>
Ter wille van geluk
Naretha Franken
Hartklop
1
Toe die deure voor Marina oopskuif, voel sy hoe die trots in haar bors opstoot. Nie net was haar oupa een van die stigterslede van dié unieke kliniek nie, maar vandag is dit deel van haar soos wat dit deel van hom was.
Toe die SARR Kliniek ongeveer dertig jaar gelede sy deure geopen het, het dit slegs uit twee vleuels bestaan. Die doel was uitsluitlik dat erg getraumatiseerde pasiënte hier kon kom aansterk onder die wakende oog van die beste terapeute en dokters in die land. Vandag het dit uitgebrei tot ’n enorme hospitaalkliniek, maar die doel is steeds dieselfde.
Die letter S van die SARR dui haar oupa aan: Sebastiaan. Hy was een van die land se top neurochirurge in die vroeë tagtigs toe sy broer sy rug in ’n motorongeluk beseer het. Twee jaar na die ongeluk het oom Hendrik nog nie aanvaar dat hy sy lewe in ’n rystoel sou moes voortsit nie. Hewige depressie het ingetree en hy het sy eie lewe geneem.
Dit het dokter Sebastiaan Basson tot die besef gebring dat daar regtig nie genoeg plekke is waar sulke mense kan leer om hul omstandighede te aanvaar nie. Óf waar hulle eers weer rigting in hul eie lewe kan vind voordat hulle uitgestoot word in die besige en onverskillige samelewing waar niemand eintlik met hulle simpatie het nie.
Hy en twee van sy vennote is Amerika toe om navorsing te gaan doen en ’n paar jaar later is die SARR Kliniek geopen. Vandag is haar oupa nie meer hier nie, maar sy kosbare werk sal vir altyd voortleef. Toe haar eie lewe vyf jaar gelede in duie gestort het, het haar oupa gereël dat sy hier aangestel word as fisioterapeut en vandag is die plek ook haar veilige hawe. Al het sy met haar oupa se afsterwe van sy aandele geërf en is sy vandag die afdelingshoof van haar seksie, beskou sy dit nog steeds as haar veilige hawe. Hier kan sy haarself wees. Hoef sy nie gedurig oor haar skouer te loer nie en hier kan sy haar liefde vir haar medemens volkome uitleef.
Toe die deure agter haar sag toegly, moet sy haar oë knip om aan die skerp lig gewoond te raak. Dis nog maar die middel van Mei, maar met onweer in die lug is dit reeds donker buite, al wys die groot horlosie agter die ontvangstoonbank dis nog nie eens halfag nie.
Die ontvangslokaal is stil en leeg, afgesien van die ontvangsdame wat op die foon besig is.
Marina waai vlugtig vir haar en stap dan in die lang gang af. Dié deel van die kliniek is reeds verlate, want slegs hier en daar brand ’n lig. By die derde vleuel stoot sy die swaaideure oop en is verbaas om nog lig by die radiografie-afdeling te sien. Die meeste terapeute in dié afdeling werk van ag tot vyf en is dus al heerlik warm voor hulle televisiestelle.
Aangesien sy drie weke met vakansie weg was, het sy vir Lizel, haar ontvangsdame, gevra om die nuwe pasiënte se lêers op die toonbank te laat. Sy wil hulle net gou deurgaan voordat sy môreoggend weer begin werk. Net om bietjie insig te kry in wat in haar afdeling aangaan. Sy skakel die ligte van haar spreekkamer aan, maar stap dan eers verder af in die gang tot waar die lig skyn.
Die radiografis Helene is net besig om die masjiene af te skakel toe Marina om die deur loer.
“Hi,” hyg sy en hou haar hand oor haar hart, “jy sal my ’n flippen hartaanval gee.”
Marina lag en stap die vertrek binne. “Jy werk laat. Nuwe geval?”
Sy knik. “Dokter De Villiers wou nie tot môre wag nie. Ook maar goed, want die arme vrou het baie seerder gekry as wat ons vermoed het.” Sy druk haar kuif agter haar oor in en sug. “Sy is ’n week gelede deur drie mans aangerand en verkrag, maar was daarna te bang om uit die huis te gaan. Nadat hulle haar gelos het, het sy blykbaar die deure gesluit, meubels voor die vensters geskuif en het sy amper ’n week lank alleen daar met haar vrese gesit voordat haar seun bekommerd geraak en haar gaan soek het. Hulle het haar vreeslik verniel, Marina, maar sy weier volstrek om eers na ’n hospitaal te gaan. Behalwe die gekraakte ribbetjies en blou kolle waar die aanvallers haar geskop en getrap het, is haar onderkaak gebreek en boonop het sy erge vaginale gisinfeksie opgedoen.” Trane skiet sommer opnuut in Helene se oë.
Marina trek haar simpatiek teen haar bors vas en laat haar vir ’n oomblik teen haar skouer huil. “Ai, ou Leentjie, ek weet dis erg, maar jy moenie so betrokke raak nie, jong. Jy sal jou moet staal teen sulke gevalle, want dis waarmee ons elke dag hier werk. Ek weet dis baie makliker gesê as gedaan, maar jy sal moet probeer, jong.” Sy vryf liggies oor die jong meisie se rug. “Miskien moet jy gou môre by een van die sielkundiges ’n draaitjie gaan maak.”
Helene skud haar kop en staan bietjie terug. “Dis nie nodig nie. Ek dink ek sal oukei wees. Ek kan net nie glo dat een mens so iets aan ’n ander kan doen nie. Hel, Marina, waar gaan dit eindig?”
Marina lig haar skouers. “En dit raak net erger en erger. Gelukkig is ons hier om hulle te help.”
“Vir diegene wat genoeg geld het om ons te bekostig, ja, maar wat van die duisende siele wat nie eens by ’n dokter kan uitkom nie?”
“Ek weet hoe jy voel, Leen, maar kom, maak gou klaar dat jy by jou huis kan kom. Dis koud en vanaand gaan nie ek of jy iets aan die situasie kan verander nie.”
“Is seker so.” Sy gooi haar hande in die lug op en sug. “Vertel liewer – hoe was jou vakansie? Wanneer het julle teruggekom?” vra sy dan bietjie meer opgeruimd, terwyl sy die res van die masjiene en ligte begin afskakel.
“Salig. Ons was seker so eenuur terug, toe het ek gou die wasgoed in die masjien gegooi en getuimel. Alles is darem nou weer terug op hul plekke en reg vir die volgende jaar se afsloof.”
Sy help Helene die laaste ligte afskakel, wag dat sy die lokaal sluit en stap dan saam met haar terug in die gang af. “Die weer het gelukkig saamgespeel en ons kon die strandlewe behoorlik geniet.” Sy hou haar arms voor haar uit. “Jy kan mos sien hoe lekker bruin en rond ek geword het. Van môre af is ek weer op ’n streng dieet. Net reg eet.”
Helene stamp haar ligweg met die skouer. “Eendag gaan jy nog deur jou eie foefenjol val.”
Voor Marina se spreekkamer gaan hulle vir ’n oomblik staan.
“Dankie, Marina. Jy verskyn ook altyd wanneer mens jou die nodigste het.”
“Ek het net gou ’n paar lêers kom kry. Dit is maar toevallig, maar ek is bly dat ek hier vir jou is. Gaan maak vir jou ietsie om te drink wat jou rustig sal maak en moenie dink dis ’n skande om hulp te vra nie. Dit is daar tot ons almal se beskikking.”
“Dankie, ek sal kyk hoe ek môre voel. Wil jy hê ek moet vir jou wag?”
Marina skud haar kop. “Dis nie nodig nie. Sien jou môreoggend.”
Sy wag totdat Helene by die swaaideur uit is voordat sy haar spreekkamer se ontvangsafdeling binnestap. Arme Leen, sy is nog so jonk. Eintlik behoort daar ’n ouderdomsperk vir die kliniek se terapeute te wees. Wat Leen vanaand gesien het, is niks in vergelyking met van die gevalle wat hulle al hier opgeneem en behandel het nie.
Op die toonbank lê twee stelle lêers met ’n briefie op elkeen. Marina glimlag. Goeie, getroue Lizel. In die begin het sy min hoop gehad dat die nuwe ontvangsdame die mas sal opkom, maar Lizel het voorwaar ontpop as ’n goeie werker wat onmisbaar geword het.
Op die eerste stapel lêers se briefie is in Lizel se netjiese handskrif geskryf: Ouer gevalle se vordering waarin jy moontlik sal belangstel en op die ander briefie: Nuwe gevalle. Sy tel die boonste lêer van die eerste stapel op en glimlag toe sy die naam daarop lees.
Peter Gregory – hoe knorrig en koppig was hy nie! Hy het sy arm net voor sy sestigste verjaarsdag in ’n motorfietsongeluk verloor en toe sommer daar en dan besluit dis die einde van sy lewe. Nadat hy vir die tweede keer probeer selfdood pleeg het, het sy kinders hom hierheen gebring en het hy almal hier harde bene laat kou. Nou is hy ’n ou lammetjie en help hy graag met van die pasiënte se berading.
Met Peter se lêer nog in haar hand, vang haar oog vlugtig die naam op die boonste lêer van die ander stapel en vir ’n oomblik stol die lewe in haar. Voel dit of elke sel in haar liggaam tot stilstand geskok word, voel sy hoe die bloed swaar in haar voete word,