Titelblad
RONELDA S KAMFER
KWELA BOEKE
Opdrag
Vir Mammie, Dad en Allisen
Ná alles is familie al wat sin maak
Motto
I’m just a red nigger who love the sea,
I had a sound colonial education,
I have Dutch, nigger, and English in me,
and either I’m nobody, or I’m a nation . . .
– Derek Walcott, “The Schooner Flight ”
well
it’s interesting what does go on,
and what doesn’t go on
that should,
and the world’s quite a sight
spun through spiders and webs
that catch us half asleep
and do us in
before we’re even old enough
to know we’re through . . .
– Charles Bukowski, “A Minor Impulse to Complain”
Waar ek staan
Nou sit ek om ’n tafel
met my voorvaders se vyande
Ek knik en groet bedagsaam
maar
êrens diep binne my
weet ek waar ek staan
My hart en kop is oop
en soos goed opgevoede mense
lag en eet ons saam
maar
êrens diep binne my
weet ek waar ek staan
Klein Cardo
Vir Alfonso Cloete en Velencia Farmer
They say it’s the white man I should fear, but it’s my own kind doing all the killing here. – Tupac Amaru Shakur
Cardo was gebore
maar niemand het hom verwag nie
sy ma was sestien
en sy pa gemeenskapsbouer vannie jaar
sy ouma was ’n cashier
en sy stiefoupa het gedrink virrie pyn
Cardo was ’n mooi klong
met ’n donker vel en ligte oë
mooi genoeg om Engels te praat
hy’t gehou van drie stokkies
en vrottie eier innie pad speel
Tietie Gawa vannie mobile het gesê
Cardo was ’n engelkind
Die aand voor Cardo se eerste dag
op grootskool
het die Schoolboys klappers innie pad geskiet
Cardo het by die venster uitgeloer
die koeël het in sy keel gaan sit
sy ma hettie gehuil nie
die politicians het ’n boompie geplant
en die Kaapse Dokter het hom uitgepluk
en gegooi waar die res
vannie Kaap se drome lê –
oppie vlaktes
Noudat slapende honde
Noudat slapende honde wakker is
en ek my helde in rock n roll en gangsta-rap gevind het
jaag die meid my nog steeds soos ’n skadu
Noudat ek Afrikaans praat
en ek die labels van my klere afgeknip het
soek die verlede my nog steeds in die reën
Noudat ek oud genoeg is om te verstaan
en te jonk is om te onthou
Nou! word ek eers remind
Noudat ek net mense sien
en my tekort aan kuns en kultuur
my harregat gemaak het
nou’s ek goed genoeg
om deel te wees van die stelsel
Noudat my ouers van my hou
en ek die Happy Hotnot-mentality
opgebom het
nou’s ek ’n fokken hero
Maar saans
net voor ek gaan slaap
smeek ek die donkerte
om my weer bang te maak
die baas van die plaas
vir Mammie
ek het ’n ouma
wat net een taal praat
sy vertel my stories van baas Willem
en dr. Metzler
hoe goed baas Willem vir haar was
sy kon altyd eerste kies
watter ou klere sy wou hê
sy vertel van myle stap dorp toe
en hoe baas Willem haar voor
in die bakkie laat sit het
baas Willem het gesê haar kinders
hoef nie die standerd 10 te maak nie
hulle gaan mos op die plaas werk
en help met die kinders grootmaak
dr. Metzler het gesê
my ouma se kinders confuse hom
hulle’t ’n immorality in hul oë
hy sê my ouma kan dankie sê
die laaste een is doodgebore
daai een se naam
sou Judas gewees het
’n gewone blou Maandagoggend
dit was ’n gewone blou Maandagoggend
êrens het ’n ma haar kind se lyk gaan uitken
ek het my gewas, tande geborsel en my bio-taak afgehandel
op die yskas was ’n briefie van my ma
wat vra dat ek tog nie die breyani so sterk moet maak vanaand nie
my sussie het haar sokkies gesoek en by halfag het ek die voordeur gesluit
en die sleutel op die ou plek gaan wegsteek
by die huiswinkel het ek twee los sigarette gekoop
en in my sokkie weggesteek
op die hoek van Wildflower- en Rosestraat
het ’n meisie saam met haar toekomstige moordenaars gejoke
in my kop het Dylan Thomas geskreeu
do not