrabią a księciem. [przypis edytorski]

20

imiony – dziś N.lm: imionami. [przypis edytorski]

21

tedy (daw.) – więc. [przypis edytorski]

22

ewangelia – dosł. dobra nowina; tu: zestaw zasad a. nauka moralna. [przypis edytorski]

23

gotować się – tu: przygotowywać się. [przypis edytorski]

24

mirt – krzew o wonnych liściach, w judaizmie wykorzystywany jako element świątecznego bukietu. [przypis edytorski]

25

laur – wieniec z liści wawrzynu w starożytnej Grecji i Rzymie służący do dekoracji zwycięzców. [przypis edytorski]

26

Oto, zaprawdę, mąż wedle serca mojego – nawiązane do Dziejów apostolskich (Dz 13,22): „Znalazłem Dawida, syna Jessego, męża wedle serca mego, który czynić będzie każdą wolę moją” (przekład Jakuba Wujka). [przypis edytorski]

27

A jeśli chlubnej (…) spod pióra wielkiego poety – La Fontaine'a. [przypis tłumacza]

28

Burgundia – kraina historyczna w środkowej Francji. [przypis edytorski]

29

wisk – wist, gra karciana, poprzedniczka brydża. [przypis edytorski]

30

tuszyć (daw.) – spodziewać się czegoś, mieć nadzieję; por. otucha. [przypis edytorski]

31

korny – pokorny. [przypis edytorski]

32

snadź (daw.) – zapewne, prawdopodobnie, widocznie. [przypis edytorski]

33

robron – suknia o sztywnej spódnicy, z przodu spłaszczonej, z tyłu wydłużonej. [przypis edytorski]

34

kumoszka – wścibska, gadatliwa kobieta. [przypis edytorski]

35

unisono – wykonywanie melodii przez różne głosy lub instrumenty w dźwiękach identycznej wysokości. [przypis edytorski]

36

kibić – część tułowia od ramion do bioder; talia. [przypis edytorski]

37

muślin – przezroczysta, cienka tkanina. [przypis edytorski]

38

Cecylia Volanges do Zofii Carnay – aby nie nadużywać cierpliwości czytelnika, autor pomija wiele listów w tej codziennej korespondencji; podaje jedynie te, które wydały mu się potrzebne do zrozumienia biegu wypadków. Z tego samego powodu pomija również wszystkie listy Zofii Carnay i wiele listów innych osób biorących udział w tych wydarzeniach. [przypis tłumacza]

39

ani na jotę – wcale, ani trochę. [przypis edytorski]

40

kawaler maltański – członek Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników Św. Jana, z Jerozolimy, z Rodos i z Malty, zwanego potocznie kawalerami maltańskimi lub joannitami. [przypis edytorski]

41

zamęście – dziś popr.: zamążpójście [przypis edytorski]

42

etc. – skrót od et caetera (łac.): dosł. i inne; i tak dalej. [przypis edytorski]

43

Jedyna markiza de Merteuil stanowi wyjątek (…) – błąd, w jakim pozostaje pani de Volanges, świadczy nam, że podobnie jak inni zbrodniarze Valmont umiał nie wydawać swoich wspólników. [przypis tłumacza]

44

Korsyka – wyspa na Morzu Śródziemnym, od 1768 w granicach Francji. [przypis edytorski]

45

migrena – powtarzający się, najczęściej jednostronny, pulsujący, silny ból głowy. [przypis edytorski]

46

powiernica – osoba obdarzana zaufaniem, której powierza się tajemnice. [przypis edytorski]

47

Sofa – romans Crébillona syna, treści niezmiernie swobodnej. [przypis tłumacza]

48

Nowa Heloiza – powieść w listach z 1761, autorstwa Jeana Jacques'a Rousseau, opisująca nieszczęśliwą miłość skromnego nauczyciela i jego arystokratycznej uczennicy, zaliczana do nurtu sentymentalizmu. [przypis edytorski]

49

Jean de La Fontaine (1621-1695) – jeden z czołowych pisarzy klasycyzmu francuskiego, autor około 250 bajek. [przypis edytorski]

50

szwajcar – portier; odźwierny. [przypis edytorski]

51

buduar – pokój pani domu przeznaczony do odpoczynku. [przypis edytorski]

52

otomana – rodzaj niskiej kanapy z wałkami po bokach zamiast poręczy i miękkim oparciem. [przypis edytorski]

53

seraj – pałac władcy w krajach muzułmańskich; seraj w Istambule był siedzibą sułtanów tureckich. [przypis edytorski]

54

faworyta – kochanka osoby wysoko postawionej. [przypis edytorski]

55

ustronie