p>
Sarah du Pisanie
Omnibus 7
My hartjie, my liefie • Die voorskootbataljon • Fort van die kappiedraers
Jasmyn
My hartjie, my liefie
1
Die geskommel van die trein het ure gelede al opgehou. Alet draai vir die soveelste keer om om ’n gemakliker lêplekkie te probeer kry. Vyf dae in versengende hitte op die trein het haar vuil, moeg en moedeloos hier laat aankom.
Later staan sy stram op en skuif die venster oop. ’n Sout, nat reuk slaan teen haar vas. Ná die ondraaglike hitte die afgelope dae is dit onverwags koud en nat. Sy ril, soek in die donkerte na haar kamerjas en trek dit bo-oor haar dun nagklere aan.
Sy loer by die venster uit; iewers daar voor maak ’n paar ligte skewe, spookagtige kolle in die digte mis.
Moedeloos sak sy op die treinbank terug. Die kondukteur het haar gelukkig gisteraand al gewaarsku dat hulle vroegnag op Walvisbaai aankom. Sy sien hom nou nog daar in die deur staan. Hy het sy lang, maer lyf gemaklik teen die kosyn van die kompartement gedrapeer. Sy snor het belangrik gebewe.
“Jy moet maar slaap totdat dit lig is, juffroutjie. Niemand kom daardie tyd van die nag stasie toe nie. Die trein staan op die stasie tot omtrent so . . . agtuur, of partykeer ’n bietjie later.”
Die slaap het heeltemal van haar gewyk. Stil staar sy deur die oop venster. Geleidelik word meer buitelyne van voorwerpe buite sigbaar, want die son probeer sukkelend om die misgordyn oop te skuif. Die besef dring stadig tot haar deur dat dit al later moet wees as wat sy aanvanklik gedink het. Die mis is verwarrend en laat haar alle besef van tyd verloor.
Sy wens die grys mistigheid weg, sodat sy kan sien hoe lyk haar nuwe tuiste. Wat gaan hierdie uithoek van die land vir haar inhou? Gaan sy hier weer rus en vrede in haar gemoed kry, of gaan die seer en verlange, waarvan sy probeer wegvlug, hier ook nog ’n houvas op haar hê?
Sy byt haar kieste vas. Sy moet net nie vanoggend weer al die ou geraamtes uit die kas haal nie. Hierdie dorpie met sy vaal misgordyn is triestig genoeg.
Vinnig was sy haar gesig in die wasbakkie. Sy trek ’n somerrokkie aan wat sy gisteraand al uitgehang het. Dan soek sy eers in haar tas vir ’n truitjie voordat sy dit toeknip en netjies eenkant neersit.
Sy gaan staan in die nou gangetjie van die trein sodat sy die perron kan sien. Die venster is stram van die klammigheid en sy sukkel om dit oop te kry. Haar oë fynkam die verlate perron.
Meneer Erlank, die hoof van hierdie tweemanskooltjie, is die enigste mens op hierdie moedverlore dorpie wat weet dat sy vandag aankom. Die Departement van Onderwys het haar laat weet dat meneer Erlank alle verdere reëlings in verband met haar verblyf sou tref.
Die stasie is egter stil en verlate. Die moedeloosheid sak, soos die mis buite, om haar toe. Hierdie pos was vir haar ’n ware uitkoms. Sy het geprobeer om soveel kilometers moontlik tussen haar en Pieter te kry. Sy sug. Maar . . . op hierdie oomblik voel dit vir haar of sy dit darem té goed reggekry het.
Die mis verloor stadigaan sy stryd teen die son, want die vuil houtgeboutjie op die stasie is nou duidelik sigbaar. ’n Man in ’n swart uniform kom gaap-gaap om die hoek – ’n groot bos sleutels al swaaiend in sy hand.
Angstig tuur sy in die rigting skuins agter die stasiegebou toe sy die gerammel van ’n voertuig hoor. ’n Ou vragmotor met ’n ruwe houtbak kom hou omtrent bo-op die perron stil.
Alet knip haar oë . . . alles lyk so vreemd, so . . . asof iemand die horlosie vier of vyf dekades teruggeskuif het. Die vragmotor het geen dak nie en die voorste sitplekke is ook, soos die bak, net ’n ruwe houtkonstruksie. Die oorspronklike toebehore het blykbaar lankal plek gemaak vir minder gerieflike plaasvervangers.
’n Kort, dikkerige oubasie spring rats van die saamgeflanste vragmotor af en drafstap na die stasiegeboutjie. ’n Fris werker rek hom lui uit en klim traag en stram van die vragmotor af.
Alet voel asof sy die misgordyn kan oopskuif. Sy hoop regtig nie meneer Erlank laat haar te lank wag nie. Sy is moeg en honger en vuil.
Die swart roet klou aan alles vas en daar is fyn stukkies steenkool in haar klere en hare.
Sy pak haar bagasie in die gang, knyp haar handsak onder haar arm vas en spring dan op die lae perron uit.
Die stasiemeester beskou haar nuuskierig deur sy vuil venstertjie. Hy beduie iets aan die oubaas van die vragmotor en stap dan uit na haar toe.
“Goeiemôre, juffrou!” Hy steek ’n slap hand na haar uit.
“Goeiemôre, meneer!” Alet glimlag hom dankbaar toe.
“U is seker die nuwe skooljuffrou?”
“Ja, ek is. Meneer Erlank . . . hy sou my hier kom kry . . .ek weet nie waarheen om te gaan nie.”
“Meneer Erlank!” Die stasiemeester beskou haar skepties. “Dit is vandag Vrydag, juffrou, en die skole begin eers Maandag.”
Alet staar hom onnosel aan, sy kan glad nie die kloutjie by die oor bring nie.
“Maar . . . ek verstaan nie . . . dit is die enigste trein waarmee ek kon kom . . . die volgende trein kom eers Dinsdag en . . . aarde, ek sal darem graag eers my dinge agtermekaar wil kry voordat die skole begin!”
’n Stadige glimlag van begrip trek oor die stasiemeester se gesig.
“Ag, ekskuus tog, juffrou! Hoe sal jy ook nou weet . . . meneer Erlank is nie vakansietye in Walvisbaai nie . . . hy . . . hy boer naby Usakos se wêreld.” Die stasiemeester raak baie belangrik, hy weet mos darem nou dinge wat hierdie nuwe juffroutjie nie weet nie.
“Nou sien . . . vakansies en naweke, dan gaan hy gewoonlik na sy plaas toe. Hy sal beslis nie hier wees voor Sondagaand nie.”
Alet staar hom verslae aan.
“Meneer . . . u weet nie dalk wie my dan sal kan help nie . . . as ek net weet waarheen om te gaan of waar om my huisie se sleutel te kry . . . hier is blykbaar ’n huisie vir my beskikbaar.”
Die verontwaardiging maak haar stram. Meneer Erlank kon darem maar net die ordentlikheid gehad het om iemand te vra om haar hier te kom ontmoet, of darem net vroeër iets met haar gereël het.
Alet loer om haar rond. Alles is vuil en nat sand kleef aan alles denkbaar. Nêrens is ’n groenigheidjie te bespeur nie. Die stasie is so besig soos wat ’n stasie maar kan wees waar net een passasier afklim. Daar is darem die oubasie wat die vrag wat van die trein afgelaai word met die hulp van sy werker behendig op die vragmotor laai.
“Hm . . . meneer?” Alet keer vinnig dat die stasiemeester nie moet terugstap na sy kantoortjie nie. “Hier is nie dalk so iets soos ’n taxi nie?”
Die stasiemeester gaap haar eers aan voordat hy sy kop agteroor gooi en bulderend lag.
“Nee, juffrou, al is dit 1940 . . . ou Walvisbaai . . .” Hy lag weer lekker. “Ou Walvisbaai is so vyftig jaar ná die tyd . . . ek is jammer, maar wag so ’n bietjie, miskien kan hulle jou help.”
Hy draai vinnig om en stap in die rigting van die oubasie. Sy stem klink hard en skril oor die verlate stasietjie.
“Frau Wolf! Kan julle die juffrou saamvat? Jy kan haar sommer by Grieta Visser aflaai. Sy sal weet wat om met haar te maak.”
Alet staar verbaas na die oubaas van die vragmotor wat vinnig nader kom en sy hand na haar uitsteek.
“Guten Morgen! Ek is Frau Wolf . . . jy kan met die grootste graagte saamry . . . as jy nie omgee om op die ou oop vragmotor te ry nie.”
Stomme ongeloof maak dat Alet die histeriese giggel met moeite onderdruk. Die kort, dikkerige oubasie is toe ’n kort, dikkerige Duitse tannie.
Alet knik net; sy vertrou haar stem glad nie. Haar humorsin verdryf al haar gebelgdheid teenoor die onbekende meneer Erlank. Vinnig draai sy om en klim terug in die trein. As die ou tannie die vrag van die trein op haar vragmotor kan oorlaai, kan sy wat