аның герое Сәхип биографиясендә бик күп уртак моментлар булуын һ. б. ны ачыклый.
Прототипларга мөрәҗәгать итү – «Безнең көннәр» кебек ике вариантлы зур әсәрне аңлау өчен искиткеч әһәмиятле момент. Әсәрнең яңа вариантын эшләгәндә, Г. Ибраһимов, марксизм-ленинизмның революциядә пролетариат гегемонлыгы турындагы төп идеясен нигез итеп алудан тыш, «жандармерия» – охранканың яшерен механизмын ачарга тиешле урыннарны тагын бик көчәйтергә кирәк» дип таба һәм «аеруча зинданнарны, тоткыннарны, палачларны» күңеле «туйганчы киңәйтә, тирәнәйтә баруны» үзенә бурыч дип саный50.
Баязит кари үзенең бөтен биографиясе белән И. Бикчуриннан «эшләнгән». Алар икесе дә «таңчы», иптәшләре арасында искиткеч әдәплеләр, самимиләр. Менә шундый бик күп уртак сыйфатлар Баязит кариның прототибы И. Бикчурин икәнлегенә шик калдырмый. Баязит – мәшһүр ишан улы, Бикчурин – Чистай өязе Кечеткәнле авылының «шөһрәтле Хәлил хәзрәт улы». И. Бикчурин провокатор Т. Мамлеев квартирасында сөлгегә асылынып үлә. Аның гәүдәсе янында язу табалар: «Төкерәм мин сезнең дөньягызга». «Безнең көннәр»дә Баязит үз номерында асылынып үлә. Язу калдыра: «Туйдым, дөньяның, тормышның газабыннан, мәгънәсезлегеннән туйдым».
«Таңчы»лар Бикчуринны ничек зур шөбһә астында, кызганып, аңлый алмыйча күмсәләр, Баязитны да шулай күмәләр. Бикчуринны күмгәндә туганнары катнашмый. Баязит та шулай күмелә. «Таңчы»лар язган бик күп мәкаләләрдә Бикчуринның «гаҗәп әйбәт холкы» мактала. Баязитны да үлгәч әнә шулай искә алалар. Хәтта аларның укыган җирләре дә туры килә: әгәр романдагы «Мәдрәсәи Исламия»не Казанның «Мөхәммәдия»се дип кабул итсәк (Бикчурин «Мөхәммәдия»дә укыган), Баязит биографиясе ул – провокатор Исхак Бикчурин биографиясе.
Димәк, язучының публицистикасыннан, фәнни-тарихи хезмәтләреннән, истәлекләреннән дә аның әдәби персонажларының прототипларын ачып була. Язучы янәшә-тирәсендәге үзенчәлекле бөтен моментларны әсәренә кертеп бетерә. Бу – бик табигый хәл. Г. Ибраһимов геройлары – моңа мисал. Татар әдәбиятында прототипларга иң бай әсәр, әлбәттә, – Г. Ибраһимовның «Безнең көннәр» романы. Анда бирелгән типлар турында автор үзе бер генә урында сүз кузгатып ала: X. Кәримгә язган хатында ул, бу әсәрдә үзеңне дә күрсәң, гаҗәпләнмә дигән бер фикер әйтә51. Әсәрдә Хөсни Кәримне табуы бик кыен, чөнки бу шәхеснең биографиясе, эшчәнлеге безнең әдәбият, иҗтимагый хәрәкәт тарихында аерып алып өйрәнелмәгән. Шулай да Г. Ибраһимовның «Татар студентлары хәрәкәте тарихыннан» дигән гаҗәп кызыклы бер тарихи хезмәтендә «Безнең көннәр» романына фон биргән вакыйгалар, шәхесләр тагы да ачыла төшә. Алда бу әсәрдәге Баязит кари турында сүз булган иде. Ләкин әсәр персонажларга бик бай, анда татар тормышының бөтен бер калейдоскобы… Г. Ибраһимов монда үз яшьлегендә очраган, күреп, ишетеп белгән характерларны, типларны күп файдаланган, берсен дә әрәм итмәгән. Алда телгә алынган хатында X. Кәримгә ул болай зарлана: «Татар яшьләренең тормышы бик тар, төгәл өлгергән характерлар бөтенләй юк диярлек»52.
Шулай