“ás die Bos ’n vlei vol lelies wegsteek en ás die Bos wou gehad het jy moet sy lelies kry, sou jy dit teen hierdie tyd al gekry het. Gaan huis toe.” Maar die man praat mooi, hy sê ek moet hom die pad na die lelies toe beduie. “Mister,” sê ek, “daar loop nie ’n pad na die lelies toe nie.” Toe vra hy of hy die kind kan teken; ek sê vir hom ek laat nie van my meisiekind ’n gesnede beeld teken nie.
Ek was nog nie halfpad met die stoeletjie se uitsaag nie, toe kom White en Christie daar by my aan en ek sê vir hulle as hulle wil sit, sal hulle maar daar buite moet sit, ek los nie die werk nie. Alles is agter. White het gaan sit en Christie het bly staan asof dit nie na sy sin was onder sy voete nie. Toe kom dit uit dat hulle eintlik daar is sodat White in Christie se teenwoordigheid die laaste orders kon afgee en daarom het hy Engels gepraat sodat Christie kon verstaan. Hy het gesê ons moet alles in ons vermoë doen om die Italiane kalm en tevrede te hou, totdat hy van die goewerment verneem het wat daar omtrent hulle gedoen gaan word. Of hulle vry terugvaarte gaan kry of nie, en indien wel, wanneer. Die antwoorde op sy eerste briewe, toe hy nog met hulle op die dorp was, behoort teen dié tyd in sy kantoor te lê en hy sou alle tyding saam met een van die boswagters uitstuur platrand toe. Gebeur dit dat hy intussen magtiging kry om die sjieling per dag per kop aan hulle uit te betaal, sou hy sorg dat die nodige proviand weekliks gekoop word en ook uitgestuur word platrand toe. Daarmee was Christie nie tevrede nie. Hy’t gesê dat hy reeds hoeveel geld aan hulle voorgeskiet het en dat hulle belowe het om dit aan hom terug te betaal. White moes die geld weekliks net so uitbetaal. In my hart het ek gewonder wie hulle dink elke week die sak sjielings platrand toe sou dra, maar niks gesê nie. Dit sou nie Silas Miggel wees nie. Toe sê Christie vir White om tog nie te vergeet om nog ’n paar tente te stuur nie, en komberse, en kookpotte, en wateremmers en en en.
Ek het hulle maar so werk-werk gestaan en luister. Neuk sou dit neuk. Die beste was om stil te bly en te wag dat White eers uit die pad uit is.
Toe bring Mirjam vir hulle koffie buitetoe en ek sien Christie se oë bly op haar soos ’n houtkoper s’n op ’n mooi vrag hout. Ek vra vir White, op Hollands, of die man ’n vrou het. White sê hy weet nie, die man het weinig oor homself gepraat.
“En jy sal maar moet mooi werk met hom, Miggel,” waarsku White my op Hollands. “Hy verkeer onder baie druk en is taamlik humeurig.”
“Mister White, Mister hoef nie met een bekommernis hier weg te stap nie. Ons sal regkom. Kyk Mister maar net lat Mister dadelik aan die goewerment skryf lat ek nou hier vir Mister instaan in ruil vir my blyreg. Dis al.”
“Dit sal die eerste wees wat ek doen sodra ek môre in my kantoor kom.”
“Hoe gaat Mister op die dorp kom?”
“Ek het gereël dat een van die boswagters my goed vir my kom dra. Ek neem sommer die brief wat Mister Christie oor die Grassi-kind geskryf het, saam vir konstabel Ralph. Probeer tog asseblief om meer simpatiek teenoor die Grassi’s te wees, Miggel, hulle het nie die kind vir Tomaso gegee nie.”
“Mister glo soos Mister glo, en ek glo soos ek glo.”
“Hierdie mense is verward, Miggel, wees hulle genadig en kyk mooi na hulle.”
“Mister,” het ek hom gerusgestel, “solank ek na hulle kyk, sal hulle niks oorkom nie. Mister kan hulle maar tel. Verbeel ek my of lyk die Grassi-man soos een wat nie heeltemal gesond is nie?”
“Hy was glo baie siek op die skip van Engeland af.”
Die aand het ek ’n bietjie aan my Engels geoefen. Oor die tussenin woorde het ek nie veel getraak nie; solank ek die main words had om vir Christie te gee, sou ons mekaar ver genoeg verstaan. Kom daar die dag regtig misverstand, moes Mirjam kom help, sy was goed met die Engels.
“Hoe sê ’n mens vir Gouna se platrand op Engels, Mirjam?” Ek het sommer van die tafel af kamer toe gepraat, want sy het al gelê.
“Gouna’s plato, Pa.”
“Dit klink nie vir my reg nie. Is dit nie flêt rênd nie?”
“Pa vra vir my, ek sê vir Pa en dan stry Pa.”
“Hoe sê ’n mens op ’n ordentlike manier en op Engels vir ’n man dis nie sy plek hierdie nie?”
“Pa gaan nie met Mister Christie skoor nie!”
“Ken jy jou pa as ’n skoormaker, Mirjam?”
“Nee, maar as Pa die dag verkeerd is, is Pa harder as ’n stuk ysterhout.”
“Jy maak ’n fout, Mirjam, nie die dag wat ek verkeerd is nie, die dag wat ek reg is en wat ek my nie van ’n byl laat kap nie. ’n Man wat nie sy staan kan staan nie, beteken niks.”
“Solank Pa net nie vergeet dat dit Mister Christie is wat oor die Italiane aangestel is, en nie Pa nie.”
“Van wanneer af staat hy bo die kroon? Hy’s gehuur om hulle taal te praat. White is die goewerment se man en ek staat in vir White. Jy kan maar sê tot die dag wat die skip kom, is Silas Miggel die kroon oor hulle. Die ergste wat ek vir my sien voorlê, is om die spul goed by die name te leer ken.”
Toe ek weer sien, toe staan sy by die tafel. “Dis nie goed nie, Pa, dis mense!”
“Nou dan het ek nog nooit van mense met sulke name gehoor nie, en dit sal bars om die spul uitmekaar te ken. ’n Man se tong kan agteroorslaan. Dis alles net erre, dit rol en dit hardloop.”
“Daar is die mooiste ou seuntjie met ’n pikswart krulkoppie onder hulle, Pa. Sy naam is Felitze.”
“Hoekom kan hulle nie plyn Fielies sê nie?”
“Moenie vir hulle begin byname gee nie, Pa!”
As daar net iewers was waarheen ek haar kon stuur tot hulle weg was, maar waarheen? Die kers het skeef gebrand en die was het ’n bolling in die blaker gemaak. Deur die venster het ek gesien die weerlig slaan agter op die see. As dit agter op die see weerlig, kon jy maar tel: oor drie dae val die water. Dit kon neuk.
Ek het voordag opgestaan en weer die strikke gaan naloop. In die derde een was ’n bloubokkie, skaars genoeg om twee mense van kos te gee. In die ander was niks. Toe ek by die huis kom, sê Mirjam Mister White was daar om te kom groet, hy is klaar weg. En ek staan nog langs die huis om die bokkie af te slag, toe kom Christie uitgevat daar aan en sê vir my daar moet vuurmaakhout by die tente kom. Nie good morning of good day nie, net die order vir die hout. Ek sê vir myself: Silas Miggel, jy sal nie jou siel tot niet vererg vir hierdie man nie, jy sal waardig staan op die platrand. Ek roep Mirjam om te kom oorneem by die vleis en ek sê vir Christie ek was net my bande, hy kan maar solank vir my ’n paar manne gaan bymekaarmaak, ek bring die byle en die rieme.
“Die Italiane, Mister Miggel,” sê hy vir my met ’n vieserige trek van die mond, “sal nie in hierdie bos ingaan om hout te kap nie.”
“Dan sal hulle sonder hout moet klaarkom, Mister Christie: wie nie kap nie, het nie hout nie. Whet of de forest.”
Toe staan Mirjam en lag. “Nie whet of de forest nie, Pa, law of the forest!”
“Nou law of the forest dan! En lag jy weer vir my, stel ek jou aan om vir hom te sê wat ek sê sodat hy vir hulle kan sê wat jy sê wat ek sê en dan kyk ons watse gemors dit is.”
Christie was aan die rondtrap. “Die mense moet hout hê, Mister Miggel!”
“Dit glo ek. ’n Mens kan nie sonder hout leef nie. Loop kry vir my drie sterkes onder hulle en sê vir hulle ek is nou daar met die byle en die rieme.” Ek wou nog byvoeg dat hy vir hulle moet sê om ou klere aan te trek, maar toe ek weer sien, is hy al op pad terug tente toe met lang treë nes ’n konstabel.
Ek het die drie oorkap-byle, die handbyl en die rieme gevat, my skoene aangetrek en tente toe geloop. Party het rondgestaan, party het rondgesit en van Christie was daar nie ’n teken nie.”
“Buon giorno, signor Miggel.” Dit was Petroniglia. Sy’t verlep geklink. Van die ander het agter haar aangesê en een vir een het nader gekom en na my kom staan