што адносiны з Вандай зусiм парушылiся. Пiсем ад яе чамусьцi не было, тэлефонных званкоў таксама. На ягоныя паштоўкi прыходзiў заўсёды адзiн адказ: «Адрасат выбыў, месца знаходжання невядома». І толькi праз сорак гадоў шляхi Ванды i Вiктара Пятровiча зноў перакрыжавалiся.
16
– Аб’явiўся лётчык-верталётчык! – ускрыкнуў Вiктар Трухан, калi пачуў праўду пра бацьку, i, не хаваючы знявагi да нечакана ўваскрэслага, доўга, пагардлiва рагатаў.
Ванда Мiкалаеўна цярплiва чакала, калi ў сына скончыцца iстэрычны смех, трымалася, не паказвала свайго хвалявання, толькi на жоўтым, хваравiтым твары праступiлi чырвоныя плямы. Яна нiчога не магла сказаць у сваё апраўданне дый не хацела. Схлусiўшы сыну раз, Ванда Мiкалаеўна была вымушана трымацца прыдуманай легенды. Версiя пра трагiчна загiнуўшага бацьку, лётчыка-выпрабавальнiка, вырашала шмат якiя турботы. Пакуль сын быў малы, ён ганарыўся бацькам-героем, а калi падрос, пытанняў кшталту «Хто мой бацька?» ужо не задаваў.
– Старасць прыйшла, няма каму шклянкi вады падаць? – нiяк не мог супакоiцца Трухан. – Толькi я не падыходжу на ролю брата мiласэрнасцi.
– Гэта табе патрэбна дапамога, – незласлiва ўпiкнула сына Ванда Мiкалаеўна. – Вiктар Пятровiч жыў, не ведаючы цябе, i будзе жыць далей, а вось ты…
Трухан быццам пракаўтнуў свой сутаргаваты смех, насцярожыўся. Каго-каго, а мацi ён ведаў, i калi яна так сказала, значыць, i сапраўды бацька – не просты чалавек. Трухан любiў мацi, ведаў, што яна цяжка хварэе, i, канечне, нi ў чым не мог ёй адмовiць, тым больш, што клапацiлася яна ў першую чаргу аб iм.
– Ён багаты? – зляцела з языка Трухана.
Мацi з дакорам паглядзела сыну ў вочы:
– У цябе толькi грошы ў галаве.
– Добра, канечне, каб яны былi ў кiшэнях цi яшчэ лепш – у швейцарскiм банку, – выскалiў няроўныя жоўтыя зубы Трухан. – Але я паеду ў Маскву, пагляджу на свайго продка. Толькi май на ўвазе: для цябе зраблю ўсё, для яго – нiчога.
Яны сустрэлiся так, быццам бачылiся толькi ўчора.
– Я прыехала i прывезла Вiктара, твайго сына, – не вiтаючыся, ультыматыўна заявiла Ванда Мiкалаеўна, як толькi Аляксандраў адчынiў дзверы.
Вiктар Пятровiч разгублена залыпаў вачыма, адступiў некалькi крокаў у прыцемнены калiдор.
– Ванда?! – вырваўся з ягоных грудзей прыглушаны стогн.
– Абыдземся без сантыментаў, – рэзкавата, але ўсё ж з хваляваннем прамовiла Ванда Мiкалаеўна i адразу ўпiхнула ў калiдор сына.
Потым увайшла сама, цiха, бясшумна зачынiла дзверы, пашарыла рукой па сцяне, шчоўкнула выключальнiкам. Знiякавелы Вiктар Пятровiч, апрануты ў спартыўны гарнiтур i тапачкi на босую нагу, выглядаў зусiм па-хатняму, нiчым не нагадваў таго грознага i непрыступнага Аляксандрава.
– Паклiч жонку, няхай паслухае, пра што гаварыць буду, – загадала Ванда Мiкалаеўна.
Яна рыхтавалася да сустрэчы, у думках рэпетыравала кожнае слова, баялася, што нехта перахопiць iнiцыятыву, i, канечне, гэтым «нехта» магла быць толькi жонка Аляксандрава.
Вiктар Пятровiч, не адводзячы вачэй ад