az qalırdı. İlyas ona imkan vermək istəmədi, irəli gəlib onun hər iki çiynindən döşünə sallanmış qara saçlarını sığalladı və bu şeiri oxudu:
Nədir bu qəmli baxış səndə, sevgilim Rəna?!
Dodaqlarında nədir ol sükut pürməna?!
Rəna İlyasın bu sualından sonra başını utana-utana yuxarı qaldırıb İlyasın üzünə baxdı, lakin yenə də kədərlərinin səbəbini açıb deməkdən utandı, ancaq bu sözləri deyə bildi:
− Mən çoxdan bəri ağacların dalında durub səni dinləyirdim, − dedi, − hətta yazdığın təzə şeiri də eşitdim.
İlyas Rənanın nə demək istədiyini və nə səbəbə görə kədərləndiyini dərhal bir şair duyğusuyla hiss etdi və onun saçlarını sığallayaraq:
– Kədərlənmə, mənim ruhum! − dedi, − sənin məhəbbətin yaşayan qəlbə başqa bir məhəbbət yol tapa bilməz. Onu yəqin et!
Nəhayət, nisan buludlarından damcılar axmağa başladı. Rəna ağladı və başını İlyasın çiyninə söykədiyi zaman ancaq bir kərə yavaşdan:
− O qız çox varlıdır, − deyə bildi.
Rənanın bu sözündən sonra İlyas iki əlilə onun başını tutdu, qara saçlarını kənara çəkərək qızın gözlərinə baxdı və:
− Ağlamağa heç bir səbəb yoxdur, − dedi, − o qız varlı deyildir. O, sənin malik olduğun təbii zənginliyin qarşısında bir dilənçi müqabilində də deyil. Mən sənin məhəbbətinlə padşahların xəzinəsində tapılmayan nadir incilər yaradacağam.
Rəna tutqun və titrək bir səslə əlavə etdi:
− Mən heç vaxt sənin zənginliyini istəmirəm.
İlyas soruşdu:
− Nə üçün, mənim ruhum?
− Çünki sən zəngin olduğun zaman yoxsul bir qızı atacaq və “səviyyəmiz bir deyil” – deyə zəngin bir qız axtaracaqsan.
− Səhv etmə, Rəna! Mən şeirimin qiymətli incilərini sənə olan sevgi duyğularımın nəhayətsiz dənizlərindən əldə edirəm. Sənin sevgindən aldığım ilham tarixdə misli yazılmayan dastanların mövzusunu verir. Rəna! Sən onu bilməlisən ki, əsrlərin tarixi sənin qara saçlarından süzülüb böyük-böyük kitabların vərəqlərinə töküləcək. Əmin ol, Rəna! Gəncənin yaşıl təbiəti arasında çırpınan bu qəlbim ancaq sənin sevgilərinlə şeir dünyasını fəth edə biləcək. Mənə inan, Rəna! Bu gənc şair sevgi dastanını səninlə başlayıb səninnlə də bitirməyə çalışır.
Nəhayət, Rəna İlyasa sual verdi:
− Bəs o məktub nə məktub idi?
− O bir parça kağızdır. Sənin məhəbbətindən aldığım ilhamlar isə zəngin bir kitabxanadır.
Rənanın qəlbi bir az sakit oldu. O, başı İlyasın çiynində ikən dedi:
− Bu gün oxuduğun şeir əvvəlki şeirlərinə nisbətən daha zəngindir.
İlyas yenə də onun saçlarını sığallayaraq:
− Əlbəttə, sən o şeiri sevəcəksən, çünki şeirin mövzusu sənə olduqca tanışdır.
İlyasın bu sözündən Rəna təəccüb etdi. O, İlyasın üzünə baxıb soruşdu:
− Necə yəni “haman şeirin mövzusu sənə tanışdır”? – Əcəba, sən o şeiri mənim yanımda bir neçə dəfə oxumuşdunmu?
− Xeyr, oxumamışdım. Lakin o şeir bahara yazıldığı üçün səninlə əlaqədardır. Çünki sən də mənim həyatımın baharında bitən ilk çiçəksən. Daha açığı, o şeir Rənadır. O şeirin içərisində qocalmaz bir gənclik bəslənir.
Bu sözlərdən sonra Rəna əlini İlyasın əlindən çəkərək sürətlə çəkilib getdi, İlyas onu dayandırmaq üçün səslədi:
Ey gözəl mələyim, dur, məni dinlə,
Dünya yaradıram sənin eşqinlə!
* * *
İlyas Rəna ilə görüşüb vidalaşdı. Çayın kənarındakı söyüdlərin kölgəsi ilə çəkilib getmək istəyirdi. İlyas getməyə tələsirdi, çünki uzaqdan qız-qadın səsləri gəlirdi. Səslər get-gedə yaxınlaşırdı. Az keçmədən Əmir İnancın nökərləri meşədə göründü və bunun dalınca da cariyənin və kənizlərin oxumaq səsləri eşidildi:
Güllü, çiçəkli Gəncə,
Al kəpənəkli Gəncə,
Əlvan-əlvan güllərdən
Qoynu bəzəkli Gəncə!…
İlyas bu nəğmələri eşidərkən qədəmlərinə sürət verdi. Bu nəğmələr Əmirin arvadının və yaxud qızının meşə səyahətinə çıxdığını bildirirdi. İlyas bu gün meşənin qoruq olduğunu bilmirdi. Buna görə də meşənin səyahətinə çıxmaq qorxulu idi. Qulamlar və nökərlər meşəni aralığa alıb ağacların altını bir-bir axtarırdı. Çünki bəzən belə hallarda kişilər Əmirin qızına, qadınına və gözəl cariyələrinə tamaşa etmək üçün meşədə və çayın kənarında gizlənirdilər. Meşədə gizlənənlər tapıldığı zaman döyülür, həbsə alınır və yaxud qulamlar tərəfindən cərimələnib buraxılırdı. Bunun üçündə İlyas meşədən kənar olmağa çalışırdı. Ancaq bu zaman meşədə bərk axtarış gedirdi. İlyas çıxılmaz vəziyyətdə qalmışdı, onun meşədə ələ keçməsi böyük şübhələrə səbəb olacaqdı. Xüsusən, Əmir İnanc Qətibəyə tamaşa etmək üçün meşədə gizləndiyini eşitsəydi, onu cəzalandıracaqdı.
O biri tərəfdən də İlyas Qətibəyə rast gəlməməyə çalışırdı. Lakin qurtarmaq mümkün deyildi. O, hər tərəfə getsəydi, yenə də Qətibənin qulamlarına rast gələcəkdi. Heç bir tərəfdən çıxış yolu tapa bilmədiyindən, olduğu yerinə qayıtdı və həmişə oturduğu söyüd kötüyünün üstündə oturdu.
İki dəqiqə keçməmişdi, bir dəstə cariyə əllərində ud və çəng oxuya-oxuya meşəyə girdi. Bunların dalınca da bir dəstə qulam çiyinlərində taxt-rəvan gəldi. Taxt-rəvan yaşıl budaqlar və gül dəstələrilə bəzənmişdi. Qətibə başında qiymətli daşlar düzülmüş qızıl tac olduğu halda taxt-rəvanın içində oturmuşdu. Əlvan ipəklər və cürbəcür qumaşlarla bəzənmiş Qətibə tovuz quşunun qanadları kimi parıldayırdı.
Taxt-rəvanı yerə qoydular. Gözəl cariyələr Qətibənin qolundan tutub taxt-rəvandan çıxardılar. Qulamlar çəkildi. Qətibənin ətrafında cariyələr və kənizlər qaldı. Qızlar çalıb oynamağa, qəhqəhələrlə gülməyə başlarkən İlyas da oturduğu yerdən bir tərəfə gedə bilmədiyindən həyəcanlı dəqiqələr keçirirdi. Qəhqəhə səsinə meşənin quşlarının da həyəcanlı səsləri qarışaraq meşədə qeyri-adi bir vəziyyət törəyirdi. Cariyələr Qətibənin yanında gələn iki nəfər xacəni qıdıqlayıb gülüşürdülər. Gözəl cariyələr xacələrin yaxasından tutaraq:
− Ölsən də, qalsan da, sənə ərə gedəcəyəm, sənin eşqindən dəli divanəyəm, − deyərək zarafatlaşırdılar.
Qətibəni əyləndirmək və güldürmək üçün