Helene de Kock

Debora gaan huis toe


Скачать книгу

staan ’n verroeste naambord met die woorde Koortsenhoek. Daïrus en Hanta Koort­sen. Die Citroën wieg heen en weer op die bedrieglike los gruis en die kar klim soms teen ’n skuinste uit voordat dit weer die spoor kry. Sy sien hoe haar pa konsentreer, want as daar een ding is wat jou nes ’n steeks perd kan afgooi, is dit ’n grondpad.

      “’n Hospitaaljaar kan moeilik wees,” sê haar pa later rus­tig, trap liggies rem om ’n sloot in die pad te vermy. “Baie reën hier gehad,” gaan hy aan en klik met sy tong. Hy wys lande se kant toe. “Kyk die erosie. Daïrus moes hoër klipwalle hier­langs gemaak het. Kyk al die sandsteenklip wat hy kon gebruik het.”

      Sy glimlag. “Het Pa nog altyd Pa se mes in vir oom Daïrus?”

      “Hemel, Debora, jy weet hoe stiksienig party mense is. En Daïrus Koortsen is by uitstek totaal blind vir wat om hom aangaan. Hy hiet en gebied almal. Hy dink alle mense is so ge­dagteloos soos skape. En sy arme vrou, dié ja en amen op als.”

      Debora swyg liewer. Ongewoon dat haar pa so gal afgaan voor ’n vreemdeling. Dalk is hulle nie so vreemd vir mekaar nie? Nietemin, sy ken ook die Koortsens. Klein Daïrus was saam met haar op skool. Moeilikheid is vir hom lekker. En as daar nie is nie, dan maak hy dit. Soos die dag toe hy die skool se jare lange tuinwerker met sy kadetstewel van agter geskop het toe die man nie gou genoeg na sy sin groet nie. Genadig­lik het Dieter die knaap blitsig bygekom. Self ook in die hoof se kantoor beland, maar met die kenmerkende uitgesproken­heid dat hy nie kon nalaat om Daïrus te tugtig nie aangesien dié se eie pa dit nie doen nie. Dit was ’n affêre wat kort dus­kant die plaaslike koerante gaan draai het. Dis nou van haar neef Dieter, hy kan self moeilik wees as dit moet. Maar immers raak hy ontstig oor dinge wat hy meen nie reg is nie. Daïrus Koortsen Junior doen net; hy dink selde.

      Sy sug diep. Dat dinge in hierdie land nie lekker is nie, is mos vir almal wat enigsins hul kop gebruik duidelik. Dis ’n feit wat haar dikwels ontstel. En sy weet die Koortsens leef met oogklappe aan. So sê haar ma ook altyd. Sy kan nie anders as om saam te stem nie. Want links, skuins teen die hang van die sandsteenkop, klou daar ’n klompie strooise. Sommige dakke kort nuwe grasdekking. Ander se mure is besig om gevaarlik oor te hel afdraand toe. Aan ’n slap draad tussen twee houtpale wapper wasgoed.

      Haar pa klik met sy tong toe hy haar blik vir ’n oomblik volg. “Ja, dis soos wat jy dink. As mens nou sien hoe netjies en gerieflik Casper Pienaar se werkershuise is, dan kan Daïrus Senior hom skaam.”

      “Maar, Pa, julle ken mekaar tog al donkiejare. Waarom praat Pa nie met hom nie?”

      Hy snorklag. “Wag en kyk. En terloops, Debora, doen asseblief alles wat ek jou aansê om te doen as ons daar kom.”

      “Maar natuurlik, ek …” Sy kyk in die syspieëltjie maar Tristan Murray sit woordeloos en uitkyk na die skemering wat die koppe persrooi kleur.

      “Nee,” gaan haar pa ongekend driftig voort, “daar is niks natuurliks daaraan nie, glo my. Mens kners op jou tande van begin tot einde.” Hy blaas sy asem vinnig uit. “Jy vra waarom praat ek nie. Of waarom praat Casper Pienaar nie. Maar die Koortsens en baie ander soos hulle hoor en sien niks meer nie. Dis geriefliker.”

      ’n Stilte maal en Marnitz skud sy kop. “Kyk, Debora, mens kan ook nie almal kwalik neem nie. Ek is soos die meeste ander mense nie apaties nie, maar ek is ook geen aktivis nie. Ek is net ’n dokter. En ek leef my oortuigings uit.”

      “Dis die heel verstandigste,” laat Tristan van agter af hoor. “Leef en laat leef.”

      “Ja,” stem Marnitz saam, “maar dis juis daardie ‘laat leef’ wat baie mense nie begryp nie.”

      “Dis ook ongetwyfeld waar,” beaam Tristan rustig.

      Debora vra nie verder uit nie. Verwonder haar tog weer dat Marnitz Schlagerfeldt so vryelik voor Tristan Murray gesels. Sy weet mos al jare dat haar pa nie eintlik politiek praat nie. Hy leef dit, soos hy sê. Daardie belangrike politiek tussen mens en mens.

      Die sandsteenopstal doem agter die hang op. Haar oë vee oor die netjiese werf met die akwablou swembad in die voortuin, die geteëlde dak.

      Met die stilhou voor die huis verskyn Daïrus Koortsen Senior se bonkige gestalte uit die skadu van die voorstoep.

      “Dag, dokter!” bulder hy. “Kom in, kom in!”

      Hulle klim uit, maar Marnitz bly dokterstas in die hand by die motor staan. “Nie nou nie, Daïrus. Ek wil by die pasiënt kom.”

      “Nog nooit nóú al nie!” roep die man en wink hulle nader. “Kom, Hanta het heerlike kos gemaak. Spesiaal vir julle. Nogal drie dokters. Sysie sal haar wat verbeel.”

      Marnitz bly staan. “Ek wil eers die pasiënt sien,” sê hy stomp.

      Hanta kom by die voordeur uit, spierwit voorskoot om die mollige middel. Sy druk-druk aan haar hare toe sy Debora sien en glimlag lief. “Nou toe. En nou het ons die klein dokter­tjie ook hier.”

      Debora ril. Iemand wat enige vorm van ’n verkleinwoord gebruik om haar te beskryf, daal onmiddellik in haar estimasie. “Middag, mevrou,” sê sy bot. Tristan knik net.

      “Nou toe kom,” nooi Hanta weer met ’n senuagtige blik na haar man. “Julle moet eers eet. Sysie kan mos maar wag.”

      “Ek wil die pasiënt sien,” hou Marnitz aan. Sy woorde weer­klink in die laatmiddagstilte.

      Hanta kom nou al met die stoeptrappe af. “Agge nee, kyk, ek het baie moeite gedoen, hoor. Skaapboud en als. Watse pasiëntstorie is dit nou? Sysie is al lank in kraam en nog ’n uurtjie sal nie ’n verskil maak nie. Hoor my maar.”

      “Hoe lank is sy al in kraam?” vra Debora koud.

      “Ag wat. So van gistraand se kant af en …”

      “Waar is sy?” vra Marnitz.

      “By die strooise, natuurlik,” antwoord Daïrus Senior, klaarblyklik ook skielik warm onder die kraag. “Waar anders sal sy wees?”

      “Sy behoort in die hospitaal te wees,” antwoord Marnitz koud. “Julle weet hoe sy met die eerste baba gesukkel het.” Hy draai om om ’n ent met die pad terug te ry in die rigting van die strooise.

      “Wag. Wag tog!” roep Daïrus vies. “Ek sal julle met die trek­ker vat. Die pad soontoe … Nou met die reëns is dit …”

      “In ’n toestand?” sê Debora en met dié trippel Hanta op dikkerige bene nader en kom vat haar aan die arm.

      “Kom, jy gaan tog sekerlik nie saam soontoe nie. Jy kan by my en die seuns kom sit en eet terwyl die manne loop help.”

      “Ek gaan beslis eers soontoe. Is daar lopende water?”

      Hanta hap na lug en Daïrus Senior se gesig is ’n donderwolk. “Vrou, sê vir Anna sy moet een van die leë dromme volmaak, dat ek dit ook maar aanry. Wat mens nie nog als moet doen nie.”

      “Nog heelwat,” sê Marnitz. “Skoon handdoeke, en bring ten minste drie olielampe. Of stormlampe. Ons moet kan sien wat ons doen.”

      Tien minute later sit Debora, haar pa en ’n steeds swyende Tristan op ’n wa agter die trekker en skud dat hul tande klap. Daïrus is op die trekker en praat nie ’n woord agtertoe nie. Debora hoop die drom met water en die ander benodigd­hede kom gou. Langs haar leun Tristan agtertoe en stut hom op sy hande.

      “Ek het baie lanklaas só gery,” glimlag hy na haar kant toe. Sy glimlag terug maar woorde ontwyk haar. Sy is oorbewus van sy lang liggaam hier langs hare. En hulle is hier vir ’n bevalling. Die bloed stuif in haar gesig op. Sy is ongekend verleë en tegelyk kwaad vir haarself. Hoeveel bevallings het sy al saam met mans hanteer? Dosyne. En hier sit sy haar en verknies oor een aantreklike, gesoute dokter wat saam met haar so iets gaan ervaar. Moontlik is dit die eerste maal dat sy die woord “pynlik” begryp soos wat Wena dit gewoonlik bedoel. Net hier kry dit end, besluit sy en draai haar gesig weg na waar die donkerte al teen die hang af kruip.

      By die strooise klim hulle haastig af. Debora