maar ek sal maar dat my neus my lei.”
“My susterskind voel opgewasse vir die werk, so jy kan maar nou huis toe gaan as jy wil. Dan kan jy vandag nog in die pad val.”
“Hoekom? Ek kry al meer die gevoel meneer kan nie wag om van my ontslae te raak nie.”
“Ek en my vrou het ook ’n dogter gehad – daar is net drie dae verskil tussen jul geboortedatums. Sy is egter op tienjarige ouderdom oorlede. As sy nog geleef het, en dieselfde dinge het met haar gebeur as met jou, sou ek berge versit het om haar weer gelukkig te sien. Ek wil hê jy moet ook gelukkig wees.”
Toe Nadia by haar woonstel kom, besluit sy om dadelik in die pad te val. En moontlik is dit haar drome van De Meer die vorige nag wat haar laat besluit om daarheen te ry. Sy kyk op haar horlosie toe sy die woonstel se deur agter haar sluit. As alles voorspoedig verloop, behoort sy nie later as vieruur by De Meer aan te kom nie.
By die straat na die inrigting waar Johny is, draai sy op die ingewing van die oomblik af. Sy aarsel voor die gebou voordat sy uitklim, want sy weet nie of dit die regte ding is om te doen nie. Die vorige keer toe sy hom in die hospitaal besoek het, was sy agterna só geteister deur skuldgevoelens dat advokaat Duvenhage daarop aangedring het dat sy ’n berader gaan sien.
Sy staal haar en stap doelgerig die gebou binne. Anders as die vorige keer, kyk die persoon agter die ontvangstoonbank skaars op toe sy vra of sy Johny Marais kan besoek.
“Ja, stap maar deur. Hy’s in kamer 4, regs af in die gang.”
Die kamer se deur staan oop. Hy lê met sy gesig na die deur gedraai. Sy oë is oop, maar dit staar steeds leweloos by haar verby.
“Johny,” sê sy sag toe sy by die bed kom. “Dis ek, Nadia. Onthou jy my?”
Maar daar is geen reaksie nie. Nie eens ’n oogknip of die roering van ’n gesigspier nie. Ook nie toe sy haar hand voor sy oë beweeg nie.
Die reuk van die urinesakkie langs die bed laat ’n naarheid in haar opstoot, maar sy onderdruk dit en haal haar donkerbril af. Toe haal sy ’n snesie uit haar sak om sy kwylende mond skoon te vee.
“Johny, ek is so jammer … Ek het nie geweet die pistool was gelaai nie. Jy weet tog ek sou dit nie reggekry het om … Johny, jy moet gesond word. Jy moet my vertel van die geld met my mondigwording. Hoe het jy daarvan geweet?”
Toe sy ’n geritsel by die deur hoor, sit sy vinnig die bril terug op haar gesig voordat sy omdraai en daarheen kyk. Sy snak van verbasing toe sy die persoon herken. “Joan! Waar kom jý vandaan? Ek bedoel, wat maak jy hier?”
Die meisie in die deur kyk vlugtig na die man op die bed, voordat sy na Nadia kyk. Toe glimlag sy effens. “Hallo, Nadia. Jy lyk so anders, ek sou jou nooit herken het as dit nie vir jou stem was nie. Ek is net so verbaas om jóú hier te sien.”
“Ja, wel, ek … wou maar net sien hoe dit met hom gaan.”
“Ek is om dieselfde rede hier. Om seker te maak hy is nie dalk besig om gesond te word nie. Vuilgoed soos hy verdien dit nie om te leef nie.”
Nadia verstaan Joan se bitterheid, maar sy kan haar nie daarmee vereenselwig om enigiemand dood te wens nie. “Dit lyk nie of daar hoop op herstel is nie,” uiter sy dus maar flouweg.
Joan kyk na die man op die bed. “Ek stem saam. Dis die tweede keer wat ek hom kom besoek. Daar is definitief agteruitgang. Nugter weet hoe ek my destyds kon verbeel het ek is verlief op hom. Maar nou ja, jy sal weet. Jy’t mos dieselfde stel met hom afgetrap as ek.”
“Ek het nog nooit kans gehad om jou te bedank nie,” sê Nadia. “Jou getuienis in die hof was eintlik my redding. Anders het –”
Joan maak haar met ’n handgebaar stil. “Ek was daartoe gedwing, aangesien dit mý gesteelde pistool was wat afgegaan het toe hy dit by jou wou afvat. Eintlik verlekker ek my daarin dat hy nou so lyk,” beduie sy met haar hand na Johny. “Die dief! Ek haat die gedagte dat ek ooit met so ’n monster deurmekaar was.”
“Ja, ons het albei ’n duur les geleer.”
“’n Baie duur les,” beaam Joan. “Woon jy nog op George?”
“Ja, maar ek is met verlof en kuier hier in die Kaap by ’n vriendin. Met die bus gekom, want danksy hierdie skurk het ek nie eens meer ’n motor nie.”
Nadia skraap haar keel. “Joan, ek het ná die hofsaak berading ontvang. Dit het nogal gehelp. Dink jy nie dit sal jou ook help nie?”
“Nee wat, ek kom goed reg daarsonder. Om hom só te sien is die beste berading wat ek kan ontvang.” Toe kyk sy op haar horlosie. “Ek moet gaan. My vriendin wag buite in die motor vir my. Sy moet oor vyftien minute by die tandarts wees. Gaan jou goed.”
Nadia talm nog ’n wyle in die kamer totdat sy ’n motor buite hoor wegtrek. Toe kyk sy vir oulaas na die man op die bed voordat sy met ’n siek gevoel, en die gedagte dat sy liewers nie moes gekom het nie, die gebou verlaat.
Drieuur die middag verlaat sy die snelweg tussen George en Knysna om die pad na Vissersbaai te neem. De Meer se afdraai is kort duskant Vissersbaai. Sy wonder hoe dié sukkelrige plekkie deesdae lyk, en of daar hoegenaamd nog mense woon.
Sowat vyf kilometer voor Vissersbaai bereik sy die verweerde padwyser na De Meer. Te oordeel na die slaggate en gehawende toestand van die stofpad het niks verbeter nie, dink sy by haarself nadat sy afgedraai het.
Op die laaste bult voor die afdraand na De Meer hou sy stil en klim uit om die plek te besigtig. Haar blik dwaal eerste oor die meer. Dít lyk nog soos sy dit uit haar kinderjare onthou. Die meer met sy rotspunte wat bo die water uitsteek, lê in ’n halfmaan om die bewoonde gebied gekrul. Die berg wat soos ’n reuseslang die paar huise en meer omvou, om met sy kop bo-oor die meer te hang. Slangkop … Hulle moes daar wegbly. As jy dit daar waag, sluk die slang jou in.
Sy glimlag weeïg. Vandag weet sy hoekom die grootmense so gesê het. As jy daar loop en jou voete gly onder jou uit, sal jy jou morsdood val. Maar as kinders het sy en Dimitri vas geglo die slang sál hulle insluk. Die huise op die oewer is nog nie in sig nie, maar die res van die plek het nie veel verander nie.
Dog, toe sy verder ry en die plek sien waar oom Koos en tant Lettie le Roux gewoon het, rem sy instinktief. Van die huis én viswinkeltjie is daar niks oor nie. Net murasies! Wat het van oom Koos en tant Lettie geword? Hulle was nie meer jonk nie. Sou hulle dood wees? Sy het so gehoop hulle sal haar meer inligting oor haar herkoms kan gee.
Sy rem weer toe die linkerkantste oewer van die meer in haar gesigsveld verskyn. Die laaste huis, die een waarin Dimitri-hulle gewoon het, is smaakvol opgeknap. Dáár het ’n verandering ingetree. Die huis net langsaan, waarin sy as kind gewoon het, staan ook nog. Maar van die ander oewerhuise is daar ook niks oor nie. Net murasies. Aan die oorkant van die smal grondpaadjie lê die stukkie veld nog oop en onbebou tussen die pad en bult van die slang se vet lyf waar die beter huise begin.
Eers as tiener het dit tot haar deurgedring wat die betekenis daarvan was dat ma-Anna gesê het die mense teen die bult kyk op hulle neer. As kind het sy gedink dis oor hulle hoër woon en moet afkyk oewer toe.
Sy ry stadig verder en wonder wat haar genoop het om hierheen te kom. Dis definitief nie die ideale plek om die verlede van haar af te skud nie. Die herinneringe aan die besope man en kyfagtige vrou wat haar grootgemaak het, is nie aangenaam nie.
In die eerste huis het die Strydoms gewoon, onthou sy toe sy op die gelykte langs die meer kom. ’n Drinkersvriend van haar pa, met ’n vrou wat nog erger as ma-Anna kon kyf. Hulle het drie kinders gehad, maar die welsyn het hulle op ’n dag kom haal en Nadia het hulle nooit weer gesien nie. In die tweede huis het ’n ou vroutjie met baie plooie gewoon. Sy het snaakse klere gedra en was sonder tande. Ma-Anna het gesê sy is ’n heks, hulle moet daar wegbly en haar uitlos. Hulle het ook, want sy en Dimitri was bang die heks toor hulle.
In die volgende huis het die Jansens gebly. Van dié huis is daar ook niks oor nie, net ’n paar verstrooide bakstene. Sy onthou weer die geraas en gevloek in die nag, en tant Koekie wat haar voortdurend