чакта су эчкәндәй, аны рәхәтләнеп тыңлады.
– Мин бит, җаным, әбиләрнең кышка киптереп куйган җиләге түгел әле, – диде Асия.
– Димим ич.
– Мин әле сабакта, сабакта.
– Өзелгән дигәнем бармыни?
– Димисең дә, сизмисең дә инде анысы.
– Каян алдың соң син бу эшләпәне? – диде Харис, аның бу сүзенә ни дип тә җавап бирә алмагач.
– Бер яхшы хатын булышты… Дүрт балам бар дигәч шаккатты. «Укытучымы?» –ди. «Юк, – мәйтәм, – сыер савучы».
– Бусына ни ди?
– Авылны әрләп алды. Нинди матурлыклар эзсез югалгалый шунда дип. Бәлки, язмышка әз генә катнашу кирәк булгандыр, кем белә, бәлки, әллә кемнәр булып бетәр идең, дип тә өстәде. Хәзер сине ирең танымый, дип, ул әйтте дә инде миңа.
Харис кисәк торып утырды да каядыр читкә, диңгез ягына бармак янап куйды.
– Һы, язмышка катнашасы килгән, ә? Ни булган безнең язмышка? Катнаштың ди әз генә. Шуннан нәрсә? Ни файда миңа, әгәр син… әйтик, артистка булдың ди? Беләбез без кайбер артистларның ирләренә нинди «язмыш» күрсәткәннәрен! Нәрсә, аныңча, без эзсез югалганмыни? Иртә әле безгә югалырга. Бер… утыз елдан соң башка сүз. Анда да югалмабыз әле без. Ник дисәң, дүрт балабыз кала… – диде Харис, кызганнан-кыза барып. Кызган тимерне суга салгандай: – Бәлки, дүрт белән дә туктамабыз әле, – дип пышылдады. – «Эзсез югалгалый!» Балалар гомеренә булса да калкып торачак кабер кала әле бездән!..
– Тукта, карыйлар ич. – Асия, муеныннан этеп, аны җәймәгә таба иде. – Ник елыйсың? – диде ул, Харис басыла төшкәч.
– Кем?
– Син.
Баш бармагы буынын тырпайтып, Харис күзен сөртеп алды.
– Елау түгел бу.
– Ни соң?
– Гарьлектән ул.
– Мине танымагангамы?
– Соң…
– Ә бәлки, гомергә бер танымау да кирәктер?
– Бәлки.
– Ник дип уйлыйсың?
– Үлгәч тә таныр өчен.
– Кем, мин үлгәчме?
– Беркем дә түгел. Мин гомумән әйтәм.
Асиянең эссе тыны Харисның колагын кытыклап алды.
…Бу сөйләшү ир белән хатынның яшьлекләрен сагынуы иде. Бер-береңә кабат гашыйк булу шушы микәнни? Һәрхәлдә, әллә ничә тапкыр күргән чыпчык күзе кадәрле ике миңе чәчрәп торуга карамастан да танымаслык чибәр хатыны булу белән Харис горур иде.
– Теге хатынга дүрт бала гына димәскә иде. Тагын икене генә булса да өстисең калган…
Алар сүзсез тынычлыкта яттылар да яттылар. Харис тәнендәге ак эз кып-кызылга әйләнгәнче. Әйтерсең лә кояш аның тәнендәге майкасын кызылга манчыды. Әллә мунчадан соң үзе яңаны алыштырып кигән кебек иттеме?
Нәрсә, дөрестән дә алмашты шул. Үз хатынын да танымаслык хәлдә йокыга талган хисләрен соклануга алмашты. Ә хатының белән соклануны ярату түгел дип кем әйтер икән?
ТЕГЕРМӘН
Авыллары яңа урынга күченгәч, Бәхтизар карт оныгы Каюмны үргә алып менде.
– Күреп кал, – диде ул.
– Ник? – диде Каюм.
– Онытмаска.
Аларның