Reymont Władysław Stanisław

Chłopi, Część druga – Zima


Скачать книгу

(gw.) – wiosna. [przypis edytorski]

      81

      wycug – dożywotnie utrzymanie, jakie należy się rodzicom od dzieci, na które prz

1

barować się – tu: siłować się, brać się za bary z kimś a. czymś. [przypis edytorski]

2

oczymgnienie – dziś popr.: okamgnienie. [przypis edytorski]

3

kierz (daw.) – krzew, krzak. [przypis edytorski]

4

kajś niekajś (gw.) – gdzieniegdzie. [przypis edytorski]

5

odwieczerz (gw.) – popołudnie, pora przed wieczorem. [przypis edytorski]

6

kiej (gw.) – jak. [przypis edytorski]

7

dropieć (neol.) – czas. utworzony od przym. dropiaty, tj. pstry, nakrapiany; znaczenie: pokryć się plamami, cętkami. [przypis edytorski]

8

kieby (gw.) – jakby. [przypis edytorski]

9

bajorów (forma gw.) – popr. forma D. lm: bajor. [przypis edytorski]

10

gmerzący – tu: wijący się, pełzający we wszystkie strony. [przypis edytorski]

11

rozskowyczony – dziś popr.: rozskowytany. [przypis edytorski]

12

rozgwiażdżony – dziś popr.: rozgwieżdżony. [przypis edytorski]

13

przycieś – podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]

14

stajanie a. staje – daw. miara długości, w różnych okresach i okolicach licząca od 100 do 1000 m. [przypis edytorski]

15

przebierać się (reg.) – przekradać się, przedostawać się. [przypis edytorski]

16

owarzyć (gw.) – zwarzyć, tj. przemrozić i spowodować uwiąd. [przypis edytorski]

17

krzepciej (gw.) – silniej, mocniej (od przym.: krzepki). [przypis edytorski]

18

miętszy (forma gw.) – dziś popr.: miększy. [przypis edytorski]

19

piędź – daw. miara długości, ok. 20 cm. [przypis edytorski]

20

białność – popr.: białość, biel. [przypis edytorski]

21

oczów (forma gw.) – dziś popr. forma D. lm: oczu. [przypis edytorski]

22

lementarz (gw.) – elementarz. [przypis edytorski]

23

najlekciejszy (gw.) – popr.: najlżejszy. [przypis edytorski]

24

bez (gw.) – przez. [przypis edytorski]

25

waju (gw.) – was. [przypis edytorski]

26

kłyźnienie (gw.) – kłótnia. [przypis edytorski]

27

borgować (daw.) – dawać na kredyt. [przypis edytorski]

28

zwiesna (gw.) – wiosna. [przypis edytorski]

29

tok (gw.) – klepisko, podłoga z ubitej gliny. [przypis edytorski]

30

la (gw.) – dla. [przypis edytorski]

31

wrychle (gw.) – wkrótce. [przypis edytorski]

32

komornica – chłopka nie mająca własnej chałupy ani ziemi, płacąca pracą za mieszkanie. [przypis edytorski]

33

la (gw.) – dla. [przypis edytorski]

34

la (gw.) – dla. [przypis edytorski]

35

staje a. stajanie – daw. miara długości, w różnych okresach i okolicach licząca od 100 do 1000 m. [przypis edytorski]

36

szarwark – wspólna praca całej wsi dla publicznego pożytku, najczęściej przy budowie i naprawie dróg; gospodarze byli zobowiązani do pracy z koniem i wozem, komornicy pieszo. [przypis edytorski]

37

la (gw.) – dla. [przypis edytorski]

38

ciołak a. ciołek (gw.) – cielę. [przypis edytorski]

39

kierz (daw.) – krzew, krzak. [przypis edytorski]

40

staje a. stajanie – daw. miara długości, w różnych okresach i okolicach licząca od 100 do 1000 m. [przypis edytorski]

41

alkierz (daw.) – ustronny pokoik; sypialnia; tu: mniejsze pomieszczenie w karczmie dla lepszych gości. [przypis edytorski]

42

borgować (daw.) – dawać na kredyt. [przypis edytorski]

43

trześnia (gw.) – czereśnia. [przypis edytorski]

44

bez (gw.) – przez. [przypis edytorski]

45

półkopek (daw. a. gw.) – trzydzieści. [przypis edytorski]

46

galanto (gw.) – elegancko, porządnie. [przypis edytorski]

47

do zwiesny (gw.) – do wiosny. [przypis edytorski]

48

borg (daw.) – kredyt. [przypis edytorski]

49

bielizna – tu: biel śniegu. [przypis edytorski]

50

kierz (daw.) – krzew, krzak. [przypis edytorski]

51

dziewka – tu: służąca. [przypis edytorski]

52

szkopek a. skopek – naczynie, kubełek. [przypis edytorski]

53

stancja – tu: mieszkanie. [przypis edytorski]

54

zjadłeś fis – tj. pominąłeś jedną nutę. [przypis edytorski]

55

Gody – Boże Narodzenie. [przypis edytorski]

56

rychtyk (gw.) – akurat, właśnie. [przypis edytorski]

57

mój (gw.) – mój mąż. [przypis edytorski]

58

la (gw.) – dla. [przypis edytorski]

59

bróg – oparte na czterech słupach słomiane zadaszenie, pod którym składowano siano lub niewymłócone zboże. [przypis edytorski]