hy vriendelik en begin haar uitvra oor Suid-Afrika. Voor sy weet hoe dit gebeur het, vertel sy hom van die land waar die son die meeste van die tyd skyn, van haar kinderdae eers op die platteland en toe later in die stad waar haar vader ingenieur was.
“Leef jou ouers nog?” vra hy.
Haar gesig verstyf. “Nee. Hulle is albei in ’n motorongeluk dood. So vier jaar gelede. Bietjie langer.”
“Enige susters of broers?”
“Nee. En jy?”
“Nee.”
“En jou ouers?”
“Leef ook nie meer nie. Maar hulle is lankal dood. Hulle was middeljarig toe ek gebore is.”
“Twee weeskinders,” sê sy en glimlag effens.
Hy tel die spyskaarte op, elkeen die grootte van ’n koerant, en gee die een vir haar aan. “Wil jy solank kyk wat jy wil eet? Die kalfsvleis is heerlik. Ek kan dit aanbeveel.”
“Was jy al dikwels hier?” vra sy en lees die spyskaart sonder om in te neem wat daar staan.
“’n Paar keer. Ek bring graag sakemense hierheen. Dis so rustig.”
Sy kyk om haar rond. Hulle is steeds die enigste mense daar, maar alhoewel die vertrek relatief groot is, is dit tog intiem. Miskien die lae plafon en houtvuur wat dit so laat voel. “Wat doen jy?” vra sy. “Watse werk, bedoel ek.”
Hy glimlag effens. “Dis moeilik om in een woord te sê. Ek is ’n sakeman.”
“O, ek sien. Vir wie werk jy? Watter firma?” Dan kry sy skaam omdat sy so uitvra. Hy is nie Gerrie nie. “Jammer, dit klink baie nuuskierig.”
“Ek werk vir my eie firma,” sê hy. “My oupa het daarmee begin, en ek het in my vader se voetstappe gevolg.”
Sy begin ontspan in die gemoedelike atmosfeer en dit maak haar vrymoedig. “Jy lyk meer na iets soos … iets soos ’n advokaat.”
Hy lig sy een wenkbrou. “Vreemd dat jy dit sê. Dis wat ek studeer het. Regte. Dis wat ek sou wou gedoen het as dinge anders was. En my vader het my toegelaat om dit uit my sisteem te kry. Daarna moes ek ekonomie bestudeer.”
“En?” vra sy. “Is jy gelukkig?”
Hy kyk na haar met ’n blik wat sy nie kan peil nie. “Ek dink ek was suksesvol genoeg.”
Ja, sy onthou dat Ester gesê het hy is suksesvol. Dis seker genoeg. As hy so sê.
Hulle bestel hul kos en sy laat haar deur hom lei. Die kos is inderdaad so heerlik as wat hy belowe het, en sy kan ontspan want niks is te ryk of vreemd nie, en die eienaar het haar belowe dat hy geen versteekte lepels brandewyn in enigiets gegooi het nie. Net voor hulle hul hoofgereg klaar geëet het, verskyn ’n klein seuntjie in die deur, en na hy ’n lang ruk net na hulle gestaan en staar het, kom hy nader tot hy langs Lize staan. Hy is omtrent ses jaar oud of miskien jonger, en hy staan eenvoudig na haar en staar sonder om sy oë te knip.
Sy kyk na hom en glimlag. “En sê nou ek verander in ’n voël en vlieg by die venster uit? Dit kan gebeur as iemand so na ’n mens kyk, het jy dit geweet?”
Die seuntjie grinnik. “Jy’s nie ’n voël nie, jy’s te mooi.”
“Dink jy so?” vra sy geamuseerd.
“Ja,” sê hy beslis. “En ek weet jy kan nie vlieg nie. Mense kan nie.”
“Jy is reg,” gee sy toe. “Maar ek kan droom dat ek kan vlieg.”
“Ja. Ek droom partykeer dat ek kan vlieg.” Sy pa roep na hom vanuit die kombuis en hy kyk teësinnig in daardie rigting. “Wil julle nie saam met my kom bal skop nie?” vra hy dan vinnig. “My boetie is vir die naweek by sy maat en daar is niemand om met my te speel nie.”
Sy lag. “Nee, hoor, ek kan nie.”
Hy steek sy handjie uit en vat aan haar vinger. “Die heks sal jou nooit opeet nie.”
“Die heks? Watter heks?”
“Van Hansie en Grietjie. Onthou jy nie meer nie? Hulle moes hulle vingers deur die tralies steek.”
Maar die kind se pa kom boender hom weg en maak knikkend en buigend verskoning vir die kind se gedrag. Lize kyk hom agterna tot hy klaend in die gang verdwyn. “Nou ja,” sê sy geamuseerd. “Een voordeel. Die heks sal my nooit opeet nie.”
Dis asof die kind die laaste stramheid tussen hulle verwyder het, en terwyl hulle wag op hul nagereg, gesels hulle ontspanne oor algemene sake, die dreigende staking, die miserabele somerweer. En Lize voel ook hoe die kruin van die golf begin buig, af sand toe. Dis makliker om stil te bly as om te praat, dit word moeisaam om die lepel na haar mond te bring, die ou, ou moegheid is terug soos sy geweet het sal gebeur. Sy eet nie klaar nie, maar vou haar hande op haar skoot en laat dit daar rus. Toe hy vra of sy koffie wil hê, skud sy net haar kop.
Sy het geweet dit sal gebeur, dis waarom sy van die begin af nie wou kom nie. Sy ken haar beperkinge en daar is vir haar niks so aaklig as om regop te moet sit en funksioneer as sy liewer plat wil lê met haar oë gesluit nie.
“Sal ons maar gaan?” vra hy asof hy haar gedagtes gelees het. Dis ook nie eens nodig nie. Hy het gesien hoe die spiertjie by haar mondhoek begin styf trek, en sy het dieselfde uitgeputte uitdrukking wat hy die dag in sy motor gesien het. ’n Blom wat net vir ’n paar uur oop bly voor dit verwelk. Hy vra ook nie haar toestemming nie, maar stap om na haar, trek haar stoel uit en ondersteun haar tot sy staan. En so, met sy arm onder haar elmboog, lei hy haar na die motor waar sy dankbaar agteroor gaan lê.
“Dis nog nie eens donker nie,” sê sy mymerend. “Jy kan nog die stad platdraf voor dit middernag is.”
“Ek het geen behoefte aan so iets nie,” sê hy styf. Dan kyk hy af na haar. “Wil jy dadelik huis toe gaan of wil jy nog ’n ent gaan ry?”
Haar eerste reaksie is om te sê sy wil asseblief dadelik huis toe gaan, maar die aand is so mooi met misvliese wat oor die weilande hang en die somerson laag op die horison, rooi agter die dun wolke, dat sy tog instem om eers ’n ent te ry.
Dit word ’n rustige rit. Hy praat glad nie en vereis geen reaksie van haar nie behalwe om nou en dan na iets te wys. ’n Reier wat soos ’n standbeeld in die vlak water staan, ’n bleshoender-vader wat met gesis die ander eende van sy wyfie se nes verjaag, ’n besonder mooi blommende boom wat in die water weerkaats word. Sy kyk en soms knik sy, maar die meeste van die tyd lê sy net stil agteroor met ’n effense glimlag om haar lippe. En hy dink afgetrokke: dis verkeerd. Dis verkeerd dat ’n jong meisie so lyk.
“Hoe oud is jy?” vra hy skielik.
“Agt en twintig. Amper.”
“Hoe amper?”
“Volgende week.”
“En hoe gaan jy dit vier?”
“Vier?” vra sy en haar stem word bitter en heftig. “Wat is daar om te vier?” Want ek sal by die hospitaal wees, en die enigste rooi blomme sal in die wagkamer staan. As ek gelukkig is.
“Sal jy weer saam met my uitgaan?” vra hy en draai die motor se neus in die rigting van die stad.
Sy antwoord nie dadelik nie. Dan sug sy. “Ek weet nie. Dis beter om nou reeds te weier as om jou ’n uur voor die tyd te bel en te sê dis onmoontlik.”
“Ek sal dit so aanvaar,” sê hy gelykmatig. “En ek bedoel dit. Ek wil nie hê jy moet gedwonge voel om te gaan nie. As jy op die aand nie kans sien daarvoor nie, mag jy my laat weet.”
Sy draai haar kop teen die kussing en kyk na hom. “Dankie,” sê sy stadig. “Op daardie voorwaarde sal ek dit aanvaar.” En na hulle ’n ruk in stilte gery het, voeg sy by: “Jy is ’n goeie vriend.”
DRIE
Die middag van haar verjaardag,