Андрусь Горват

Радзіва «Прудок»


Скачать книгу

Купіць казу. Не, лепей дзве каровы. І казу. Тры. І трактар. І зямлю яшчэ.

* * *

      Пасеяў трыста трыццаць тры сланечнікі. Зімой прыеду ў Мінск ля метро семкі прадаваць.

* * *

      Радзіва «Прудок». Навіны замежжа.

      – Абама прыжаў Меркель, і яна не можа прыехаць у Маскву павіншаваць Пуціна.

      У цягніку гавораць палескія бабулі. Нашто мне тэлевізар? Я ўсё ведаю і так.

* * *

      Да маіх бацькоў прыехалі госці з Расіі. І я тут гасцюю разам з Варварай. Дай мне, божа, цярпення. Мая тонкая душэўная арганізацыя псуецца ад украінафобій. Вярнуся дадому – напʼюся крапівы.

* * *

      А ў мяне лён павылазіў з зямлі. Гэта нешта такое сакральнае беларускае. Кожны мусіць пасеяць лён, каб адчуць урачыстасць моманту.

* * *

      У пошуках бабулі, якая робіць вышыванку, званю сваёй маці.

      – Ма, – кажу, – а мо ты ведаеш такую?

      – Ведаю, – адказвае, – гэта я.

      Тое ды сёе, кажа, што ейны бацька быў апошнім вясковым майстрам, хто рабіў пасталы.

      – І я пару разоў пастолікі насіла, – кажа маці.

      А яе дзед апошні ў вёсцы насіў вышываную кашулю.

      – Я вышывала, а дзед надзяваў і ганарысты такі хадзіў па вуліцы.

      Сёння ў нашай хаце свята. Калі ласка ў нашу хату. Будзем сядзець, хто хоча, хоць да ночы, бо мяне электрыфікавалі.

      Болей не давядзецца зараджаць тэлефон у калгасе імя Ф. Э. Дзяржынскага. Я так і казаў:

      – Рома, ты за гаспадара, а я пайшоў да Фелікса Эдмундавіча.

* * *

      У Каленкавічах дагэтуль прынята хадзіць па вуліцы з музыкай. Раней шпана цягала з сабой магнітолы на батарэйках. Цяпер – мабільныя тэлефоны. Тэлефона не бачна, таму ідзе такі хлопец – музычная скарбонка, а з яго льецца блатняк.

      Мне пашчасціла ўбачыць каленкавіцкую бабулю, з глыбіні якой цурчыць акардэон.

* * *

      Колісь, калі жанчына не хацела мець дзяцей, яна замыкала замок і кідала яго ў студню. Чысцілі маю студню і на дне знайшлі стары замкнуты замок. Цікава, гэта замок-замок ці замок-кантрацэпцыя? Ці, можа, ён там ляжаў з іншай нагоды, трапіў на дно праз невядомы мне рытуал? Ці проста ўпаў, калі баба Дуся набірала ваду?

* * *

      Радзіва «Прудок». Навуковая перадача пра металалом.

      Палешукі вельмі сквапныя на жалеза. Мо праз генетычную памяць пра жалезную руду, якую колісь сям-там на Палессі здабывалі.

      Мае бацькі жывуць крыху вышэй па Прыпяці. У іх быў сусед, ужо нябожчык, меў мянушку Жалезны. Тую мянушку атрымаў менавіта праз схільнасць цягнуць у свой двор усё жалезнае.

      Ёсць патрэба абрасці жалезам і ў мяне.

      Пакуль вычышчаў двор ад хламу, назбіраў кучу металалому: нейкія зубчатыя колы, дэталі ад прыстасаванняў, імя якім і сто гадоў таму ўжо не помнілі. На першы погляд, непатрэбшчына, але зрабіў у двары закуток («жалезная покуць») для гэтага хламу – хай будзе. Супраціўляцца генам не дам рады.

      Коля кажа:

      – Аддай жалеза, а я табе ўсё смецце вывезу.

      – Не аддам.

      – Нашто яно табе?

      – А табе?

      – А я люблю такое, мне нада.

      – І