Сайланма әсәрләр. Том 6. Чоңгыллар. Сулар үргә акса да… / Избранные произведения. Том 6
өстенә эңгер иңә башлады. Мидхәт нигәдер Таз тауга таба атлый. Тау түбәсендәге каланча очында соңгы кояш нурлары. Аяк асты пычрак, итекләр таш аскан кебек авырайды.
Мидхәт борылды да су буена төшеп китте. Авыл ягында адашкан сарык бәрәне бәэлди, этләр һау-һаулап өрә. Кич, бераз дымсу, шулай да җылы, хәтта бөркүрәк. Мидхәт плащын салып җилкәсенә ташлады. Әйе, әйе, аңа тынычланырга кирәк, аулаграк урын табып үзалдына уйланырга, фикерләрен бер эзгә салырга кирәк иде.
Мидхәт атлаган сукмак кисәк кенә авыл очына борылды һәм Зур күл яры өстенә килеп чыкты. Авыл урамнарында утлар кабынды, клуб түбәсендәге дәү радио торбасыннан музыка ишетелә – вальс уйнаталар. Күл өстеннән выжлап үрдәкләр очып үтте. Күлнең аръягындагы усаклыкта каргалар кыштырдашып-шыбырдашып куялар.
Мидхәт яр кырыена килеп басты. Күл өсте тын. Кайдадыр адашкан бер үрдәк бакылдаганы гына ишетелгәли иде. Шул тавышларның барысын да күмеп, берәүнең тыенкы гына көлгәне ишетелде. Бу көлүдә иркәләнү дә, назлану да бар кебек иде. Мидхәт әйләнә-тирәсенә күз йөртеп чыкты. Кеше-фәлән күренми. Ләкин тавыш килде бит, ишетте бит ул «аның» көлүен, эче белән, йөрәге белән тойды.
Менә алар. Кыз белән егет, кулга-кул тотынышып, яр буйлап киләләр иде. Вафа белән Тамчы. Йөрәге дөрес сизгән икән, Тамчының көлүе иде бу.
Вафа Тамчының ике кулыннан тотып әйләндереп җибәрә дә, җай китереп, җиңел генә күкрәгенә кыса, үбә. Озак итеп үбә. Мидхәтнең йөрәге кысылды, ул хәтта Тамчының ирен тәмен тойган сыман булды. Аның беркайчан да болай кимсенгәне юк иде әле. Эш дип, хезмәт-вазифа дип, моңа кадәр күңел түренә яшереп йөрткән Тамчыга карата булган изге хисе көчле дулкынга эләккән көймәдәй чайкалып куйды.
Тамчының сөйгәне бар, ул Вафаны ярата. Кулга-кул тотынышып, Зур күл буенда йөриләр. «Колга» белән «Тәкәрлек». Мидхәт эчтән гарьләнде. Нидер күреп җиткермәде ул, нәрсәнедер кулдан ычкындырды. Өлгерер кебек иде әле, ә ул әнә соңга калган булып чыга. Йөрәк әрнешә, күңел түреннән үпкә хисе калкып чыкты.
Кемгә?
Әлбәттә, үзенә, бер үзенә генә.
Әйе, Тамчының сөйгәне бар, ул Вафаны ярата. Мидхәт эчтән газапланды. Дөнья куып, үз-үзен онытып мавыгып эшләп йөрүе, председатель белән дәгъвалашып-тиргәшеп бәхәскә керүе, җыелышларга барып, бригадирны хурлавы, ниһаять, дөреслекне исбат итәм дип, эшли башламас борын үзенә дошманнар табуы, шуңа карамастан, ахыр килеп, җиңү шатлыгы кичерүе – һәммәсе дә юкка чыкты, гүя җил алды.
Мидхәтнең бу минутта йөзләрчә тылсым белгән күз буучы буласы килде. Хәзер менә каршыларына күтәрелеп чыгасы иде дә, икесен дә сихерләп, май аендагы салкын суда коендырасы иде. Кайнарланып гыйшык диванасы булып йөрүдән сүрелсеннәр, тирә-юньнәренә әйләнеп карасыннар иде. Аерата Тамчының күзләрен ачарга әмер бирер иде ул. Күрче, күрче, Тамчы, дияр иде ул аңа, синең алдыңда, синнән нибарысы унбиш адымда сине тагын да көчлерәк яратучы егет басып тора. Айны тизрәк, гыйшык диванасы булып йөрмә, диясе иде үзенә…
Вафа белән Тамчы күздән язгач, Мидхәт күл буйлап түбән якка төшеп китте. Каядыр