sommer stil in haar slaap kan gaan.”
“Aan die ander kant kan dit nog maande duur. En intussen raak almal se senuwees al hoe meer gespanne.”
“Wie se senuwees?” vra hy.
Sy haal haar skouers op.
“Jy is blykbaar die enigste een wat jou nie oor jou erfenis bekommer nie. Ek het al gewonder of dit is omdat tant Bettie jou in haar vertroue geneem het en jy reeds weet wie Poortjie na haar dood sal erf.”
Die vriendelikheid verdwyn uit sy gesig en koel antwoord hy: “Dis ’n familiesaak wat ek nie met jou of enigiemand wil bespreek nie.”
Sy glimlag effens verleë, maar haar oë glinster. Gedwee sê sy: “Ja, Frans. Goed, Frans.”
Hy kyk agterdogtig na haar. Die lang wimpers is neergeslaan, maar die skaduwee van ’n glimlag speel om haar mondhoeke. Sy gesig versag effens en onverwags sê hy: “Ten spyte van die min slaap en harde werk lyk jy al baie beter as die aand toe jy op Poortjie aangekom het.”
“Het ek so sleg gelyk?”
“Klein en bleek en moeg en verwese – soos ’n skoolmeisie wat die eerste keer alleen van die huis af weggegaan het.”
Sy is bewus van die harde hamerslae van haar hart.
“Daarom dat jy my bed toe gestuur het?” vra sy liggies. “Wel, ek dink dis tyd vir tant Bettie om terug te gaan bed toe.”
Sy wil opstaan, maar hy sit sy hand liggies op haar arm.
“Net ’n oomblik. Jy het baie mooi oë, net jammer dat hulle so selde lag. Ek hoop dat jy my eendag wanneer ons mekaar beter ken, sal vertel wat gebeur het en wie die persoon is wat jou so seergemaak het.”
Hy trek haar langs hom op, dan tel hy die reisdeken op en skud dit uit. In stilte stap Lydia saam met hom terug huis toe, te verbaas om ’n woord te sê.
Toe hulle met die stoeptrap opklim, draai hy weer na haar toe.
“Jy hoef nie bang te wees nie, ek is nie besig om op jou verlief te raak nie.”
Sy stem klink tergend, maar sy waag dit nie om na hom te kyk nie.
“Dit is ’n verligting,” sê sy koel en stap vinnig voor hom uit.
Hoofstuk 6
Lydia staan voor die spieël en bekyk haarself ondersoekend. Sy het ’n groen linnerok aan met wit sandale, en sy wonder of dit is omdat sy vir ’n verandering uit die wit uniform kon klim dat sy so lughartig en opgewonde voel. Frans het een van die buurvrouens gevra om die oggend by tant Bettie te kom sit sodat sy met ’n geruste hart kan saamgaan. Sy is vandag presies vyf weke op die plaas en dit is die heel eerste keer dat sy die uniform uittrek en haar pasiënt vir langer as ’n uur of twee aan die sorg van iemand buite die familie toevertrou.
Tant Bettie se toestand bly onveranderd. Party dae is sy soveel beter dat sy ’n hele ruk in die groot stoel voor die venster kan sit en selfs besoek kan ontvang; ander dae is sy te moeg om op te staan en lê sy die meeste van die tyd met toe oë, sonder om veel notisie te neem van wat om haar gebeur. Frans se kuiers is al wat haar dan laat opflikker, en stilswyend, haar donker oë stip op hom gerig, luister sy terwyl hy verslag doen van die dag se werksaamhede op die plaas. Fouché, die assistentbestuurder wat met sy gesin in ’n kliphuis ’n entjie van die hoofhuis af woon, het elke oggend kom hoor hoe dit gaan, en af en toe, wanneer sy ’n goeie nag gehad het, het tant Bettie hom vir ’n paar minute kamer toe laat kom. Gewoonlik was sy egter tevrede om alles aan Frans oor te laat.
Mercia het elke dag ’n paar uur by tant Bettie gesit en lees of teken sodat Lydia ’n entjie kon gaan stap of agterstallige slaap kon inhaal, maar op Frans se instruksie kon hulle tant Susie nie alleen by tant Bettie los nie.
Af en toe het Lydia tant Susie wel toegelaat om ’n bietjie met haar pasiënt te gesels, maar haar gebabbel het tant Bettie gou vermoei en dan was Lydia verplig om haar op die een of ander voorwendsel uit te stuur.
Behalwe dat hy haar blykbaar nie in die siekekamer vertrou nie, was Frans geduldig met tant Susie, maar Mercia het haar sover moontlik vermy.
“Ek wens Frans wil die ou skepsel huis toe stuur,” het sy net die vorige dag weer teenoor Lydia gekla. “Wanneer sy met daardie hol blou oë na my kyk, kry ek skoon die ritteltit. Ek kry al glad nagmerries. Ek het nou die nag gedroom ’n spook jaag my oor die bulte en ek was yskoud en papnat gesweet toe ek wakker skrik.”
“En tant Susie was die spook?”
“Wel, sy het net sulke hol oë soos tant Susie gehad,” het sy gesê en Lydia het geglimlag. “Jy kan maar lag, hoor, maar ek is doodernstig.”
“Jy verbeel jou dinge,” het Lydia saggies gesê. “Dis net party dae as sy nie lekker voel nie dat haar oë so ’n bietjie snaaks lyk.”
Mercia het haar skouers opgetrek.
“Sy haat my.”
“Ag, Mercia! Waarom sal sy jou haat?”
“Sy wil hê Sam moet Poortjie erf.”
“Poortjie begin op jou senuwees werk,” het Lydia effens skerp geantwoord, maar sy het aan die dag gedink toe tant Susie haar vertel het dat Sam gesê het dat as hy Poortjie erf, sy die res van haar lewe hier kan woon. Nuuskierig vra sy: “Het jy al met Frans daaroor gepraat?”
“Ek het. Hy sê tant Bettie wil hê sy moet voorlopig bly. Maar ek is seker dat as jy met hom praat en vir hom sê jy dink sy moet liewer weggaan …”
“Nee, Mercia. Sy hinder my nie en ek dink jy moet ook maar probeer om die beste van die saak te maak. Gesels af en toe met haar, wys haar jou tekeninge, vra haar om vir jou te sit – jy kan ’n skets van haar maak …”
“Sy is so vervelig,” het Mercia weer skouerophalend gesê. “Sy het my seker al dosyne kere vertel van haar groot huis, haar roostuin en die katjiepieringboom.”
Lydia het ondersoekend na haar gekyk, toe sê sy sag: “Het jy al daaraan gedink dat daar ’n tyd was toe tant Susie net so mooi en jonk soos jy was? Toe sy haar man en haar kinders en haar vriende gehad het en haar lewe vol en gelukkig was? Nou is sy oud en eensaam en in almal se pad, en het sy net haar herinneringe. Kan jy haar kwalik neem dat sy heeldag terughunker na die ou dae? En het jy al daaraan gedink dat die dag sal kom dat jy ook oud en eensaam en alleen sal wees – in almal se pad en nêrens meer welkom nie?”
Mercia het haar onthuts aangekyk en toe verleë weggedraai. “Nee, ek het nog nooit daaraan gedink nie. Wat ’n aaklige gedagte!”
“’n Mens wil liewer nie daaraan dink nie, nè? Maar dis nou maar eenmaal die lewe se beloop, en ’n vriendelike woordjie vandag kan miskien oor vyftig jaar terugkom om jou eie eensame ou hart te verwarm.”
Haar stem was lig en half skertsend, en Mercia het onwillig geglimlag. Maar later het Lydia gesien dat sy ’n rukkie met tant Susie in die tuin gesels. Sy hoop hulle gesprek sal help om die verhouding tussen hulle te verbeter.
Sy trek ’n kam deur haar hare en dink dat die weke op die plaas haar goed gedoen het. Haar donker hare is weer glansend en vol lewe. Daar is weer kleur in haar wange en die groenbruin oë is helder. Geestelik sowel as liggaamlik voel sy sterker en beter – net die gedagte dat sy weer sal moet teruggaan stad toe, na die hartseer wat sy daar ondervind het, maak haar nog soms ongelukkig. Sy dink so min moontlik aan Tertius en hoop maar net dat sy hom nooit weer hoef te sien nie. Tertius se plan was altyd om na sy hospitaaljaar platteland toe te gaan, en sy hoop hy sal lankal getroud en weg wees teen die tyd dat sy terug stad toe gaan. Miskien sal sy dan weer rigting in die lewe vind.
Sy tel die lipstiffie op en sien hoe donker en somber haar oë weer is. Skielik dink sy aan die Sondagoggend byna twee weke gelede toe Frans vir haar gesê het dat sy mooi oë het, net jammer hulle lag so min. Dieselfde oggend het hy haar half ernstig, half skertsend verseker dat hy nie besig is om op haar verlief te raak nie. Sedert daardie oggend was hy weer die ou Frans, beleefd en hulpvaardig