лаппа саастаах кырдьаҕастар оннук дииллэр. Оттон бэйэлэрин ыккардыларыгар сэмээр Эдьиий Даайа диэн ааттаан кэпсэтэллэр.
– Миэхэ даҕаны оннук айылаах соһо сылдьар сонунум суох. Кэпсээн кэмчи. Өлүөр олоробут, амабыт. Ол буоллаҕа дии, сүрүнэ диэн. Этэҥҥэ буоллахха, атына даҕаны бэтэрээ сэгэтинэн буолар куолута, – Эдьиий Даайа оннун булан олордо. – Бу Хоту Күндэҕэ тиийэ сырыттым. Онно халдьаайытын саҕатыгар ураты эмтээх суорат от үүнэр. Уонна төннөн иһэн билсэ-көрсө диэн таарыйдым.
– Ээ, сөбө-сөбө. Таарыйбытыҥ олус бэрт дии, – Мотуруона хончоҕордорго чэйин кута-кута сэҥээрдэ. – Чэ, чэйдээ, эдьиэй.
– Чэйдээн бөҕө. Балай эмэ сири хаамтым ээ, хотуой. Омос санаатахха, онно үүммүт суорат от, манна үүммүт суорат биир буолуохтарын сөп курдук этэ даҕаны, дьэ, улахан уратылаах буолар. Сир-дойду иччитэ ааттыын Аан Алахчын диэн эбээт. Барыта ала-тала. Үкчү буолбат. Аны туран, күнүттэн-ыйыттан эмиэ тутулуктаах. Бу суорат от, бэс ыйыттан балаҕан ыйыгар диэри биир кэм силигилии тыллар даҕаны, от ыйыгар ордук уохтанар. Ону даҕаны сүмэтэ баччаларга, Ый толонугар, муҥутуу хойдор. Киһи-дьахтар имэҥэ-дьалыҥа эмиэ туолбут Ыйга күүскэ киирэр буолбат дуо, Мотуруона-а? – удаҕан дьахтар хараҕар көрдөөх кыымнар кылахачыстылар.
– Ээ, дьэ, буолуо-буолуо… – биирдэрэ ылбат-биэрбэт ыккардынан хоруйдаата, былаатын көннөрүммүтэ буолла.
Эдьиий Даайа ону көрөн мүчүк гынан ылла, лэппиэскэ тоһуттан дагдаҕа умньаан айаҕар угунна.
– Чэ-чэ, хотуой, кырыллыбытынан кыыс курдук кыбыста, кэмчиэрийэ олоруоҥ дуо? Сонуҥҥун ыһа-тоҕо кэпсээн ис. Дабыыт холкуос үлэтигэр сылдьар дуо?
– Онно-онно. Тутуу маһын тиэйиигэ сылдьаллар. Сыдыбылга норуот дьиэтин туталлар дии. Онно. Үрдүгэр хоно сылдьан үлэлииллэр.
– Билэн-билэн. Эһиги холкуоска киирбиккит хайдах эбит?
– Бэйэ дьаһанан олороро табыллыа суох диэн, манна көһөн кэлээт да киирбиппит. Биир уулаах бургунаспытын хаалларан бараммыт, атын сүөһүбүтүн холбообуппут. Онон билигин бэйэбитигэр икки төбөлөөхпүт.
– Оннук. Саҥа олох кэллэ… – Эдьиий Даайа, Мотуруона сирэйин-хараҕын тонолуппакка көрө-көрө, хончоҕорун уунна. – Чэйиҥ минньигэһэ бэрт эбит. Били Бүлүү «Холбоһугар» кэлбит сэбирдэх чэй дуу?
– Ол-ол. Сааһыары Дабыыт айанньыттары кытта аарааҥҥа диэри киирэ сылдьан булан-талан тахсыбыта.
Эдьиий Даайа чэйдээх хончоҕорун иннигэр уурунна уонна эмискэ ыйытта.
– Хотуой, туохтан эрэ олус долгуйбут көрүҥнээххин, дьэ эрэ, миэхэ барытын кырдьыгынан ыраас мууска курдук ууран биэр эрэ. Санааны-оноону тутан сылдьыллыбат баҕайыта. Тимири – дьэбин, киһини санаа сиир. Чэ, кэпсээн кэбис.
– Уолбар бэйэм төрөппүт оҕом буолбатаҕын туһунан эттим…
– Ону кини?
– Билбэтим… Барытын өйдөөтө курдук…
– Бэйэтэ билигин ханна баарый?
– Хабыалыын балыктыы ыстаммыта, – Мотуруона сирэйигэр сырдык мичээр охсуллан ааста. – Доҕорунаан. Бэрэссэдээтэлбит Уоһук уола.
– Ээ,