Виктор Правдин

Вяртанне з апраметнай


Скачать книгу

потым дрыжачай рукой налiў яшчэ палову i, не дыхаючы, каўтануў.

      – Ты што, блёкату аб’еўся? – Бусел выхапiў бутэльку з рук Фiлiна.

      – Усё добра, цяпер ужо добра, – унiкаючы Буславых вачэй, крыва ўсмiхнуўся Фiлiн. – I не пазiрай на мяне, як на шызiка, яшчэ на сцяну не палез… Душа балiць… Толькi якая каму справа да гэтага? – п’яна ўсмiхнуўся Фiлiн.

      Гэты ўспамiн заўсёды выклiкаў выбух непадкантрольных, супярэчлiвых пачуццяў, i з гадамi яму цяжэй i цяжэй было стрымлiваць сябе. Фiлiн разумеў, што некалi ў такiм стане ўтворыць нешта вельмi кепскае.

      Ён чыркнуў запалкай, запалiў тоўстую жоўтую свечку, што стаяла ў напалову запоўненым недакуркамi слоiку. Кволы агеньчык асцярожна, але ўпарта праглынуў даўгаваты кнот i праз хвiлiну весела замiльгацеў. У хаце адразу стала неяк утульней, дым ад свечкi перабiў пах затхласцi i прэласцi.

      – Мо пагаворым? – нясмела прапанаваў Бусел, які бачыў, што Марозу трэба раскрыцца, выгаварыцца.

      Фiлiн i сапраўды нейкi момант вагаўся, спадылба паглядзеў на Бусла, быццам правяраючы на трываласць, i ўсё ж перамаглi выпрацаваныя гадамi падазронасць i скрытнасць. Ён крыху памаўчаў i забасiў зусiм пра iншае:

      – Я вырашыў даць табе тэлефон чалавека, якi падкiнуў нам гэтую работку.

      Фiлiн нахiлiўся, падняў з падлогi пусты пачак з-пад цыгарэт, доўга корпаўся ў кiшэнях дажджавiка, што вiсеў на сцяне каля ложка. Нарэшце выцягнуў агрызак алоўка. На стале каля свечкi нашкрабаў на пачку лiчбы. Філін быў добра-такi п’яны, але развагi не трацiў, поўнасцю кантраляваў сябе нават у словах:

      – Мянушка – Вожык, больш пра яго ведаць – сабе шкодзiць. Звернешся ў самым крайнiм выпадку. Скажаш, ад мяне… Свой фотаздымак забяры ды рукамi не лапай, папера глянцавая, чым чорт не жартуе… Калi пашэнцiць – знойдзеш адбiткi пальцаў таго, хто паставiў на табе крыж. Маiх пальчыкаў не шукай, няма, Прышча таксама. I яшчэ фотку Гнiлога, калi засталася, схаваю, – Фiлiн п’яным позiркам агледзеў хату i тыцнуў пальцам у кут, дзе стаяў ложак, – пакладу пад матрац, – ён захiстаўся i няўпэўнена пасунуўся да ложка, на хаду прыпалiў цыгарку.

      Праз некалькi хвiлiн ап’янелы Фiлiн захроп, раскiнуўшы рукi. Бусел выцягнуў зацiснутую памiж пальцаў спячага цыгарку i, прадчуваючы нядобрае, цяжка ўздыхнуў. Ён разумеў, што Фiлiн наўмысна напiўся, каб заснуць, не наплявузгаць лiшняга. Капiтан сеў да стала, асцярожна падсунуў фотаздымак блiжэй да агарка свечкi. У той дзень, калi фатаграфавалiся, яны разблыталi нялёгкi вузел i рашылi пакiнуць успамiн, тым больш што дзень быў святочны, поспех супаў з прафесiйным святам. Фатаграфаваў Мiкола Сушынскi. Прыгадалася, як лейтэнант доўга прыладжваў фотаапарат, мiтуслiва ўсiх рассаджваў, некалькi разоў прымяраўся на вольнае крэсла i ледзь паспеў заняць сваё месца, як спрацавала аўтаматыка. У цэнтры Бусел i Алесь Сарока… Сарока не будзе здраднiкам: сябар яшчэ па мiлiцэйскай школе. На пярэднiм плане ў крэслах – Федарэня i Глушакоў. Капiтан сiлiўся прыгадаць хоць што-небудзь, што магло кiнуць цень на хлопцаў, – нiчога не прыпамiналася. Але ж як тады фотаздымак трапiў да Фiлiна?

      Прайшло дзве