Bunu çox yaxşı bilirsən.
Benninin əynində damalı köynək və bulaşıq iş şalvarı vardı. Onun üz ifadəsi sərt idi. Üzündəki qırışlar bir az dərinləşmişdi. Göz ətrafındakı qırışlar daha aydın, qaşları daha kəskin, alnı geniş və ağır idi. Benni əlini damalı köynəyinin cibindən yarımçıq qalmış siqaretini çıxararaq yandırdı. Yenidən tüfəngə baxmağa başladı. Co, əlində cemli çörək içəri daxil oldu. Hamımız Benniyə baxırdıq. Bəlkə də gözümüzdəki heyranlığı görüb sərt münasibətinə görə peşman olmuşdu. Əllərini tüfəngin üzərində gəzdirdi. Onun sərt üz ifadəsi konsentrasiyaya çevrildi.
– Əziz oğullarım, – deyərək üzümüzə baxdı. Sonra yanan siqareti damağından götürdü. – Siz bilirsiz ki, bu tüfəng bir gün sizin olacaq.
– Nə zaman?
– Mən ondan istifadə etməyi buraxdığım zaman.
– Bu nə zaman olacaq?
– Hardan bilmək olar, – deyə Benni söylədi.
O daha nə isə demək istəyirdi ki, zəng çalındı. Tor ovçu paltarında qapının kandarında dayanmışdı. Şən və xoşbəxt görünürdü. Onun qızılı sarı saçları yun papağının altından görünürdü. Okeanın mavi rəngi gözlərində parlayırdı.
Benni hazırlaşdı və birlikdə çıxdılar. Bəlkə də tüfəngin müvəqqəti olaraq bizim yanımızda qalması yaxşı olardı. Deyəsən, onların işləri yolunda deyildi. Bu zaman Tor ilə birlikdə dağın yamacına gedərək silahdan atəş açırdılar. Tor Benninin atəş açacağını düşündü. Yoxsa, silahın doldurulmasında problemmi yaranmışdı? Tüfəngi götürüb lüləsinin aşağı hissəsinə baxdı. Həmin anda açılan atəş dəqiqliklə Torun gözünə dəydi. Tor yalın çınqılların üzərində qan içində uzanmışdı. Dağların sakitliyi içində ağrılar içində qıvrılırdı. Quşlar başı üzərindəki soyuq, aydın səmada uçuşurdu. Okeanın suları qırmızıya boyanmışdı.
Benni tüfəngi götürdü və onlar tələsik dağdan enməyə başladılar. Sonra filmlərdə olduğu kimi, yüksək sürətlə şəhərə üz tutdular. Chevrolet yolda şütüyürdü. Dağların başında günəş parıldayırdı. Qarğalar uçuşurdular.
Tor müayinə üçün xəstəxanaya yerləşdirildi. Onun bir gözü sıradan çıxmışdı. Yeni şüşə göz hazır olana kimi sarğı bağlamalı olacaqdı. Xəstəxanadan çıxarkən qara sarğını Daniel və Skula verdilər. Bununla da, bağçanın zirzəmisində uşaqların dəniz quldurluğu oyununa son qoyuldu; bütün oğlanlar gözlərini bağlayaraq qaranlığın arxasında gizlənməyə çalışırdılar. Birgözlü dəniz quldurları kimi, Tor və bütün dünya kimi.
6
Qulli rəssam, Co tibb baxıcısı oldu, Daniel və Skuli isə avtomobil satışı ilə məşğul oldular. Siqqinin isə bütün düşüncələri okeanla bağlı idi. Balıqçı oldu və həyat bizi Kleppdə kamera yoldaşı olaraq yenə üz-üzə gətirdi. Qu-qu və qa-qa, dinq-donq, binq-bonq, əbədi meydanda, əbədi sonuncu dayanacaqda peşəkar tənha.
Qullunun rəsmlərində göründüyü kimi, Siqqi və Qulli ilk ekspedisiyalarını erkən yaşda çimərlikdə etdilər. Onlar köhnə gəmilərin ətrafında dolanır, anbar və təkər yuvalarında oturaraq uzaq okeanlar və ölkələr haqqında xəyal qururdular. Gəmilərin köhnəlmiş vintlərini çıxarmağa çalışırdılar, çünki onlar yaxşı qiymətə satıla bilən misdən hazırlanırdı. Qulli özü ilə atasının düzəltdiyi taxta qayıqları götürərək sahilə üzdü. Qanı macəralarla qaynayan Siqqi isə bu anlarda dənizə baxırdı. O, uşaq kitablarında olduğu kimi həmişə ekzotik limanlardan və vəhşilərdən danışırdı. Uzaq qitələr və xəzinə sandıqları haqqında bir şüşə qab içində mesaj gözləyirdi və onun baxışları getdikcə diqqət mərkəzinə düşdü: uşaq fantastikasının vəhşiləri günəşli çimərliklərə və gecələr insanların əyləndiyi limanlara təslim oldular.
Siqqi yuxuya gedərkən, o, başı üzərindəki pəncərədə dayanaraq günəş şüaları ilə yuyunurdu. Qolunda xurma ağacının döyməsi vardı və başı qarasaçlı qızların qolları arasında dincəlildi. O vaxtlar konservləşdirilmiş meyvə bankalarında və Qoqenin qutularından başqa bir yerdə görünmürdü. Bunları isə Bersteinin dostu Kuddinin şəhərdəki rəsm emalatxanasından almaq olardı.
Qulli və Siqqi buxtaya gözəl ağ yaxtanın üzdüyünü müşahidə etdilər.
Yaxta o qədər gözəl idi ki, görən içində dünya şöhrətli aktrisanın zəngin italyan qrafı olan əriylə səyahətə çıxdığını düşünərdi.
Qrafın bir iş üçün İslandiyada olduğu söylənilirdi. Divan üçün üzlük olaraq nadir balinaların dərisini almaq istəyirdi və bu divanda o və gözəl qadını üçün dərinliklərin erotik qüvvələri rəqs edə bilərdi.
Aktrisanın uşaq xəstəxanası açacağı ilə bağlı şayiələr də yayılmışdı. Deyilənə görə, o, bunu psixiatriya xəstəxanasında həkim olduğu deyilən gizli sevgilisini ziyarət etmək üçün edir.
Həmin vaxt sahildə izdiham vardı. Beləliklə, yaxta buzaqların fonunda gözə çarpdı və körfəzə yan aldı. Və hamı göyərtəyə sarı köynəkli oğlanın çıxdığını müşahidə etdi.
Kimsə qrafın ilk evliliyindən olan oğlundan bəhs etdi. Deyilənə görə, yaxta quruya çırpılıb və oğlan yan tərəfə qaçaraq dənizə qusub. Lakin tezliklə məlum oldu ki, bunlar yerli insanların dedi-qodularıdır və unutmaq lazımdır.
Amma Siqqi bu möhtəşəm mənzərəni heç vaxt unutmadı və mən bunun belə olmadığı düşüncəsindəydim.
Çətin ki, Qulli sahildəki “İnsanlar” əsərində bu hadisəni təsvir etmiş olaydı; sahildə tamamilə adi insanlar dayanıb, sanki bir şey olacaqmış kimi dənizə tərəf baxır. Əksər sənətşünaslar bu əsəri “Tanrı üçün gözlənti” kimi təfsir edirdilər.
Yaxtaya gəlincə, onu sahilə tərəf çəkib sürüşmə zonasındakı istifadəsiz gəmilərin yanında bağladılar. Onu heç kim ziyarət etmədi, Siqqidən başqa: Siqqi saatlarla çimərlikdə dayanıb yaxtaya heyranlıqla baxırdı.
7
Tor başına gələn qəzadan sonra bir müddət işləmədiyi üçün trol gəmisindəki turları buraxmaq məcburiyyətində idi. Məhz o zaman arvadı şişman Ella bütün işləri öz üzərinə aldı. Başına gələnlərə görə Tora acısa da, etiraf edirdi ki, heç vaxt evdə bu qədər çox qalmamışdı.
Şişman Ellanın qara saçları və kətan kimi ağ üzü vardı. Qoşa çənəsi nəhəng yaxalığa bənzəyirdi və solğun simasını dodaqlarına sürtdüyü od kimi qırmızı boya ilə ört-basdır etməyə çalışırdı. Ella öncə işini müvəqqəti zaman çərçivəsi üçün qurmuşdu. Lakin onun təcrübəyə əsaslanan əvəzsiz fəaliyyəti daimi gəlir mənbəyinə çevrilə bilərdi.
Ella əvvəlcə çörək və peçenye bişirərək satmağa başladı. Lakin onun sexini Batasundda – Bryggjusundan sonrakı küçədə yaşayan bir çörəkçi dayandırdı.
Deməli, Ellanın kozır kartı çörək və ya peçenye deyildi. Bu kart uzaqbaşı yerli ənənəyə görə, Pancake günündə uşaqları çörək yeməyə məcbur etmək üçün çörək kürəyindən başqa bir