Pierre Choderlos de Laclos

Niebezpieczne związki


Скачать книгу

(łac.) – służący lub inna osoba wykonująca wiele różnych czynności. [przypis edytorski]

      75

      diatryba – wypowiedź wyrażająca protest lub krytykę. [przypis edytorski]

      76

      zaczem (daw.) – po czym, następnie. [przypis edytorski]

      77

      luidor – złota moneta francuska, bita od 1640 do 1791 r. [przypis edytorski]

      78

      szczęściem (…), któryś z moich ludzi szedł właśnie w tę samą stronę – Czyżby pani de Tourvel nie śmiała wyznać, iż było to z jej rozkazu? [przypis autorski]

      79

      panegiryk – utwór wysławiający osobę, czyn lub wydarzenie. [przypis edytorski]

      80

      raubszyc (daw.) – kłusownik. [przypis edytorski]

      81

      myśliwiec – dziś popr.: myśliwy. [przypis edytorski]

      82

      puls – tu: miejsce na ciele (najczęściej na przegubie dłoni), w

1

snadź (daw.) – widocznie, prawdopodobnie. [przypis edytorski]

2

Iluż wielkich dyplomatów (…) – E. i J. de Goncourt, La Femme au XVIII siècle. [przypis tłumacza]

3

Posiąść kobietę (…) wyziębłych don Juanów – Crébillon syn, Igraszki kącika przy kominku; Noc i chwila. [przypis tłumacza]

4

najwyższy dowód względów i delikatności (…) – Crébillon syn, Igraszki kącika przy kominku; Noc i chwila. [przypis tłumacza]

5

Dla hodowania swoich przyjemności (…) – E. i J. de Goncourt, La Femme au XVIII siècle. [przypis tłumacza]

6

W stosunek mężczyzny do kobiety wślizguje się jakby jakaś bezlitosna polityka (…) – E. i J. de Goncourt, La Femme au XVIII siècle. [przypis tłumacza]

7

rozgłos niewolny jednak od przymieszki skandalu – „(…) Nie ma w istocie książki, nie wyłączając Crébillona i jego naśladowców, w której skażenie zasad i obyczajów tego, co nazywa się dobrym towarzystwem, byłyby odmalowane z większą naturalnością, śmiałością i dowcipem: nie można się tedy dziwić, iż mało którą nowość przyjęto z takim zapałem; jeszcze mniej należy się dziwić temu, iż kobiety czują się obowiązane oburzać na tę książkę. Mimo całej przyjemności, jaką mogła im sprawić jej lektura, nie była ona wolna od żądła: w jaki sposób człowiek, który tak dobrze je zna, a tak źle dochowuje ich tajemnicy, nie miałby uchodzić za potwora?” („Correspondance littéraire”, kwiecień 1782). [przypis tłumacza]

8

PrzedmowaPrzedmowa nakładcy jest również pióra Laclosa i stanowi jedynie ironiczną mistyfikację czytelnika. [przypis tłumacza]

9

interes – tu: zainteresowanie. [przypis edytorski]

10

uwiadomić – zawiadomić, powiadomić. [przypis edytorski]

11

sypać bury – ostro upominać. [przypis edytorski]

12

wicehrabia – tytuł odnoszący się do rodziny hrabiowskiej, gdzie tytuł hrabiego przypadał najstarszemu członkowi rodu, zaś tytuł wicehrabiego jego synowi; funkcjonował także we Francji jako samodzielny tytuł arystokratyczny, nadawany rodzinom bez tytułu hrabiowskiego. [przypis edytorski]

13

przysiąż – dziś popr.: przysięgnij. [przypis edytorski]

14

intendentowa – żona intendenta; intendent: urząd administracyjny w prowincjach francuskich przed rewolucją. [przypis edytorski]

15

mam zostać kuzynką Gercourta? (…) – aby zrozumieć ten ustęp, trzeba wiedzieć, że hrabia de Gercourt opuścił markizę de Merteuil dla intendentowej ***, która poświęciła dla niego wicehrabiego de Valmont i że wówczas markiza i wicehrabia zbliżyli się do siebie. Ponieważ zdarzenie to sięga znacznie wcześniej niż wypadki, o których mowa w niniejszych listach, przeto autor uważał za stosowne pominąć całą odnośną korespondencję. [przypis tłumacza]

16

przednio (daw.) – znakomicie. [przypis edytorski]

17

zabawa – tu: rozrywka, uciecha, żarty. [przypis edytorski]

18

różować się – barwić sobie różem policzki. [przypis edytorski]

19

markiza – żona markiza; markiz: tytuł arystokratyczny sytuujący w hierarchii społecznej między hrabią a księciem. [przypis edytorski]

20

imiony – dziś N.lm: imionami. [przypis edytorski]

21

tedy (daw.) – więc. [przypis edytorski]

22

ewangelia – dosł. dobra nowina; tu: zestaw zasad a. nauka moralna. [przypis edytorski]

23

gotować się – tu: przygotowywać się. [przypis edytorski]

24

mirt – krzew o wonnych liściach, w judaizmie wykorzystywany jako element świątecznego bukietu. [przypis edytorski]

25

laur – wieniec z liści wawrzynu w starożytnej Grecji i Rzymie służący do dekoracji zwycięzców. [przypis edytorski]

26

Oto, zaprawdę, mąż wedle serca mojego – nawiązane do Dziejów apostolskich (Dz 13,22): „Znalazłem Dawida, syna Jessego, męża wedle serca mego, który czynić będzie każdą wolę moją” (przekład Jakuba Wujka). [przypis edytorski]

27

A jeśli chlubnej (…) spod pióra wielkiego poety – La Fontaine’a. [przypis tłumacza]

28

Burgundia – kraina historyczna w środkowej Francji. [przypis edytorski]

29

wisk – wist, gra karciana, poprzedniczka brydża. [przypis edytorski]

30

tuszyć (daw.) – spodziewać się czegoś, mieć nadzieję; por. otucha. [przypis edytorski]

31

korny – pokorny. [przypis edytorski]

32

snadź (daw.) – zapewne, prawdopodobnie, widocznie. [przypis edytorski]

33

robron – suknia o sztywnej spódnicy, z przodu spłaszczonej, z tyłu wydłużonej. [przypis edytorski]

34

kumoszka